Nieuwjaarsduik: lekker fris het nieuwe jaar in

Traditiegetrouw springen veel mensen rond nieuwjaarsdag het (ijskoude) water in om op die manier het nieuwe jaar in te luiden. De bekendste plek waar honderden mensen het ijskoude water trotseren is in de Noordzee bij Scheveningen, maar het wordt ook op meerdere plekken gedaan. Daar springen mensen in vijvers, plassen of slootjes. Wanneer is dit eigenlijk ontstaan en is het typisch Nederlands? Welke voorbereidingen kun je treffen om veilig aan deze ijskoude "uitdaging" mee te doen?

• Nieuwjaarsduik
• Ontstaan traditie
• Eerder al in Canada
• Andere benamingen
• Unox sponsor
• Kosten deelname
• Nieuwjaarsduiken Nederland in 2020
• Deelnemersaantallen in Nederland
• Nieuwjaarsduiken buitenland
• Bijzondere (nieuwjaars)duiken in het buitenland
• Voorbereiding
• Op de dag zelf
• Wie kunnen beter niet meedoen
• Legpuzzel

Nieuwjaarsduik

Terwijl velen van ons nog genieten van de (laatste) oliebollen, springen op Nieuwjaarsdag om 12.00 uur veel mensen in de ijskoude Noordzee bij Scheveningen. Zij doen mee aan de nieuwjaarsduik. Maar niet alleen in Scheveningen wordt een nieuwjaarsduik gehouden. Dat gebeurt op veel meer plaatsen in Nederland en zelfs buitenland. De tijdstippen van de andere nieuwjaarsduiken kunnen anders zijn dan het tijdstip in Scheveningen. In 2007 werd de nieuwjaarsduik in Scheveningen afgelast. Dit had te maken met slecht weer.

Ontstaan traditie

De traditie om ieder jaar op Nieuwjaarsdag het koude water te trotseren, ontstond in Nederland in 1960. Toen werd er namelijk in Zandvoort voor het eerst in het koude water gesprongen. Ok van Batenburg dook samen met leden van de zwemclub Njord ’59 uit Haarlem in het water van de Noordzee. Vijf jaar later, in 1965, werd de allereerste nieuwjaarsduik in Scheveningen gehouden en vanaf dat moment is Scheveningen de plaats waar jaarlijks de officiële nieuwjaarsduik wordt gehouden. De initiatiefnemer in Scheveningen was marathonzwemmer Jan van Scheijndel. Hij dook samen met 6 andere deelnemers dat jaar in de koude Noordzee. In 1973 deden ongeveer 50 personen mee, bestaande uit mannen, vrouwen en kinderen. Het water was toen 6 graden.

Eerder al in Canada

Eigenlijk bestaat het fenomeen nieuwjaarsduik al sinds 1920. Toen werd in Canada de eerste nieuwjaarsduik georganiseerd. Daar heet het trouwens Polar Bear Plunge. Tijdens nieuwjaarsdag springen er op veel verschillende locaties vele mensen in het water.

Andere benamingen

In Nederland wordt er gesproken van een Nieuwjaarsduik, terwijl het in het Duits een Neujahrsbaden of Weihnachtsbaden wordt genoemd. In Amerika spreken ze net als in Canada van Polar Bear Plunge.

Unox sponsor

Unox – bekend van erwtensoep en worst – is sinds 1998 sponsor van alle nieuwjaarsduiken in Nederland. Deelnemers aan de nieuwjaarsduik krijgen een oranje Unoxmuts die ze tijdens de duik warmte biedt (tenzij je met het hoofd onder water gaat). Na afloop van de duik krijgen deelnemers een gratis kopje erwtensoep.

Kosten deelname

Op sommige locaties kun je kosteloos meedoen met de nieuwjaarsduik, terwijl je op andere plaatsen een kleine bijdrage moet betalen.

Nieuwjaarsduiken Nederland in 2020

In 2020 wordt er verspreid over heel Nederland, in alle 12 provincies, op diverse plaatsen een nieuwjaarsduik gehouden. Dat is ook het geval op een aantal Waddeneilanden, zoals Texel, Vlieland en Ameland.

Verder wordt er onder andere een nieuwjaarsduik gehouden in:

• Leeuwarden
• Drachten
• Groningen
• Assen
• Almere
• Den Bosch
• Eijsden
• Rotterdam
• Domburg
• Beverwijk
• Oldenzaal

Deelnemersaantallen in Nederland

Vanaf het begin is het aantal deelnemers aan een nieuwjaarsduik per jaar gestegen. In Scheveningen deden in 2000 aan de "millenniumduik" maar liefst 10.000 mensen mee. Dat aantal is ook het maximum aantal deelnemers voor iedere nieuwjaarsduik in Scheveningen.

• in 2009 waren er ongeveer 6.500 deelnemers
• in 2010 sprongen ongeveer 8.600 mensen in het koude water
• in 2011 werd weer het maximum aantal deelnemers van 10.000 mensen bereikt, terwijl er verspreid over heel Nederland 27.000 mensen meededen.
• in 2012 deden er verspreid over Nederland - op 89 locaties - 36.000 deelnemers mee
• in 2014 deden er in geheel Nederland 46.000 mensen mee, verspreid over 125 locaties
• in 2016 steeg het aantal deelnemers in geheel Nederland naar 51.000 mensen verspreid over 136 plekken

Nieuwjaarsduiken buitenland

Toen het fenomeen nieuwjaarsduik ontstond in Canada in 1920, deden er slechts 10 deelnemers mee. In het millenniumjaar (2000) deden er 2.128 deelnemers mee.

Verder worden er in het buitenland (nieuwjaars)duiken gehouden in onder andere:

• Amerika
• Suriname
• Aruba
• Curaçao
• Verenigde Arabische Emiraten
• Australië
• Antarctica
• China
• Zuid-Korea
• Frankrijk
• Duitsland
• Denemarken
• Noorwegen

Bijzondere (nieuwjaars)duiken in het buitenland

• In Amerika wordt een Polar Bear Plunge georganiseerd om geld voor een goed doel in te zamelen.
• In de staat Illinois zamelen ze ook geld in voor een goed doel, maar dan wordt er niet op nieuwjaarsdag een duik gehouden. Die duiken vinden namelijk plaats tussen de maand februari en maart.
• In het Verenigd Koninkrijk springen deelnemers op eerste of tweede kerstdag in het water.
• In Schotland wordt er op nieuwjaarsdag tijdens "Loony Dook" in het water gesprongen.
• Op Antarctica wordt er eind december - tijdens hun midzomer - massaal in het water gedoken.
• Ook in Nieuw-Zeeland wordt massaal in het water gesprongen, maar dat wordt dan niet rond nieuwjaarsdag gedaan, maar in het weekend in juni dat het dichtst bij de kortste dag ligt.

Voorbereiding

Wil je graag meedoen aan een nieuwjaarsduik? Dan wordt aangeraden om dit niet zonder voorbereiding te doen. Het is niet aan te raden om zonder gewenning aan kou, het water in te springen. Wat kun je ter voorbereiding doen?

• begin een paar weken van tevoren met koud douchen of spoel je na het douchen met koud water af
• blijf als het koud is niet binnen, maar ga juist naar buiten. Op die manier wen je langzaam aan de kou

Op de dag zelf

Op de dag zelf kun je de volgende dingen in acht nemen:

• duik niet als je alcohol hebt genuttigd
• smeer je eventueel in met vaseline, zo voel je de kou minder
• draag een muts en eventueel waterschoenen om je voeten te beschermen
• blijf niet te lang in het koude water, maar droog je snel af
• trek zodra je uit het water bent slippers of iets dergelijks aan

Wie kunnen beter niet meedoen

Volgens de Reddingsbrigade is een duik in het koude water niet verstandig voor ouderen boven de 70 jaar en voor kinderen onder de 12 jaar. Voel je je niet fit, dan kun je beter ook niet aan de duik meedoen.

Legpuzzel

Er is zelfs een legpuzzel van de nieuwjaarsduik gemaakt. Die puzzel bestaat uit 2.000 stukjes. De ontwerper van de puzzel is Jan van Haasteren. Hij is een tekenaar met een humoristische inslag. Hij heeft verschillende soorten tekeningen gemaakt, waarvan weer legpuzzels zijn gemaakt.