Hoe bescherm je jezelf tegen manipulatieve personen?

Hoe bescherm je jezelf tegen manipulatieve personen? Soms voelen we ons onder druk gezet om iets te doen of nalaten wat we niet willen of wat we niet juist achten. Hoe herkennen we dat iemand ons probeert te manipuleren en dus emotioneel te chanteren? Wat beweegt een manipulerend persoon? Wat kunnen we doen als we ons door manipulatie klem gezet voelen? En wat als we ons daardoor min of meer gedwongen voelen iets te doen of te laten? Lees de tips om jezelf te beschermen tegen manipulatief gedrag van anderen door duidelijke grenzen te stellen.

Wanneer is sprake van manipulatie of emotionele chantage?

Bij manipulatie of emotionele chantage probeert iemand ons te bewegen om iets te doen of laten wat tegen ons eigen gevoel in gaat. Vaak probeert een manipulatief persoon zoiets met de bedoeling om er zelf voordeel bij te hebben. Degene die gemanipuleerd wordt, ondervindt nadeel als hij toegeeft aan de drang of dwang van de degene die manipuleert.

Kenmerkend voor manipulatie is dat degene die manipuleert dit doorgaans niet doet op basis van reële, objectieve argumenten, maar met behulp van technieken die bepaalde emoties bij ons oproepen.

Bij normale beïnvloeding van een andere persoon, bijvoorbeeld om iemand aan te moedigen om er een gezondere leefstijl op na te gaan houden, komt deze poging om het gedrag van iemand anders te sturen niet voort uit een drang om er persoonlijk beter van te worden. Bovendien is een dergelijke poging tot beïnvloeding wel gebaseerd op eerlijke en objectieve argumenten.

Hoe herkennen we manipulatief gedrag?

Overal kunnen we manipulatief gedrag tegenkomen: bij onze familie, vrienden of kennissen, maar ook op school of op de werkvloer.

Manipulerende personen gaan vaak subtiel te werk en zijn goed bekend met de persoonlijke zwakke plekken van het slachtoffer. Zo kampen potentiële slachtoffers vaak met allerlei angsten en gevoelens van onzekerheid of een overmatige drang om anderen te helpen. Ook de behoefte om de ‘lieve vrede’ te bewaren, maakt iemand kwetsbaar voor emotionele chantage. Soms is er bij een potentieel slachtoffer sprake van enige ijdelheid. Denk in dit verband bijvoorbeeld aan de manier waarop je je voelt als iemand jou probeert te manipuleren met een opmerking als: 'Dat kan jij zo goed.'

Slachtoffers hebben vaak niet in de gaten dat ze gemanipuleerd worden. Dat heeft vaak ook te maken met het feit dat ze veronderstellen dat ze een goede persoonlijke relatie met die persoon hebben.

Een manipulerend persoon:
  • werkt op ons verantwoordelijkheidsgevoel, rechtvaardigheidsgevoel of ons plichtsgevoel
  • doet een beroep op onze beschermingsdrang
  • spreekt ons gevoel van ijdelheid aan
  • werkt op ons schuldgevoel
  • beticht ons van een slecht of egoïstisch karakter
  • schrijft de oorzaak van lichamelijke of geestelijke klachten aan ons toe
  • dreigt met minder liefde, intimiteit of seks
  • dreigt met bezorgen van slechte naam, weglopen, geweld, zelfdoding enzovoorts

In een aantal gevallen beschouwt de manipulerende persoon zijn geniepige gedrag als een normale manier om te proberen de dingen naar zijn hand te zetten. Kinderen leren dit soort gedrag doorgaans van hun ouders of anderen in hun directe omgeving en zien er daarom vaak geen kwaad in.

Als we manipulatief gedrag van anderen accepteren, verergert het. Accepteren we dergelijk gedrag niet, dan helpen we de manipulerende persoon om op den duur het ongewenste gedrag los te laten. Hij krijgt dan de kans te leren dat hij voortaan niet meer met valse, manipulatieve redeneringen, maar in plaats daarvan met behulp van zuivere argumenten probeert andere mensen te overtuigen om iets te doen of te laten. Als we te maken hebben met een narcistische persoonlijkheid, is de kans op gedragsverandering helaas veel kleiner dan in andere gevallen. Is iemand geen narcist, maar heeft hij bijvoorbeeld door zijn opvoeding geleerd dat manipuleren een effectieve manier kan zijn om een bepaald resultaat te bereiken, is de kans dat hij dit ongewenste gedrag voortaan achterwege laat, veel groter.

Jezelf verdedigen tegen manipulatief gedrag

Onderstaande strategieën zijn in de praktijk succesvol gebleken bij het jezelf beschermen tegen manipulatief gedrag van je omgeving.

Ken je eigen kwetsbare plekken

Heb je last van allerlei angsten? Of van gevoelens van onzekerheid? Of misschien van een overmatige drang om anderen te helpen? Kies je vaak voor het bewaren van ‘de lieve vrede’ om jezelf niet nog meer problemen op de hals te halen?

Als je je kwetsbare plekken kent, herken je eerder welke strategie de manipulerend persoon hanteert om zijn zin te krijgen. Heb je het gevoel dat iemand je probeert te manipuleren, vraag je dan eens af welke kwetsbare plek van jou door die persoon wordt uitgebuit.

Inzicht in je kwetsbare plekken is de eerste stap om je sociale weerbaarheid te vergroten.

Stel je grenzen

Als iemand probeert je over te halen iets tegen jouw zin te doen of te laten, is het van belang je grenzen te stellen en te bewaken.

Dit kun je doen door gewoon ‘nee’ te zeggen en je nooit te laten verleiden tot een discussie of een uitleg van je weigering. Als de manipulatieve persoon met een stortvloed aan valse argumenten of beschuldigingen komt, zeg je eenvoudigweg bijvoorbeeld:
  • ‘Dat kan best zijn, maar mijn antwoord blijft nee.’
  • 'Zo zie ik dat niet.'
  • 'Dat is niet mijn mening.'
  • 'Jammer dat je er zo over denkt.'
  • 'Spijtig dat je het zo opvat.'
  • 'Kennelijk zien we de dingen anders.'

Negeer negatieve reacties van de ander

Houd er rekening mee dat het enige tijd kan gaan duren, voordat de ander inziet dat je geen gemakkelijk slachtoffer meer bent. Als je nog maar pas bent begonnen om beter voor je eigen belangen op te komen, moet je rekening houden met wat onaangenaamheden van de ander totdat deze inziet dat je immuun bent geworden voor zijn manipulatietechnieken.

De ander kan proberen je in de verdediging te drukken, kleinerende opmerkingen maken of gaan mokken. Het is vaak het beste dit gedrag te negeren. Als je de persoon op diens kinderachtige gedrag zou aanspreken, kun je een aantal nieuwe onaangenaamheden verwachten. Soms is het een goed idee om met een neutrale opmerking de ruimte verlaten. Bijvoorbeeld met een: 'Kom, ik moet maar weer eens verder.'

Met een beetje geluk merkt de persoon dan geleidelijk aan dat hij met manipuleren bij jou niet verder komt en dat hij maar beter een andere gedragslijn kan kiezen.

Door te kiezen voor bovenstaande strategieën, maak je de manipulerende persoon duidelijk dat deze je maar beter op een respectvolle manier kan bejegenen.

Lees verder

© 2012 - 2024 Manon-troppo, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
ManipulatietechniekenHoe komt het dat de ene persoon heel makkelijk dingen voor elkaar krijgt bij anderen en de ander niet? Dit is simpelweg…
Iedereen kan manipulerenIedereen kan manipulerenStrikt genomen kan iedereen manipuleren en komt het in alledaagse dingen voor. Toch kiest niet iedereen er voor om te ma…
Omgaan met lastige familieledenHeb je familieleden die je het leven proberen zuur te maken, die je proberen te manipuleren of tegen je liegen? In dit a…
Manipuleren door jong en oudOnder manipuleren wordt in de meeste gevallen verstaan: Iets of mensen zodanig beïnvloeden dat aan de wens van degene di…

Praten in een relatie: waarom en hoe doe je het?Praten in een relatie: waarom en hoe doe je het?Iedereen die een relatie heeft zal het weten: praten in een relatie is belangrijk. Het lijkt een dooddoener, maar in de…
Non-verbale communicatie: functies, visies en soortenNon-verbale communicatie: functies, visies en soortenNon-verbale communicatie zijn uitingen als handbewegingen, oogbewegingen, hoofdbewegingen. Het gaat er om je lichaamshou…
Bronnen en referenties
  • Psychological Manipulation; Wikipedia; http://en.wikipedia.org/wiki/Psychological_manipulation
  • Manipulatie; Wikipedia; http://nl.wikipedia.org/wiki/Manipulatie
  • Manipulation; Wikipedia; http://de.wikipedia.org/wiki/Manipulation
  • Emotionele manipulatie of emotionele chantage; Hein Pragt; http://www.heinpragt.com/menswerk/emotionelechantage.php
Reacties

Miek, 11-02-2019
Hoe ga je om met machtsmisbruik van een begeleider van een zorginstelling m.b.t. gehandicapte cliënt die (nog) niet onder mentorschap staat?

Ouder is duidelijk gemaakt als zij en bepaalde actie zou ondernemen, de relatie van haar en haar kind verstoord zouden raken.

De zorginstelling houdt elkaar de handen boven het hoofd. Voordat er een klacht wordt gemaakt (en moeder haar kind inderdaad kwijt zal raken) wat moeder hier aan kan doen? Reactie infoteur, 18-02-2019
Wellicht kunt u via deze site: https://www.nationalezorgnummer.nl/ de specifieke informatie vinden die u nodig hebt. U kunt het bijbehorende telefoonnummer maandag tot en met vrijdagochtend bereiken en de kosten zijn 20 cent per gesprek.

Anneke, 29-10-2017
Wat als de manipulator iemand anders gebruikt om jou te manipuleren? Mijn zus en ik wonen samen en ik probeer mijn vader op afstand te houden omdat hij mij probeert te manipuleren, maar mijn zus is zo sterk niet en nu zet hij ons tegen elkaar op en zij heeft het niet door… Reactie infoteur, 31-10-2017
Wat een akelige situatie. Misschien helpt het uw zus toch nog eens uit te leggen waarmee jullie vader bezig is? En haar te vragen uw wens te respecteren om jullie vader op afstand te houden? Lukt dat niet, dan kunt u wellicht bijvoorbeeld met haar afspreken dat zij met u overlegt over de dagen en tijdstippen dat zij uw vader bij jullie thuis ontvangt, zodat u tijdig plannen kunt maken om dan elders naartoe te gaan. Verder kunt u haar melden dat u niet wilt dat zij naar u toe als boodschapper van uw vader optreedt.
Sterkte.

Sab, 21-05-2017
Mijn moeder past op mijn dochter, maar sinds enige tijd lijkt het of ze mijn kind af wil nemen. Ze zorgt ervoor dat ze mijn kind naar school brengt en nee overblijven is niet nodig, mijn kind moet maar bij haar eten. En als er een hulp ouder nodig is heeft zij zich al aangemeld. Nu us er komende week een schoolreisje en wil ik mijn dochter zelf wegbrengen. Nu heb ik dat gemeld aan mijn moeder. Ze geeft meteen aan dat mijn toon haar niet bevalt, dat ze gebruikt wordt en ik heb meteen ruzie. Vreselijk ik ben bijna in staat haar helemaal te negeren en contact te verbreken. Het lijkt of ik niets meer te zeggen heb over mijn opvoeding en kind. Reactie infoteur, 24-05-2017
Wat een verdrietige situatie voor u. Aan de ene kant vindt u het mogelijk fijn dat uw moeder op uw dochter past, maar ze gaat veel verder dan uw bedoeling is en ze doet vervelend als u daaraan grenzen wilt stellen.

Deze ongewenste situatie is mogelijk ongemerkt gegroeid en het is dan extra lastig om weer snel tot normale verhoudingen te komen. Zeker als uw moeder gewend is haar zin door te drijven. Misschien kan een maatschappelijk werker met u meedenken over de beste mogelijkheden om dat te realiseren. Dergelijke hulp is gratis.

Sterkte!

Nelleke, 26-12-2016
Kort en duidelijk stukje (bemoediging). Hier kan ik wat mee. Ga direct aan de slag. Reactie infoteur, 26-12-2016
Goed om te horen, Nelleke! Bedankt voor je reactie.

Robin, 11-01-2016
Heel erg bedankt voor het schrijven van dit artikel.

Ik hoop dat u me misschien zou kunnen helpen met mijn situatie. In de komende week ga ik tijdelijk wonen bij mijn broer, maar hij en zijn vrouw zijn behoorlijk manipulatief.

Op een subtiele manier maken ze denigrerende opmerkingen over mij. Soms lacht zijn vrouw en dan voel ik dat ze me uitlacht, zij maakt ook vaak denigrerende opmerkingen,
ook over gedrag van mijn broer; door bepaald gedrag van hem belachelijk te maken. (ze zijn duidelijk niets voor niets met elkaar getrouwd)

Altijd als ik iets over mezelf vertel, wat ik heb gedaan of wat ik wil gaan doen, wordt dit op een bepaalde manier afgekraakt, of gaan ze zelf invullen `hoe` ik dat moet doen (terwijl ik daar helemaal niet om gevraagd heb). Zo had ik bijvoorbeeld verteld dat ik een date had gehad met een aardig meisje die boeken met ´X` heel leuk vindt. Mijn broer zei toen dat ze vast lesbisch was en begon dat te herhalen tegen mij, terwijl dat gewoon nergens op sloeg (en zelfs al zou dat waar zijn, hoefde hij dat niet op zo´n manier erin te wrijven).

Een ander voorbeeld is dat ik nadat ik mijn studie had gehaald een halfjaar letterlijk niks heb gedaan, ik was zwaar overstresst, tegen een burn-out aan. Die rust heeft mij zeer goed. Ben toen ook op vakantie gegaan. Toen ik vertelde dat ik op vakantie ging kreeg ik daar ook alleen een denegrerende opmerking op terug. Het doet me pijn dat ze zo onemphatisch zijn.
Ik weet niet zo goed hoe ik hiermee om kan gaan.

Ik ben zelf niet altijd even goed verbaal, dus weet niet zo goed hoe ik daar op moet reageren.
Tot nu toe probeer ik het te negeren, maar ze blijven ermee doorgaan.

Als ik een gesprek hou met mijn broer, loopt hij soms opeens weg (naar de keuken bv.) en negeert mij opeens, tot nu toe probeerde ik dan met moeite het gesprek te hervatten, maar ik begrijp dat dat nu dat dat een machtspel is en wil proberen daar niet in mee te gaan.

Maar nu ga ik straks tijdelijk bij hun wonen (ze hebben een klein huisje achterin de tuin staan).
En ik ben bang dat de manipulatie erger wordt. Ze hebben ook een jong kind (een heel lief energiek jongetje) en krijgen straks ook een tweede. Ik ben bang dat ik als dienstmeisje/oppas zal worden (mis)bruikt. Vooral omdat ze dit al geprobeerd hebben met mijn oudere zus. Mijn broer kan heel goed doordrammen, al zeg ik nee. Ik heb het gevoel dat ik niks anders kan doen dan te gaan liegen om van hem af te zijn.

Verder vind ik het ook wel moeilijk, want ik vind het niet erg om af en toe op hun zoontje te passen, het probleem is dat ze als ik `ja-zeg` ze dan waarschijnlijk mij de hele dag laten oppassen (door allebei heel lang weg te blijven van huis). Dit hebben ze behoorlijk vaak bij mijn zus gedaan. Of ze komen heel erg laatste moment ermee aanzetten dat ze een oppas nodig hebben en doen alsof het echt dringend noodzakelijk is, terwijl dat later helemaal niet het geval blijkt te zijn (dat ze bv. makkelijk afspraken konden verzetten); dit heeft mijn zus ook al meerdere keren meegemaakt.

Dit vind ik dan ook heel moeilijk, omdat ik graag wel wil helpen als de werkelijk de ander in nood zit, maar bij hun weet je nooit of ze dat werkelijk zijn omdat ze van elk moment gebruik maken om de verantwoordelijkheid van hun ouderschap af te schuiven naar andere mensen.

Daarnaast vind ik het moeilijk om dan ook tegen hun zoontje `nee` te zeggen, het voelt dan voor mij aan dat ik hem te kort doe, dat ik hem pijn doe, omdat ik dan eigenlijk zeg dat ik geen tijd met hem wil doorbrengen, terwijl dat geenszins het geval is. (Ik wil alleen niet dat mijn broer en zijn vrouw mijn hele tijd voor mij gaan invullen)

Heeft u misschien nog wat extra tips?
mvg Robin Reactie infoteur, 18-01-2016
Hallo Robin, wat een verdrietige situatie.
Ik adviseer je om gratis te chatten of mailen met https://www.sensoor.nl/ Dat is een anonieme telefonische hulpdienst.

Sandy, 10-12-2015
Hallo.
Ik ben dit jaar gescheiden, met twee kleine kinderen, van een man waarvan ik vind dat hij emotioneel 'iets mist'. Ik denk dat zijn opvoeding hier een grote rol in speelt. Al kan t ook zo zijn dat hij iets autistisch is. Narcist gaat, denk ik, een stapje te ver. Ik hoop namelijk dat er 'een oorzaak' is voor zijn niet sociale gedrag waarin geen enkele verantwoordelijkheid wordt genomen. Maar goed, hij zal dit nooit laten onderzoeken en ik zal dus met zijn gedragingen om moeten leren gaan.
Ik herken mijzelf oa wel in 'de goede lieve vrede', al liet ik hem vaak genoeg weten dat ik t met bepaalde dingen niet eens was. Uiteindelijk gaf ik continue toe, zonder dat hij mij ook maar enigszins (of zeer minimaal) tegemoet was gekomen. Waarom ik dat deed? Ik weet t nog steeds niet goed. Was ik koppig, eigenwijs, naïef, hoopvol, het zal wel een mix van alles zijn geweest. Nu we uit elkaar zijn, realiseer ik mij meer en meer dat ik in een manipulerende relatie zat. En ergens nog zit. Want ja, we zijn dan wel gescheiden, we hebben kinderen. En hij heeft recht op hun en zij op hem. En vooral de oudste (4), wil haar vader heel graag zien. Dit is mijn meest kwetsbare punt.
Mijn ex heeft niet meegewerkt aan de scheiding, betaalt geen kinderalimentatie en ik heb in beginsel de volledige zorg voor de kinderen. Dit alles maakt het niet makkelijker om 'normaal/vriendschappelijk' te doen tegen hem. En ik wil graag de verstandhouding zo goed mogelijk houden. Als hij namelijk wordt afgewezen of terechtgewezen door mij, dan hoor ik niets meer van hem. Heerlijk rustig voor mij op de momenten dat ik de kinderen thuis heb en er niet om papa gevraagd/gehuild wordt. Maar ik ervaar dit als zeer vervelend als onze oudste dan net een weekend bij hem is. Ergens komt dat ook doordat je overal hoort en ziet wat vaders hun kinderen aandoen, omdat ze boos zijn op moeders. Tuurlijk, het zal zo'n vaart niet lopen, maar dat dachten die moeders waarschijnlijk ook. Angst regeert zo nu en dan dus (al heeft hij daar geen aanleiding voor gegeven, het is mijn gevoel o.b.v. zijn gebrek aan omgaan met emoties).
Ik doe dan ook nog steeds dingen die ik voor mezelf niet wil (hem bijv een knuffel geven omdat hij dat nodig heeft… ik niet!), omdat ik mijn dochter niet aan een chagrijnige vader wil meegeven, om vervolgens dan zelf t weekend in t ongewisse te blijven. De knuffel voelt zeker niet goed, maar je dochter in een soort van ruzie tussen de ouders meegeven, al helemaal niet.
En natuurlijk zijn er wel meer van dit soort situaties op te noemen. Ik ben op zoek naar handvatten om hiermee om te kunnen gaan. Reactie infoteur, 14-12-2015
Hallo Sandy, bedankt voor het delen van je verhaal. Je vertelt over een moeilijke situatie die veel mensen zullen herkennen.

Sterkte met het vinden van praktische oplossingen om je kinderen op een gezonde manier met hun vader te laten omgaan.

Miranda, 12-08-2014
Ik heb een moeder die nogal manipuleert en emotionele chantage op mij toepast! Ik ben het helemaal zat. Ik heb mijn vader op zijn sterfbed beloofd dat ik voor mijn moeder zou zorgen en dat doe ik ook al 9 jaar. Maar ik wil meer afstand en ik wil dat zij niet meer zo afhankelijk is, ze gedraagt zich soms als een klein kind. Ik wil deze week haar gaan verteen dat ik het anders wil en verwacht hier veel weerstand in. Nog extra goede tips die ik kan toepassen? Reactie infoteur, 13-08-2014
Hallo Miranda, misschien heb je iets aan het volgende. Maak een overzicht van de manier waarop je voortaan nog wel voor je moeder wilt zorgen.

Bijvoorbeeld: 'Ik wil niet meer een paar keer per week bij haar langsgaan en dan een paar uur bij haar blijven, maar nog wel één per week (of per maand) met haar buiten de deur koffie met gebak nuttigen of uit lunchen gaan.'(Of iets anders wat je wel met haar wilt doen: bedenk dat het voordeel van samen iets buiten de deur doen, is dat je moeder niet op haar eigen terrein is en alleen al daarom zich mogelijk wat aangepaster gedraagt).'

Of: 'Ik wil niet meer bij haar komen schoonmaken, maar ik wil wel helpen haar in contact te brengen met een betaalde of vrijwillige kracht die dat wel wil doen. Zorg er hierbij wel voor dat je moeder zelf kiest voor de degene die voortaan bij haar komt schoonmaken, anders is ze per definitie ontevreden over de service en geeft ze jou daarvan de schuld.'

Als je tot nu toe haar dagelijks haar warme eten komt brengen, kun je haar in contact brengen met een maaltijdservice. Maar ook hier geldt: laat je moeder zelf kiezen, zodat ze zelf alle verantwoordelijkheid draagt en jij niet de schuld krijgt van eten dat haar niet smaakt.

Misschien kun je haar ook wijzen op de mogelijkheid om vrijwillige 'bezoekdames' voor de gezelligheid over de vloer te krijgen.

Het voordeel van zo'n lijstje van wat je niet meer en wat je nog wel wilt, is dat het je helpt om je grenzen te trekken en je daaraan vast te houden.

Je wilt je moeder deze week gaan vertellen dat je het anders wilt. Als je het op deze manier brengt, kun je zeker veel weerstand verwachten, want ze wil natuurlijk graag de dingen houden zoals ze zijn en als manipulant vindt ze haar eigen belangen per definitie zwaarder wegen dan die van jou.

Als je zegt: 'Ik wil een aantal dingen anders', nodig je haar als het ware uit om te proberen jou daarvan af te brengen. Zelf zou ik een zin beginnen met: 'Het schikt me niet meer om elke dag/ week X voor je te doen. In plaats daarvan zouden we samen een keer per week/ maand Y kunnen doen.'

Je moeder zal het hiermee niet eens zijn. Mogelijk begint ze met zinnen in de trant van 'Waarom heb je geen tijd meer voor mij?' of 'Waarom laat je me in de steek?' Of misschien beschuldigt ze je dat je een slechte dochter bent of doet ze een vals beroep op je geweten met 'als je vader dit wist'… Trap er niet in.

Je weet dat je je moeder niet in de steek laat, want ze heeft geen enkel recht op jouw persoonlijke zorg. Alles wat je voor haar doet, doe je geheel vrijwillig. Je bent haar als haar dochter niets verplicht en dus kan er geen sprake zijn van 'in de steek laten'.

Je houdt je ook aan je belofte aan je vader. Je gaat alleen een andere invulling geven aan het 'zorgen voor'. In plaats van dat je altijd maar zelf zorgt, help je je moeder om zelf haar zorg te organiseren. Je vader zal zeker niet gewild hebben dat jij jouw welzijn opoffert voor dat van je moeder.

Ga vooral niet vertellen waarom je minder tijd voor haar beschikbaar hebt. Bedenk van tevoren enkele zinnen die je desnoods een aantal keren herhaalt (het zogenaamde krassende-grammofoonplaateffect is bijzonder doeltreffend). Stel dat je moeder komt met een aantal argumenten waarom het belangrijk is dat jij voor haar blijft doen wat je de afgelopen negen jaar al hebt gedaan. Ga daar niet tegenin.

Reageer in plaats daarvan met iets in de trant van: 'Ja, dat heb ik allemaal voor je gedaan en nu schikt me dat niet meer'.

Ga vooral niet in op vragen waarom het je niet schikt. Houd het kort: 'Het schikt me niet meer. Punt.'

Bedenk dat je recht hebt op ruimte moet hebben om je eigen leven te leiden, maar dat hoef je haar niet te vertellen, want dan begint ze daar vast een heel verhaal over en zegt ze dat je een ondankbaar kind bent of zoiets.

Waarschijnlijk komt ze met een hele woordenstroom waarom de dingen moeten blijven zoals ze zijn. Antwoord dan met een formulering in de trant van: 'Dat kan best zijn, maar het schikt me niet meer.' Een bekende truc van manipulanten is dat ze alsmaar naar het 'waarom' blijven vragen. Maar wat je ook antwoordt, ze zullen het er niet mee eens zijn. Je maakt het jezelf het gemakkelijkst door geen inhoudelijk antwoord te geven, maar om een standaardzin te blijven herhalen.

Aangezien je kennelijk de relatie op zich wel in stand wilt houden, kun je haar voorhouden wat je nog wel voor haar kunt doen (de dingen die je op je lijstje had geschreven). En wat je moeder ook zegt, houd je strak vast aan de grenzen die je van tevoren hebt bedacht. Als er toch dingen zijn waarover je begint te twijfelen, zeg dan dat je er later op terugkomt.

Waarschijnlijk komt je nieuwe manier van doen voor je moeder als een grote schok en gaat ze als rasechte manipulant jammeren of huilen of probeert ze je op andere manieren te chanteren. Dat hoort nu eenmaal bij wie ze is. Wat je ook doet, in hoeveel bochten je je ook wringt, voor haar zal het nooit genoeg zijn. Een manipulant wil altijd meer…

Het is lastig om grenzen te stellen in de richting van iemand die jou al heel wat jaren probeert te manipuleren. Het is een kwestie van volhouden en (met vallen en opstaan) vasthouden aan de door jou gestelde grenzen. Uiteindelijk leert je moeder dan misschien wel om jouw grenzen te respecteren.

Ik ken je moeder natuurlijk niet en jijzelf zult beter weten hoe je het beste deze kwestie punt aanpakken. Misschien heb je iets aan bovenstaande ideeën. Sterkte!

De Wilde Jeroom, 26-07-2014
Met ontzetting lees ik dat mijn dochter mij manipulatief vindt. Het probleem is echter dat haar eigen huis heeft maar vooral bij ons verblijft. Mijn echtgenote is echter zwaar invalide na CVA, zij kan enkel nog haar linkerarm gebruiken, en scoort 17 punten voor zelfredzaamheid. Mijn dochter die behandeling is voor Borderline doet niets in het gezin. Haar eigen bord zal ze nog op het aanrecht zetten maar daarmee is de kous af. Alles een glas, schoeisel, kledij liggen gewoon in het rond te slingeren. Als ik vraag om een beetje hulp omdat ik er wat doorzit als mijn vrouw ganse nachten met CVA pijnen wakker ligt en incontinent is, wordt dat door haar als manipulatief aanzien en weigert ze nog verder te spreken. Moet ik alles over mij laten heengaan en mezelf tot de dood opsouperen? Want dit is voor mij een bijna onhoudbare situatie. Wat moet ik doen? Reactie infoteur, 27-07-2014
Beste Jeroom,
Uw probleem bestaat in feite uit verschillende aspecten die om verschillende oplossingen vragen.
1. U heeft hulp nodig bij de verzorging van uw zwaar invalide vrouw. U heeft uw dochter gevraagd u daarbij een handje te helpen, maar dat wil zij kennelijk niet. Niet duidelijk is of de moeder in staat is met haar dochter over de situatie te communiceren en of de moeder wel enige verzorging van haar dochter wenst.

Ik ken de Belgische situatie niet, maar in Nederland is er voor dit soort situaties professionele hulp beschikbaar om uw zorgtaken te verlichten.

2. U vraagt zich af hoe u zich tegenover uw dochter moet opstellen. Ik begrijp dat ze op zichzelf woont, maar vaak in uw huis verblijft en in wezen een belasting voor u vormt, in plaats van het leven uw vrouw en u te verlichten. Als u om een beetje hulp vraagt, beschouwt ze dat als een manipulatief verzoek en weigert ze om verder te spreken. En nu heeft ze kennelijk bovendien ergens geschreven dat zij u als manipulatief beschouwt.
Wat u zou kunnen proberen, is uw dochter te vragen om in te stemmen met een driegesprek tussen haar behandelaar voor Borderline, haarzelf en u 'om de dingen helder te krijgen'. Een dergelijk openhartig gesprek in de beschutte omgeving van een behandelpraktijk kan de verdere communicatie tussen u en uw dochter ten goede komen. Als uw dochter een dergelijk driegesprek weigert, kunt u met uw huisarts over de situatie spreken en duidelijk maken dat er een oplossing nodig is waarbij ook rekening wordt gehouden met uw welzijn. Die oplossing zou kunnen liggen in het organiseren van externe hulp bij de verzorging van uw vrouw of enkele verhelderende gesprekken met een professionele hulpverlener om u te helpen een passende houding tegen het moeilijke gedrag van uw dochter te vinden.

Birdy, 24-07-2014
17 jaar lang ben ik getrouwd geweest met een manipulerende alcoholist, tot ik besloot om weg te gaan. Via maatschappelijk werk, cursussen kreeg ik inzicht dat ik moest leren voor mezelf op te komen en dat gaat prima. Tegenover de kinderen bleef ik de beschermende moeder die altijd klaar stond, terugkijkend is dit fout geweest. Een van mijn kinderen manipuleert, liegt, bedriegt en is verslaafd, zijn laatste bericht was door jullie gedrag verlies ik mijn kinderen. Hij is 36 en maakt zijn eigen keuzes, tot zijn 30ste had hij een prima baan, huis, vriendin en kinderen, en hadden wij een goede band.
17 jaar terug had ik alles voor lief genomen om maar contact te houden, neem nu afstand ik ben er wel klaar mee.
Makkelijk is het niet het blijft mijn zoon, maar ik weet dat dit de enigste manier is om mezelf te beschermen Reactie infoteur, 25-07-2014
Hallo Birdy, bedankt voor het delen van uw ervaringen.
Een beschermende moeder die altijd voor haar kinderen klaar staat, doet wat zij als het beste voor haar kinderen beschouwt. Daar is qua opvoeding niets fouts aan. Natuurlijk is het verstandig als een ouder zijn of haar kinderen tegelijkertijd ook leert om voor zichzelf op te komen. Dat is uiteraard heel moeilijk als die ouder zelf nog grotendeels moet leren om zich assertief te gedragen.

Een van uw volwassen kinderen heeft kennelijk uw ex als rolmodel gekozen en u met zijn verslaving, liegen, bedriegen en manipuleren de afgelopen jaren veel verdriet bezorgd. Van verslaafde personen is bekend dat zij vaak liegen, bedriegen en manipuleren. Dat vervelende gedrag houdt pas weer op als de verslaving wordt aangepakt en dat laatste is iets wat de betrokkene zelf moet willen.

Soms moet een ouder, om zichzelf te beschermen, zich op afstand van een verslaafd kind stellen. Daarmee helpt de ouder niet alleen zichzelf, maar ook het kind: het kind krijgt dan het duidelijke signaal dat zijn verslavingsgedrag en wat daarbij verder komt kijken, niet acceptabel is.

Een en ander hoeft beslist niet te betekenen dat u alle banden definitief doorsnijdt, vooral niet omdat u en hij tot zijn dertigste een goede band met elkaar hadden. U kunt hem bijvoorbeeld laten weten dat als hij zich serieus voor zijn verslaving laat behandelen, uw deur weer voor hem open staat.

Bemra Melgrot, 01-08-2013
Mijn dochter heeft een vriendinnetje die haar op deze manier behandeld: emotionele chantage, onaardige opmerkingen en constant dingen naar haar hand zetten. Ik ben blij met dit stukje informatie en heb deze samen met mijn dochter bekeken. Hopelijk helpt dit haar. Reactie infoteur, 02-08-2013
Fijn om dit te horen. Ik hoop met u dat uw dochter er inderdaad iets aan heeft.

Mike, 10-06-2012
Ik heb een kleinerende baas. Hij hoeft niets te zeggen maar je voelt dat hij op je neer kijkt, dat hij zich een beter mens voelt. Heb me een tijd lang onwijs uitgeslooft maar ook dan deed ik het nooit goed genoeg. Nu ben ik daar mee gestopt en trek mij helemaal niets meer aan, wat hij van mij vindt. Hij is gewoon een heel onzeker persoontje. Kleineren is toch een teken dat iemand onzeker is? Reactie infoteur, 11-06-2012
Het is inderdaad heel goed mogelijk dat je baas zich onzeker voelt.

Manon-troppo (160 artikelen)
Laatste update: 29-05-2015
Rubriek: Mens en Samenleving
Subrubriek: Communicatie
Bronnen en referenties: 4
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.