Joodse identiteit Messiasbelijdende Joden: geboden OT-Tora

Joodse identiteit. Messiasbelijdende Joden zijn Joden die Jesjoea (de oorspronkelijke Hebreeuwse naam van Jezus) als hun Messias, wiens komst op honderden plaatsen wordt voorzegd in de Tenach, het Oude Testament, hebben aanvaard. Deze groep Messiasbelijdende Joden wil erkend worden als Joden. Zowel veel christenen als Joden hebben moeite hen te accepteren, omdat zij vast blijven houden aan hun Joodse identiteit. Hoe geven zij deze Joodse identiteit in de praktijk vorm?

Joodse identiteit Messiasbelijdende Joden

• Wie is een Jood?
• Hoe krijgt de identiteit van Messiasbelijdende Joden vorm?
• Messiasbelijdende Joodse identiteit: Gemeenschapsvorming
• Betrokkenheid bij Israel en Joodse aangelegenheden wereldwijd
• Het houden van Joodse riten en gebruiken
• Het naleven van de Joodse geboden in de Tora
• Gebruiken uit de rabbijnse traditie
• Gebruiken uit de Joodse cultuur en folklore
• Messiaanse muziek
• Taalgebruik

Wie is een Jood?

In dit artikel heb ik uiteengezet wie een Jood is. Ik heb daarin gesteld dat het de God van Israël Zelf is, die de norm voor de Joodse identiteit heeft vastgesteld. God heeft met Abraham en zijn nakomelingen Isaak en Jakob een eeuwigdurend verbond gesloten. Dat verbond heeft de basis gelegd voor de Joodse identiteit en bepaalt bijgevolg wie een Jood is. De Bijbelse definitie van een Jood is een persoon die een biologische afstammeling is van één van de twaalf zonen van Jacob. Dit in weerwil van de opvatting van Rabbijnse Joden die Joden die Jesjoea als hun Messias aanvaarden, niet accepteren als Joden. Hieruit volgt ook dat een niet-Jood nooit ofte nimmer een Jood of een Messiasbelijdende Jood kan worden. Jood is iemand bij geboorte en een Messiasbelijdende Jood is een Jood die gelooft dat Jesjoea de Joodse Messias is, zoals voorzegd door de profeten. Wellicht ten overvloede: een niet-Joodse volgeling van Jesjoea die zich aansluit bij een Messiaans-Joodse congregatie, wordt dus geen Messiasbelijdende Jood! Voorts moet gezegd dat het de Messiasbelijdende Joden zelf zijn, die hun identiteit definiëren. Het is niet aan de niet-joodse gelovigen of de niet-Messiaanse Joden om uit te maken wie of wat in hun ogen een Messiasbelijdende Jood is.

In het onderhavige artikel zal ik bespreken hoe de identiteit van Messiasbelijdende Joden in de praktijk vorm krijgt. Dit doe ik voornamelijk aan de hand van het boek De Messiaanse beweging en haar betekenis voor christenen van Evert van der Poll.

Hoe krijgt de identiteit van Messiasbelijdende Joden vorm?

Ieder individu houdt zich in zijn of haar leven vroeg of laat bezig met de drieslag:

• waar kom ik vandaan, wat is mijn afkomst?
• waar hoor ik bij, wat is mijn erfgoed?
• waar ga ik naartoe, wat is mijn bestemming?

Dit vormt de basis van gemeenschapsvorming en is het fundament voor de identiteit van de mens. Vooral het u verbonden weten met een gemeenschap geeft vorm aan iemands identiteit, want geen mens heeft het in zich om alle voldoening in zichzelf te kunnen vinden.

Allereerst bepaalt het geloof in de persoon en het werk van Jesjoea de identiteit van messiaanse Joden. Het eerste identificatiepunt van een Messiaanse Jood is, uiteraard, het geloof in de persoon en het werk van de Messias Jesjoea. Het is het geloof in Jesjoea als de Joodse Messias, die eerst en vooral de Messiaans-Joodse identiteit bepaalt. Naast het geloof in Jesjoea, wordt de Joodse identiteit door de volgende factoren bepaald:

• gemeenschapsvorming;
• betrokkenheid bij Israel en Joodse aangelegenheden wereldwijd;
• naleven van de Joodse geboden in de Tora;
• gebruiken uit de rabbijnse traditie;
• gebruiken uit de Joodse cultuur en folklore;
• messiaanse muziek;
• taalgebruik.

Voordat ik verder ga, wil ik opmerken dat we een breed scala aan uitingsvormen van de messiaans-Joodse levenswijze aantreffen in en buiten Israel. Wie kent niet het gezegde 'twee Joden, drie meningen'? Zo zijn er gemeenten die naar buiten toe herkenbaar zijn als 'christelijk' met duidelijk evangelische of charismatische trekken, maar er zijn ook gemeenten die in alles lijken op een zo normaal mogelijke synagogendienst.(1) Er is een brede diversiteit aan uitingsvormen, zeker wat betreft het gebruik van riten en gebruiken en de vorm van de dienst.

Messiasbelijdende Joodse identiteit: Gemeenschapsvorming

Joodse gelovigen zoeken elkaar op om gemeenschap met elkaar te hebben door samen het Woord van God te bestuderen, samen te komen voor gebed en lofzang en andere activiteiten. Een voorbeeld van een Joodse Messiasbelijdende gemeente in Nederland is Beth Yeshua te Amsterdam, opgericht in 1991.

Betrokkenheid bij Israel en Joodse aangelegenheden wereldwijd

Messiaanse Joden zijn zeer betrokken op de staat Israel, zowel hen die in Israel wonen als daarbuiten, in de diaspora. Ze volgen dagelijks het nieuws over Israel, sponsoren Joodse fondsen en vieren Jom Ha-atsmaoet (Onafhankelijkheidsdag). De Messiaanse Joden zijn er van overtuigd dat de terugkeer van de Joden naar het Land Israel onderdeel is van de vervulling van oudtestamentische beloften. Ook is men betrokken bij allerlei Joodse aangelegenheden, zowel in als buiten Israel. Een voorbeeld is Jom Hasjoa, de dag waarbij men stilstaat bij de mensen die tijdens het nazistische regime zijn vermoord. Dit om de herinnering aan de 6 miljoen levend te houden.

Het houden van Joodse riten en gebruiken

Bij het houden van Joodse gebruiken en gewoonten kunnen we een onderscheid maken in de volgende drie categorieën:

• Het naleven van de Joodse geboden in de Tora;
• Gebruiken uit de rabbijnse traditie;
• Gebruiken uit de Joodse cultuur en folklore.

Het naleven van de Joodse geboden in de Tora

De Tora definieert het Joods-zijn: Joden zijn met elkaar verbonden door specifieke gebruiken uit de Tora. Hun volksbestaan is er onlosmakelijk mee verbonden. Denk hierbij aan de besnijdenis op de achtste dag en het eten van koosjer voedsel. De Messiaanse christenen Ariel & D'vorah Berkowitz zeggen het aldus:

• "De afstammelingen van Jacob ontlenen hun identiteit dus aan de Tora. Het geloof in Jesjoea voltooit slechts die identiteit."(2)

Het Joodse volk is een heilig en afgezonderd volk met als uiterlijk teken de besnijdenis en geroepen zich te houden aan de Tora, teneinde voor God een bijzondere taak in de wereld te vervullen. "Het Heil is uit de Joden" (Johannes 4:22). Er zijn heel veel volken op aarde, maar God heeft één volk uitgekozen om de Messias voort te brengen. Of beter gezegd: voor dat doel heeft Hij het Joodse volk geformeerd. In Genesis 12:1-3 wordt beschreven hoe Abraham werd geroepen en allerlei duidelijke beloften werd gedaan:

• "Ik zal u tot een groot volk maken, en u zegenen, en uw naam groot maken, en gij zult tot een zegen zijn. Ik zal zegenen wie u zegenen, en wie u vervloekt zal Ik vervloeken, en met u zullen alle geslachten des aardbodems gezegend worden."

Vanwege deze uitverkiezing door God was Israël het belangrijkste mikpunt van afgunst en haat van Gods tegenstander, de duivel, die alles op alles zet om te voorkomen dat Zijn verlossingsplan zal slagen. Het is zijn raison d'être om Gods heilsplan te verijdelen en de mensheid de vernietiging in te storten. De duivel weet als geen andere dat zonder de volvoering van Gods plan voor het volk Israël, zoals het lichamelijke en geestelijke herstel van Israël, hetgeen uiteindelijk zal culmineren in de wederkomst van de Messias Jesjoea waarna Zijn rijk van vrede en gerechtigheid zal aanbreken, er geen vervulling zal zijn van beloften die ook betrekking hebben op de gelovigen uit de volken. Gelukkig mogen we weten en zingen: 'God is getrouw, Zijn plannen falen niet'.

De Tora is een verbond tussen God en zijn volk; het kan beschouwd worden als de nationale grondwet. Het in acht nemen van de Tora is voor Messiaanse Joden bijgevolg een uiting van hun nationale identiteit. Daarenboven is het een manier om God te dienen. Deze twee doelen lopen in elkaar over. Voor Messiasbelijdende is het een goddelijke opdracht om hun volksidentiteit te bewaren, aldus Evert van der Poll.

Klik hier om verder te lezen over de Tora en de betekenis voor (Messiasbelijdende) Joden en christenen.

Gebruiken uit de rabbijnse traditie

Messiaanse Joden beschouwen alleen de Bijbel, bestaande uit de Tenach en de Briet Chadasja (het Nieuwe Verbond of het Nieuwe Testament) als Gods Woord. Zij beschouwen de Mondelinge Tora niet als gezaghebbend, maar om meerdere redenen vinden zij deze geschriften wel het bestuderen waard. Zo maken Messiaanse Joden gebruik van de rabbijnse traditie, omdat het een rijke bron is van informatie over riten en gebruiken en laat zien hoe geboden toegepast moeten worden. Bijvoorbeeld hoe een mezoeza, dat is een kokertje met gedeelten uit de tora, aan de deur bevestigd moet worden.

Gebruiken uit de Joodse cultuur en folklore

Zo is er naast de oudtestamentische geboden en gebruiken uit de rabbijnse traditie, nog een derde bron van riten en gebruiken. Deze zijn onder de noemer 'gebruiken uit de Joodse cultuur en folklore' samen te vatten, maar bedenk wel dat deze gebruiken variëren van regio tot regio en van Joodse subcultuur tot Joodse subcultuur. Ten gevolge van de diaspora zijn er allerlei Joodse subculturen ontstaan en daarvan zijn de meest bekende de asjkenazim (Joden uit Oost-, Midden- en West-Europa) en de sefardim (Zuid-Europese Joden). Maar ook binnen deze groepen is de verscheidenheid groot.

Messiaanse Joden nemen soms gebruiken over met betrekking tot gebruiken uit de synagoge, zoals het ronddragen van de Tora-rollen tijdens sabbat en het dansen daarmee op Simchat Tora (Vreugde der Wet), een jaarlijks terugkerend feest waarop wordt gevierd dat het Joodse volk de Tora bezit. Een karakteristiek gebruik is het dragen van de kippa of keppeltje door Joodse mannen. Voorts kent het traditionele Joodse huwelijk allerlei gebruiken die we terug kunnen vinden in een messiaanse huwelijkssluiting. Hetzelfde geldt voor de begrafenis.

De Joodse volkscultuur is rijk aan recepten die veelal zijn verbonden aan de hoogtijdagen en aan de sabbat. In veel Joodse gemeenschappen is het bijvoorbeeld te doen gebruikelijk om challah (vlechtbrood) te gebruiken. De challah bestaat in feite uit twee ineengevlochten broden en symboliseert de dubbele portie manna die God op vrijdag liet vallen met het oog op de sabbat.

Messiaanse muziek

Messiaanse Joden kunnen zich vaak maar ten dele uiten in de traditionele christelijke liederen en kerkmuziek, omdat het niet typisch Joods is. Na 1967 is er Messiaanse muziek ontstaan met melodieën en harmonieën naar het voorbeeld van Oost-Europese Joodse volksmuziek. Er zijn heden ten dage veel getalenteerde en gezalfde Messiaans-Joodse Kunstenaars die God loven en prijzen in het Engels, maar ook in de heilige taal Hebreeuws. De Messiaanse gemeenschap introduceerde ook de 'Davidische dans', waarmee de Messiaans-Joodse lofprijs en aanbidding gepaard gaat.

Taalgebruik

Volgens Evert van der Poll is er de laatste jaren "een specifiek, Hebraiserend taalgebruik" ontstaan in de Messiaanse gemeenten, hetgeen mede voortkomt uit onvrede met het christelijke woordgebruik. Zo geven ze de voorkeur aan het Hebreeuwse Jesjoea om de Heiland aan te duiden. Voorts gebruikt men voor veel namen en begrippen uit het Nieuwe Testament het Hebreeuwse equivalent. Zo wordt het Nieuwe Testament Briet Chadasja genoemd, hetgeen 'Nieuwe Verbond' betekent naar Jeremia 31:31. Hiermee wil men duidelijk maken dat de schrijvers van het Nieuwe Testament Israëlieten waren die weliswaar in het Grieks schreven, maar in het Hebreeuws dachten. Zo heeft de Messiaanse Jood David H. Stern een Engelse vertaling van de Tenach (Oude Testament) en de B'rit hadash gemaakt in volledig authentiek Joodse stijl. Het Joodse karakter van het Nieuwe Testament wordt op drie gebieden tot uitdrukking gebracht:

• cosmetisch;
• cultureel-religieus; en
• theologisch.

Voetnoten

1. Drs. M.C. Mulder: Messiasbelijdende Joden; Bijdrage aan een studiedag van de PKN op 11 mei 2007. Zie ook: Kees jan Rodenburg: Joodse volgelingen van Jezus - Een overzicht in 40 vragen en antwoorden; Groen, Heerenveen, 2010.
2. Ariel & D'vorah Berkowitz: De Tora: ontdek opnieuw wat de eerste vijf bijbelboeken betekenen voor de gemeente en voor u; Gideon, Hoornaar, 2e druk, september 2002.

Lees verder

• Joodse identiteit Messiaanse Joden: waarom deze behouden?
• Joodse identiteit: wie is een Jood, wie is Joods?
• Joodse symbolen: tefillien (teken op voorhoofd en arm)
• Jozef: een symbool of type van de komende Verlosser (Jezus)