Bestaat Shangri-La echt?

Shangri-La is geen vakantieparadijs. Het is ook geen eldorado. En het is beslist niet het equivalent van het goudland van de Spaanse conquistadores. Volgens een oosterse legende worden in Shangri-La de spirituele geheimen van de mensheid bewaard. Geestelijke leraren zouden dat gedachtegoed angstvallig bewaken. Bestaat het echt? En wat betekent Shangri-La voor de toekomst van de wereld? Deze vragen hebben eeuwenlang weerklonken en de zoektocht naar dat spirituele paradijs duurt voort. Volgens een legende zou zelfs Jezus er in zijn jeugd zijn geweest.

Inhoud

• Himalaya
• Legende
• Is Jezus in Shangri-La geweest?
• Waar ligt Shangri-La?
• Boeddha
• De geheime leer
• Opmerkelijke expeditie
• Boeddhistisch toevluchtsoord
• Op zoek naar Shangri-La?

Himalaya

Als u een verre reis naar het Oosten – met name de Himalaya – wilt maken en thuis alvast door de reisgidsen bladert, ziet u dat veel hotels Shangri-La heten, of dat hun namen ervan afgeleid zijn. Dat doet denken aan wereldse luxe, aan avontuur. Het echte Shangri-La staat daar los van.

Legende

Sinds mensenheugenis doet een legende de ronde dat er diep verborgen in een dal van de Himalaya de spirituele geheimen van de mensheid zijn opgeborgen. Door de eeuwen hebben de wijsgeren die er wonen hun kennis aan hun volgelingen doorgegeven, en dat zou indirect van zeer grote waarde zijn geweest voor de lotsbestemming van de mensheid. Moet men dan niet spoorslags op zoek naar dat ‘wonder’? Sommigen hebben de daad bij het woord gevoegd.

Is Jezus in Shangri-La geweest?

Volgens de theosofische leringen vertoefden onder andere Boeddha, Zarathoestra, Lau-tse en Jezus in hun jonge jaren in Shangri-La. Ze zouden daar kennis hebben opgedaan bij spirituele meesters. Helena Blavatsky – de Russische stichteres van de Theosofische Vereniging en schrijfster van De geheime leer – werd door haar volgelingen vereerd alsof ze de gevolmachtigde van de ‘geheime meesters’ zou zijn geweest. Anderen noemden haar een charlatan die koketteerde met paranormale krachten.

Zwijgende wachtposten
In het Tibetaans Dodenboek staat over dit oord geschreven: ‘Vanaf hun bolwerken aanschouwen ze als zwijgende wachtposten en met goddelijk medelijden de wereld, zover als het einde van het Kali-Yuga – het duistere tijdperk – tot de dag dat in alle landen de dageraad van het ontwaken aanbreekt’. In veel Indiase heilige boeken wordt Shangri-La, ook wel Shamballa genoemd, eveneens vermeld.

Waar ligt Shangri-La?

Veel westerse occultisten zijn ervan overtuigd dat Shangri-La in de onherbergzame streken van de Gobiwoestijn ligt. Conform de leerstellingen van de Arkan-school – gesticht in 1923 als een soort academie voor meditatietechnieken – dient men Shangri-La te beschouwen als ‘het centrum van de toestand van het goddelijk bewustzijn’. Wat die school betreft is Shangri-La dus geen fysieke plaats maar een metafoor.

Boeddha

Aziatische overleveringen duiden er echter op dat Shangri-La het aardse centrum is waar de spirituele vernieuwing van de mensheid wordt voorbereid. Vandaar dat alle geestelijke vernieuwers, onder wie Jezus, in dat oord zijn geweest om de geestelijke basis te verwerven voor hun leer. Of Blavatsky in dat rijtje thuishoort, blijft een mysterie. Er zijn echter aanwijzingen dat zij inderdaad onder hen heeft vertoeft en spirituele leringen ontving, neergelegd in haar vele publicaties..

De geheime leer

Het in 1888 van de hand van Blavatsky verschenen meesterwerk De geheime leer is de kroon op haar werk en omschreven als ‘de synthese van wetenschap, godsdienst en wijsbegeerte’. Heel karakteristiek voor de leer – en dus ook als het gaat om de aanwijzingen dat er contact zou zijn geweest met leraren uit Shangri-La – is het vermeende bestaan van meesters of mahatma’s die van tijd tot tijd wereldleraren op pad sturen om de mensheid ‘de weg naar God’ te wijzen. Reïncarnatie speelt een grote rol in haar leringen. Feit is dat Blavatsky veel gereisd heeft, onder andere naar Egypte en Tibet.

Opmerkelijke expeditie

De Russische wetenschapper en schilder Nikolai Constantinowitsj Roerich (1874-1947) ondernam in 1925 een expeditie naar de Himalaya. Deze vredestichter stond aan de basis van een verdrag ter bescherming van cultuurgoederen, het zogenaamde Roerich-verdrag, op 14 april 1935 ondertekend door 21 lidstaten van de Pan-Amerikaanse Unie. De expeditie naar de Himalaya was bedoeld om het cultureel erfgoed in Centraal-Azië in kaart te brengen. In feite hoopte Roerich ook het mysterieuze Shangri-La te ontdekken. Over een ‘plotseling aan het zwerk opduikend lichtgevend object’ schreef Roerich in zijn boek Shamballa: ‘Een duidelijk teken dat er een beschermende kracht werkzaam is.’

Mannen in lange gewaden
De vraag is nu of Roerich inderdaad zijn spirituele eldorado had gevonden. Hij repte er in elk geval met geen woord over. Maar op een van zijn mooiste schilderijen - Burning of Darkness - is een groep mannen in lange gewaden uitgebeeld. Ze komen ’s nachts bij volle maan uit een bergkloof in de Himalaya tevoorschijn. In dat groepje bevindt zich een man met een kaal hoofd en een volle baard. Ongetwijfeld Roerich zelf. En het lijkt of hij lid is geworden van een geheimzinnige kloostergemeenschap of broederschap.

Boeddhistisch toevluchtsoord

Volgens Tibetaanse overleveringen uit vervlogen tijden bestaan er zeven Beyuls, ofwel zorgvuldig verscholen plaatsen die in vroeger tijden sacrale toevluchtsoorden waren voor vervolgde boeddhisten. Shangri-La zou een van die plaatsen (geweest) kunnen zijn. Feit is dat Shangri-La al in de zeer oude Indiase Purana's is vermeld als een bestaand geografisch oord, dat tegenwoordig over één kam wordt geschoren met andere naar verluidt teloorgegane aardse paradijzen, zoals Eldorado en Atlantis.

Op zoek naar Shangri-La?

Jezus, Boeddha, Blavatsky, Roerich. Volgens de overleving zijn ze allemaal in Shangri-La geweest en werden ze onderwezen in de kennis die volgens occultisten aan de basis ligt van alle andere spirituele (en wereldse!) kennis. Vooral ook wetenschappers zijn geïnteresseerd in bijvoorbeeld De geheime leer van Blavatsky, zoals in het verleden de uitvinder Edison. Zijn de Bijbel en de geschriften van Blavatsky en alle andere wereldleraren geïnspireerd op de lering die ze hebben ontvangen van de meesters in Shangri-La, dat geheime utopische oord? Het blijft – althans wetenschappelijk gezien – vooralsnog een mysterie. Feit is wel dat miljoenen mensen juist uit die geschriften inspiratie putten.

Lees verder

• Verdwenen paradijzen: De zoektocht en het verlangen naar utopia (special)
• Avalon – het nevelrijk van koning Arthur
• Waar ligt Eldorado (goudland)?
• Het ongrijpbare Atlantis
• Egypte, het 'geschenk van de Nijl'
• Waarom praten de goden niet meer?