Messiasbelijdende Joden: positie tussen christenen en Joden

Onder de 14 miljoen Joden is er een kleine groep van ongeveer 50.000 - 300.000 personen, die geloven in de Tora en de rest van de Tenach en tevens joodse gewoonten en religieuze voorschriften praktiseren. Zij geloven ook in Jezus. Sommige, zo niet de meeste hunner, geven echter de voorkeur aan Zijn Joodse naam, Jesjoea. Deze groep wil erkend worden als Joden. Doch zowel heel veel christenen als Joden hebben moeite hen te accepteren indien zij blijven vasthouden aan hun Joodse identiteit.

Messiasbelijdende Joden worden niet geaccepteerd

In het boek De Messiaanse beweging en haar betekenis voor christenen van Evert van der Poll staat een voorbeeld dat zeer treffend de problematiek weergeeft van Messiasbelijdende Joden en dan vooral toegespitst tot de kernvraag: "Wie zijn we en waar horen we bij". Maar vooral ook: "Waar willen anderen ons plaatsen"? Stel je als lezer het volgende voor:

• "Een Joodse man, zeer orthodox gekleed, zit te lezen in Christianity Today of het Reformatorisch Dagblad. De reiziger even verderop [is] een Jood. Of een christen. Maakt niet uit. In beide gevallen zal hij het met stijgende verbazing aanzien. Wat zullen ze echter tegen de krantenlezer zeggen, wanneer ze hun vraag niet meer voor zich kunnen houden? 'Meneer, bent u écht een Jood?' Of: 'Meneer, bent u écht een christen?' Vul zelf maar in."(1)

Dit verhaaltje legt de kern van het probleem, waar Joodse gelovigen die in de Joodse Messias Jezus geloven mee te kampen hebben, bloot: heel veel Joden en christenen hebben er moeite mee om Joodse gelovigen in Jezus te accepteren indien zij blijven vasthouden aan hun Joodse identiteit. De Joodse gemeenschap beschouwd hen als een christelijke sekte. Er zijn zelfs die beweren dat Messiabelijdende Joden geestelijke nazi's zijn. Ze zich voordoen als Joden en traditionele joodse riten en symbolen gebruiken om argeloze en nietsvermoedende Joden in hun valstrik te lokken en hen te bekeren tot het christendom, waardoor ze het werk afmaken waar Hitler niet in is geslaagd: het uitroeien van de Joden. Want Messiasbelijdende Joden zijn in de ogen van veel rabbijnsorthodoxe Joden niet langer Joden, maar christenen. Zo zijn er ook talloze christenen die Messiasbelijdende Joden ervan beschuldigen dat ze de scheidsmuur weer opbouwen die Jezus juist heeft weggebroken waardoor Joden en heidenen die in Jezus geloven één zijn in Hem. Ze zouden zelfs in feite teruggaan 'onder de Wet'. Er zijn tot mijn verbazing ook Evangelische christenen die deze beschuldigingen uiten. Hoogleraar kerkgeschiedenis en joodse studies David A. Rausch zegt er dit over:

• "To my surprise, even most evangelicals opposed the Messianic Jews, accusing them of rebuilding the wall of partition between Jewish and gentile Christians and, in fact, of going back under the Law. A well-known Hebrew Christian whom I interviewed, a leader in missionary outreach to the Jewish community, shook his head and quietly explained: To these 'Messianic Jews' Jewishness means Judaism . . . a rabbinic Judaism of the Ashkenazic flavor. . . . They neither have a real knowledge of Jewish history or of Jewish-Christian history, nor do they possess a good handle on biblical exegesis. . . . Like the Ebionites of old they will finally blend into Judaism and deny the Messiah."(2)

De dertiende stam van Israel

Kortom, als Joodse gelovigen in Jezus hun Joodse achtergrond, cultuur, volk en erfgoed zouden verloochenen, dan kunnen Joden en christenen ermee leven. Voor de synagoge noch voor de kerk was er dan een probleem. Doch doordat Messiaanse Joden beide willen combineren, zitten ze gevangen tussen twee vuren. Hoogleraar Sociologie aan de Universiteit van Haifa (Israël) B.J. Sobel noemt de Messiaanse Joden The Thirteenth Tribe - ofwel de dertiende stam van Israel om duidelijk te maken in wat voor moeilijke positie ze zich bevinden.(3) Aan Joden moeten ze bewijzen dat ze Jood zijn en aan christenen moeten ze aantonen dat ze christenen zijn.

Ze horen bij de een én bij de ander

Zowel Joden als christenen hebben de neiging de Messiaanse Joden voor de keuze te stellen: of te kiezen voor de Joodse identiteit of te kiezen voor de christelijke identiteit - een tussenweg is er niet. Veel christenen en Joden willen niet accepteren dat Messiaanse Joden geloven in Jesjoea - de Hebreeuwse naam van Jezus waar zij de voorkeur aan geven - en zich tegelijk als voluit Joods identificeren. Met de dichotomie christenen - Joden valt voor beide groepen te leven en dan kan er zelfs een goede verstandhouding ontstaan en vruchtbare onderlinge contacten; Joden en christenen gaan met elkaar de dialoog aan en er zijn zelfs (rabbijnsorthodoxe) Joden die artikelen en columns schrijven voor het magazine Christenen voor Israel, een christelijk-orthodox maandkrant dat zich ten doel stelt christenen in Nederland en wereldwijd bewust te maken van de betekenis van het Joodse volk in Gods handelen met deze wereld. Ze komen niet al te veel op elkaars erf en dan valt er best met elkaar te leven. Leven en laten leven. Messiasbelijdende Joden komen echter op beiden erven omdat ze beide erven in zichzelf verenigen. Of zoals Evert van der Poll het beschrijft: "Ze horen bij de een én bij de ander. In hun beleving zijn Israel en de gemeente allebei 'volk van God', zonder dat het ene 'volk van God' het andere vervangt."(4)

Twee erven, één identiteit

Twee erven, maar één identiteit. Ze zijn wedergeboren, nieuwe schepselen in Jesjoea haMashiach. "Daarom, als iemand in Christus is, is hij een nieuwe schepping; het oude is voorbijgegaan, zie, het is alles nieuw geworden" (2 Korintiërs 5:17). Of in de vertaling van de Messiasbelijdende Joodse theoloog David H. Stern: "Therefore, if anyone is united with the Messiah, he is a new creation - the old is passed; look, what has come is fresh and new!" Messiasbelijdende Joden geloven dat Jesjoea de Messias is en tegelijk beschouwen ze zichzelf als voluit Joods, want wat is er meer Joods dan te geloven in de Joodse Messias, Jesjoea waar de schriften (de Tenach, het Oude Testament) van getuigen (Johannes 5:31-40)? Meer dan 300 profetieen in de Tenach over de Messis zijn vervuld door Jesjoea. Jesjoea is de Joodse Messias zoals voorzegd in de Joodse geschriften. Messiasbelijdende Joden worden in hun beleving daarom een vervulde of complete Jood indien zij Hem aanvaarden als Messias. Bedenk wel: Jesjoea is niet gekomen om een nieuwe religie te beginnen: "Denk niet dat ik gekomen ben om de Wet [Tora] of de Profeten af te schaffen. Ik ben niet gekomen om ze af te schaffen, maar om ze tot vervulling te brengen" (Matteüs 5:17).

Tweede Reformatie

Ik ben van mening dat Messiasbelijdende Joden ondanks alle tegenstand, de komende decennia een belangrijke rol gaan vervullen. Ze kunnen enerzijds de Joden helpen begrijpen dat Jesjoea hún Messias is en anderzijds kunnen zij de christelijke gemeente helpen begrijpen wat haar Joodse wortels zijn.

Daniel Juster - een sleutelfiguur in de Messiaans-Joodse beweging vandaag-de-dag - heeft gezegd: "Why are they so mad at us? It is as though they have kept a well-guarded secret that Judaism and Christianity are not incompatible, and we have exposed their little game!" Het spel is voorbij. Ik zou tegen de kerk willen zeggen: accepteer de Messiasbelijdende Joden in wie ze zijn, verwijder alle heidense invloeden uit het christendom en keer terug naar je Joodse wortels. En in dat proces - wat de Tweede Reformatie genoemd kan worden - kunnen we veel leren van Messiasbelijdende Joden.

Voetnoten

1. Evert van der Poll: De Messiaanse beweging en haar betekenis voor christenen; Shalom Books, Putten, 2001, p.111.
2. David A. Rausch: The Messianic Jewish Congregational Movement; http://www.religion-online.org/showarticle.asp?title=1339 (voor de laatste keer geraadpleegd op 18 juni 2010)
3. B.Z. Sobel: Hebrew Christianity - The Thirteenth Tribe; John Wiley & Sons Inc, 1974.
4. Evert van der Poll: De Messiaanse beweging en haar betekenis voor christenen; Shalom Books, Putten, 2001, p.113.