Hoe wordt de Tweede Kamer gekozen?

Om de vier jaar wordt de Tweede Kamer opnieuw gekozen. Het is voor een kabinet de uitdaging om herkozen te worden en dus langer dan vier jaar te regeren. Soms lukt het zelfs niet om deze periode te regeren. Dan komen er opnieuw verkiezingen. Dit artikel beschrijft hoe dit proces in werking treedt.

Kiesstelsel

In Nederland gaan mensen naar de stembus. Hier kunnen ze hun stem geven aan de partij of persoon waar zij het meeste vertrouwen in hebben. In Nederland wordt, anders dan in bijvoorbeeld Amerika, het kiesstelsel van evenredige vertegenwoordiging gehanteerd. Dit houdt in dat de zetels in de Tweede Kamer ook echt worden verdeeld naar mate het aantal stemmen dat een bepaalde partij heeft behaald. Hoeveel stemmen nodig zijn voor een zetel heet de kiesdeler. Dat is simpelweg het aantal stemmen gedeeld door het aantal zetels. In Nederlands hanteren we geen kiesdrempel, een bepaald percentage stemmen die een politieke partij minimaal moet hebben om überhaupt toegang te krijgen tot de Tweede Kamer. In Duitsland is de kiesdrempel 5%. Hiermee voorkomen ze dat kleine partijen met maar één of twee zetels mee kan stemmen over onderwerpen die besproken worden in de Tweede Kamer.

Regering

De regering zijn de koning(in) en de ministers samen. De ministers hebben een aantal verantwoordelijkheden, namelijk:

Hij is aansprakelijk voor zijn eigen taken, handelen en bevoegdheden
Hij is verantwoordelijk voor ondergeschikten, waaronder ambtenaren
Hij is verantwoordelijk voor de directe familie van de koning(in)
Hij is verantwoordelijk voor de staatssecretaris
Hij is, zowel privé als zakelijk, verantwoordelijk voor de koning(in)

Staten-Generaal

De Staten-Generaal is de Tweede en de Eerste Kamer samen. Samen met de regering zijn zij de wetgevers. De Staten-Generaal heeft een controlerende functie op de regering en kan beslissen om de regering af te laten treden. Dit doet met met de motie van wantrouwen. Ook hebben zij het recht om bestaande wetten te veranderen en aan te vullen. Dit heet het recht van amendement.

Kiezen Eerste Kamer

De Eerste Kamer wordt op een andere manier gekozen dan de Tweede Kamer. De Eerste Kamer wordt gekozen door de leden van de Provinciale Staten. Deze Provinciale Staten worden weer gekozen bij de provinciale gemeenteraadsverkiezingen.

Districtenstelsel

Een andere mogelijkheid dan het kiesstelsel evenredige vertegenwoordiging is het districtenstelsel. Het districtenstelsel wordt onder andere in Amerika gehanteerd. Het land wordt opgedeeld in delen, in kiesdistricten. De partij met een meerderheid van de stemmen in een bepaald kiesdistrict wint dit district en dus alle zetels die in dat district te verdelen waren. In Amerika wordt er aan een district een bepaald aantal kiesmannen toegekend. Dit gaat naar aanleiding van het aantal inwoners van het district. Als een partij een kiesdistrict voor zich wint, wint het dus geen zetels. Het wint een aantal kiesmannen. Wie het meeste van die kiesmannen heeft, heeft het vervolgens te zeggen in de VS.