Gemeenteraadsverkiezingen 2018 - de uitslag op Ameland

Het was een spannende verkiezing op Ameland, die 21ste maart 2018. Zes partijen deden mee om zetels te bemachtigen in de gemeenteraad van elf vertegenwoordigers: vijf gevestigde partijen en een nieuwkomer. Er werd veel van nieuwkomer AmelandEén verwacht en dat betekende tegelijk dat men verwachtte dat de zittende partijen drastisch zouden verliezen. De uitslag was er een om nooit te vergeten. De nieuwe partij haalde in één klap vijf zetels binnen, ten koste van de drie grootste partijen van de afgelopen vier jaar. Die verloren één zetel of twee raadszetels. Ameland koos voor een frisse wind en dat bracht een politieke aardverschuiving teweeg.

Wapen van Ameland / Bron: Bouwe Brouwer, Wikimedia Commons (Publiek domein)

Gemeenteraadsverkiezingen op Ameland

Op 21 maart 2018 kon er op Ameland gestemd worden, tezamen met 334 gemeenten in Nederland. Het land heeft meer gemeenten, in 2018 in totaal 380, maar een aantal had vanwege gemeentelijke herindeling al in 2016 of 2017 gestemd, of kan eind 2018 naar de stembus. Ameland is een van de gemeenten die voor 21 maart 2018 de stempas thuis kreeg gestuurd.

De partijen van Ameland

Op Ameland deden zes partijen mee aan de verkiezingen, waarvan drie landelijke partijen en drie lokale. Op volgorde van de kandidatenlijsten zijn dat:
[OLIST]Algemeen Belang Ameland
Ameland'82
CDA
PvdA Ameland
VVD
AmelandEén[/OLIST]

Uitslag en politieke aardverschuiving

De verkiezingen hadden een uitslag die kan worden gekenschetst als een politieke aardverschuiving. De gevestigde partijen verloren en de nieuwe partij maakte een klapper en won meteen vijf zetels. De overige zes zetels - Ameland heeft op basis van het aantal inwoners een gemeenteraad van elf raadsleden - werden verdeeld over vijf partijen. Algemeen Belang Ameland haalde twee zetels en de overige vier partijen elk één zetel. De CAO Partij, die in 2014 nog meedeed, liet deze verkiezing lopen.

[MODULE=M7T5F1N0]

De uitslag per dorp

Partij	Totaal	Ballum	Buren	Hollum	Nes	Zetels
ABA	475	42	21	367	45	2
A'82	187	15	62	14	96	1
CDA	291	29	121	42	99	1
PvdA	204	32	12	89	71	1
VVD	173	35	37	33	68	1
AmelandEén	998	161	177	323	337	5

Opkomst op Ameland

Intotaal zijn er 2328 stemmen uitgebracht. Daar zaten 4 ongeldige stemmen bij en 3 blanco. Het opkomstpercentage op Ameland was 80% van het aantal stemgerechtigden (2918). Per dorp liggen er verschillen in aanhang voor een bepaalde partij. Zo heeft ABA traditiegetrouw meer aanhang op het westelijk deel van het eiland en A'82 meer op het oostelijk deel. Beide partijen staken energie in het werven van kandidaten en gekoppeld aan de persoon stemmers uit alle dorpen van het eiland, maar slaagden daar maar voor een heel klein deel in. AmelandEén heeft wel kandidaten uit alle dorpen en strijkt daarmee de oost-west verschillen enigszins glad.

Krant
De stembus in Ballum gaf een bijzonderheid prijs: iemand had er een krant in laten glijden.

[MODULE=Q8Y2L4J5]

Stemmen per dorp

Op Ameland gaan traditiegetrouw veel mensen stemmen. Er zijn wel grote verschillen per dorp; in Ballum stemmen bijna alle mensen en in Nes en Buren is dat om en nabij een vijfde minder.

[MODULE=A0O9R3T6]

Kiesdeler en kiesdrempel

De kiesdeler wordt berekend door het aantal stemmen (op Ameland 2328) te delen door het aantal raadszetels (op Ameland 11) en kwam uit op 211 7/11. Op basis van die kiesdeler kregen de partijen hun zetels toebedeeld, een volle zetel of een restzetel. De laatste restzetel ging naar AmelandEén, zodat die partij op 5 zetels uitkwam.

Volle zetels en restzetels

AmelandEén 4 volle zetels
ABA 2 volle zetels
CDA 1 volle zetel
PvdA 1 restzetel
A'82 1 restzetel
VVD 1 restzetel

Volmachten

Ameland zit hoog in de boom wat het aantal stemmen per volmacht betreft. Er werden 2328 stemmen geteld en daarvan werden 319 per volmacht uitgebracht. Dat is 13,7% van het aantal uitgebrachte stemmen en daarmee ligt het Waddeneiland boven het landelijk gemiddelde van 10,2% (cijfer van GR2014).

[MODULE=X0Z2Y7E8]

Voorkeurstem

De Amelander kandidaten werden gekozen volgens de volgorde van de kandidatenlijst. Niet één van de gekozen kandidaten wisselde stuivertje met een naam hoger op de lijst. Veel kandidaten op de lijsten kregen voorkeurstemmen, maar de volgorde van namen van de ingediende kieslijst bleef gehandhaafd.

Gekozen kandidaten
Dat een kandidaat is gekozen wil niet zeggen dat hij of zij ook raadslid wordt. Een aantal van de gekozen kandidaten kan doorschuiven naar de wethouderszetel en gekozen kandidaten kunnen hun zetel opgeven. Dat doet Rudolf Teuben van Ameland'82. Na de verkiezingsnederlaag trekt hij zijn conclusie en neemt hij afscheid van het raadswerk. Nummer 2 van de lijst, Han van Heerde neemt het stokje over.

De gekozen kandidaten voor AmelandEén zijn:
[OLIST]Theo Faber (35);
Andries Metz (27);
Esther Oud-Kooiker (37);
Siard Bonthuis (31);
Dirk Metz (56).[/OLIST]
De gekozen kandidaten voor Algemeen Belang Ameland zijn:
[OLIST]Piet IJnsen (63);
Jan Wijnberg (67).[/OLIST]
De gekozen kandidaten voor het CDA is:

Jeroen de Jong (45).

De gekozen kandidaat voor de PvdA is:

Irma Marinus (54).

De gekozen kandidaat voor Ameland’82 is:

Rudolf Teuben (53).

De gekozen kandidaat voor de VVD is:

Jeppe Groenewold (68).

Zetels en nieuwe lijstvolgorde

De zetelverdeling naar aanleiding van de verkiezingen van 2018 ziet er heel anders uit dan in 2014, bij de vorige gemeenteraadsverkiezingen.

[MODULE=Q7O1Z4U5]

Lijstvolgorde 2022
De lijstvolgorde voor de volgende gemeenteraadsverkiezing is:

Lijst 1 is AmelandEén
Lijst 2 is Algemeen Belang Ameland
Lijst 3 is CDA
Lijst 4 is PvdA
Lijst 5 is Ameland’82
Lijst 6 is VVD

AmelandEén

AmelandEén neemt het voortouw bij de onderhandelingen voor een coalitieakkoord. Daags na de verkiezingen beginnen de eerste besprekingen en nog voor die week voorbij is heeft Faber met alle partijen om tafel gezeten. AmelandEén vormt een college met de PvdA.Theo Faber wordt wethouder en de PvdA vindt een wethouder op het vasteland die naar het eiland verhuist: Ellen Bruins Slot.

[MODULE=K5Y9H4P1]