De geheime Chinese triaden – oorsprong, inwijding en macht

Volgens de mythe stammen de Chinese triaden af van een grote groep Shaolinmonniken die de Qing-dynastie (1644-1912) steunde, maar er later door vervolgd werd. De meningen zijn echter verdeeld over de mate waarin deze Shaolinmonniken die vermeende belangrijke rol vervulden in dat verzet. De triaden worden beschouwd als een groep criminele organisaties, ofwel geheime genootschappen die vergelijkbaar zijn met de westerse maffia. Wereldwijd spelen de triaden een dubieuze rol als geheime broederschappen met politieke, criminele, paramilitaire en mystieke aspecten. Een triade is een van de talrijke Chinese misdaadsyndicaten met veel vertakkingen, waaronder uiteraard in China, maar ook in Hongkong, Taiwan en Macau. De ‘tentakels’ reiken tot in de Verenigde Staten en Zuid-Amerika. Maar ook in Europa zijn de triaden actief, waaronder Nederland, België, Frankrijk, Spanje en de Britse Eilanden.

Inhoud

• Geheime genootschappen door de eeuwen heen
• Het begrip 'triade'
• Oorsprong van de Chinese triaden
• Machtsstrijd
• Broederschap
• Inwijding en organisatie van de Chinese triaden
• Geheimhoudingsbelofte
• De lantaarn
• De Gouden Driehoek en de Bokseropstand
• Naoorlogse triaden

Geheime genootschappen door de eeuwen heen

Geheime genootschappen zijn van alle tijden en spreken tot de verbeelding. De organisatiestructuren van deze groepen hebben immers iets verholens, iets stiekems, en het riekt naar samenzwering. Naar verluidt wordt er bepaalde kennis gekoesterd waar mensen buiten die broederschappen geen weet van mogen hebben. Het vroegste sjamanisme uit de oude steentijd (Paleolithicum) stond aan de basis van de opgang van de eerste mystieke genootschappen. Men mag zelfs stellen dat het sjamanisme de kiem vormde van de vroege godsdiensten.

Van occultisme tot criminaliteit
Door de eeuwen heen zijn geheime genootschappen op onbegrip gestuit. Veel genootschappen zijn in opspraak geraakt, waaronder Opus Dei. Andere voorbeelden van geheime genootschappen zijn de vrijmetselarij en niet te vergeten de Theosofische Beweging, gesticht door H.P Blavatsky (1831-1891) die dankzij haar vastberadenheid en haar grote spirituele en mystieke oeuvre ervoor heeft gezorgd dat begrippen als ‘karma’ en ‘reïncarnatie’ gemeengoed werden in het westerse denken.

Maffia en triaden
Daar staat tegenover dat er geheime genootschappen bestaan die zijn opgezet met een politiek, paramilitair en/of crimineel oogmerk. In het laatste geval zijn de Italiaanse en Amerikaanse maffia daarvan een sprekend voorbeeld. In het algemeen wordt aangenomen dat in alle geheime genootschappen activiteiten plaatsvinden die het daglicht niet kunnen verdragen. Dat is zeker het geval bij de criminele broederschappen. Uiteraard geldt dat voor de maffia, maar bijvoorbeeld ook voor de Chinese en Hongkongse triaden met wereldwijd goed georganiseerde vertakkingen.

Het begrip 'triade'

Enkele van de bekendste Chinese triaden zijn de White Lotus Society en de Tong. De benaming ‘triade’ is terug te voeren op de algemene omschrijving van een aantal geheime Chinese broederschappen of verenigingen, ook wel hui genoemd. Het woord triade wil zeggen ‘groep van drie’, of 'samenwerking tussen drie', waarbij het woordje drie betrekking heeft op 'hemel, aarde en mens'. De traditionele triaden bedienen zich dan ook van driehoekige symbolen. Het betreft een vrije vertaling van het Chinese begrip San Ho Hui (Triple Union Society). Er zijn momenteel (2019) tussen de 60 tot 80 genootschappen (triaden) met vele tienduizenden leden. De huidige triaden zijn terug te voeren op het Hemel en Aarde Genootschap (Tiandihui) of de daaraan gelieerde hui, waaronder de Sandianhui (Drie Stippen). De vroegste oorsprong van de triaden is feitelijk in nevelen gehuld.

Oorsprong van de Chinese triaden

Er bestaan veel oorsprongsmythen over de triaden en hun ontwikkeling. Een daarvan is gerelateerd aan een groep Shaolinmonniken, gelieerd aan een familie. Deze Shaolinmonniken steunden in de periode dat keizer Kangxi regeerde (1661-1722) aanvankelijk de Qing-dynastie (1644-1912) om een invasie van Tibetaanse stammen te verijdelen. Ze werden later echter op zeer destructieve wijze door de Qing-dynastie vervolgd als gevolg van machtsjaloezie, waardoor de Shaolin zich tegen de Qing-dynastie keerde. Volgens een andere legende, de Xi Lu-legende, werden de triaden opgericht om de Qing-dynastie, ook Manchu Ch’ing genoemd, te doen vallen om de door de Qing-dynastie omver geworpen Ming-dynastie weer aan de macht te krijgen.

Machtsstrijd

De Manchu (Qing-dynastie) vormden een strijdersvolk uit Mantsjoerije. In 1644 vielen ze China binnen, veroverden in zeer korte tijd het hele land en onteigenden de oorspronkelijke, etnische bevolking. Er ontstond verzet onder de voor een groot deel verdreven Han-Chinezen die niet onder de heerschappij van de Manchu wilden leven. In die periode vormden zich onder de gewone mensen verzetsgroepen met martiale en mystiek-religieuze kenmerken.

Broederschap

In de Zuid-Chinese provincie Fujian groeiden deze groeperingen uit tot de hui in de traditionele zin van het woord, ofwel 'geheime genootschappen’. Hun doel bestond uit het verslaan van de Qing-dynastie, ofwel de Manchu-overheersing. Ze voerden de kleur rood (de kleur van de Ming) en de familienaam (Hung) van de Ming-koningen aan. Om die reden werden de eerste triaden ook wel Hung Min genoemd. Andere triaden waren en zijn de White Lotus Society (Witte Lotus), de Tong en de Tiandihui (Hemel en aarde Genootschap). De laatstgenoemde broederschap werd in 1761 gesticht, waarbij de Guanyinting-tempel (Tempel van de Godin van de Genade) in Gaoxi, in de zuidoostelijke provincie Fujian, een grote rol speelde. Kenmerkend voor de triaden uit de beginperiode van de hui was het ontbreken van een centraal gezag. Samenwerking was er des te meer, maar de afzonderlijke hui waren onafhankelijk en opereerden zelfstandig.

Inwijding en organisatie van de Chinese triaden

Opvallend zijn de rituelen, zoals de bloedeed die elk lid als bloedbroeder verplicht om het geheim genootschap te steunen in goede en slechte tijden. Het begrip 'bloedbroeders' is een van de belangrijkste principes van veel Chinese triaden, ofwel 'gezworen broederschap' (guanxi), doorgaans geritualiseerd met een bloedeed. Een ander belangrijk aspect van de inwijdingsstructuur van de triaden is de anciënniteit. Respect voor ouderen in de organisatiestructuur is een groot goed, gecombineerd met opgebouwde ervaring. Traditioneel in de huidige gezagspiramide van veel triaden is dat elke hui drie hoofdofficieren telt. Zij hebben het voor het zeggen in de triade. De baas wordt daarbij geflankeerd door de twee andere hoofdofficieren, ook wel de Wierookmeester en de Pionier genoemd. Zij waarborgen het goed verloop van de ceremonies, waarbij de Wierookmeester tevens de bewaker is van de kernprincipes en de mystieke aspecten van de betreffende hui. De Pionier is verantwoordelijk voor de bestuurlijke zaken en de beheerafdelingen, waaronder het voorraad- en wapenbeheer en de wapeninspecties.

Geheimhoudingsbelofte

Veel hui geven ook tegenwoordig nog de voorkeur aan traditionele wapens, waaronder zwaarden, dolken en machetes. Vijf officieren in de bestuurspiramide vallen onder het gezag van de drie hoofdofficieren. In totaal kent een triade traditioneel dus acht officieren, corresponderend met het gelukbrengende getal acht in het Chinese denken. De numerologie is essentieel in de triadefilosofie en komt onder andere tot uiting in de codegetallen waarmee de hogergeplaatste leden zijn aangeduid. De lagere leidinggevenden zijn verantwoordelijk voor de maatschappelijke taken, zoals het regelen van begrafenissen van leden. In het bijzonder voor de overzeese leden die te kennen hadden gegeven om na hun dood in hun vaderland begraven te willen worden. Naast de bloedeed vormen ook andere Inwijdingsrituelen een belangrijk aspect van de hui. Een daarvan is het afleggen van de geheimhoudingseed. Belangrijk is ook de beschermingsbelofte volgens het principe 'een voor allen, allen voor een'. De gewapende tak van de triaden bestond in vroeger tijden voor een groot deel uit mannen die afkomstig waren uit de arme families. Ze hadden weinig sociaal en maatschappelijk perspectief, waardoor ze al snel betrokken raakten bij criminele activiteiten.

De lantaarn

Initiaties van de triadeleden zijn complex, langdurig en gelardeerd met mystieke kenmerken. Het 'ophangen van de lantaarn' is daar een voorbeeld van, een initiatierite waarbij 'novicen' aan elkaar worden vastgebonden ter versterking van de broederband. Gehuld in wierookdampen worden tal van geloften afgelegd, in totaal bijna veertig.

De Gouden Driehoek en de Bokseropstand

Uit de nevelen van de oorsprongsmythen ontstonden de triaden die oorspronkelijk streden tegen een koningsdynastie uit Mantsjoerije en door de eeuwen heen in criminele geheime genootschappen veranderden met een strikte hiërarchie en tal van inwijdingsrituelen. De jaren zeventig en tachtig van de vorige eeuw waren een florerende tijd voor de triaden. De Gouden Driehoek, met een oppervlakte van ruim 900.000 km², omvat onder andere gebieden in Thailand, Laos, Myanmar en Vietnam. In de genoemde decennia in Zuidoost-Azie namen de triaden aldaar het grootste deel van de handel in de illegale heroïneproductie voor hun rekening. De smokkelmethoden waren talrijk, ingenieus en zeer creatief, zoals dat ook tegenwoordig het geval is. Ook hield en houdt men zich bezig met het smokkelen van bedreigde diersoorten en producten, zoals tijgersnorharen en olifantenslagtanden en daaraan gerelateerde producten die onder meer belangrijk waren (en dat nog zijn) in de traditionele Chinese geneeskunde.

Politiek
Ook in politiek opzicht waren de triaden in vroeger tijden zeer actief. Een van de grootste opstanden staat bekend als de Witte Lotus-rebellie, eind negentiende eeuw. Deze rebellie werd geleid door een boeddhistische hui (Witte Lotus). De opstand had te maken met een toenemende bevolkingsgroei en migratie in voorheen open landbouwgebieden. Het gevolg was roofbouw en erosie in combinatie met een tanende economie. Een andere bekende triadenopstand was de Bokseropstand (1899-1901), gericht tegen de westerse invloed in de handel, politiek en technologie, waarbij de triaden meevochten met de Chinese nationalistische beweging. Het betrof een turbulente periode in de geschiedenis van China. Een periode waarin de dynastieën in verval raakten en waar de westerse mogendheden commercieel van profiteerden.

Naoorlogse triaden

Het merendeel van de triaden is anti-communistisch en zeer nationalistisch. Het was dan ook niet vreemd dat de triaden in de naoorlogse periode de nationalisten steunden in hun strijd tegen de communisten. Een bekende triade die in die tijd opgang maakte, was de 14K-triade. Een Hongkongse triade met internationale connecties, onderverdeeld in 30 groepen met in totaal ongeveer 20.000 leden. Na de machtsovername van de communisten kregen de triaden te maken met onderdrukking en werd hun macht op het vasteland van China grotendeels gebroken. Niettemin zijn er in het moderne China tal van transnationaal georganiseerde misdaadsyndicaten met traditionele wortels actief. Verder zijn de traditionele triaden zeer bedrijvig in onder andere Hongkong, Vietnam, Taiwan, Myanmar tot en met Singapore, feitelijk in heel Zuidoost-Azië. Hun overzeese afdelingen reiken tot in bijna alle uithoeken van de wereld, in de westerse landen veelal in gebieden met een grote Chinese diaspora.

Lees verder

• Wat is een geheim genootschap?
• De oorsprong van geheime genootschappen
• Sjamanisme – het eerste geheim genootschap
• Het geheim genootschap van Pythagoras
• Bestaat Shangri-La echt?