De betekenis van symbolen in de Bijbel

De betekenis van symbolen in de Bijbel De Bijbel staat vol met symboliek. De taal die in de Bijbel wordt gebruikt kan meerdere betekenissen bevatten. De letterlijke betekenis is vaak makkelijker te begrijpen dan de symbolische betekenis. Veel symbolen komen vaker in de Bijbel voor. Andere symbolen hebben dubbele of zelfs wel een tegengestelde betekenissen. Zo kan bijvoorbeeld de leeuw verwijzen naar de leeuw van Juda. Daar wordt Jezus mee bedoeld. In een ander gedeelte is het de duivel die rondgaat als een brullende leeuw. Inzicht in de betekenis van de symbolen helpt om de Bijbel beter te begrijpen.

Wat zijn symbolen?

Een symbool is een teken, een woord, waarbij twee of meerdere betekenissen samenvallen. Het woord symbool komt oorspronkelijk uit het Grieks. Sym-balloo betekent samenvoegen. In de context van de Bijbel betekent dat: het samenbrengen van het menselijke en het goddelijke domein. Symbolen zijn vaak meerduidig. Ze hebben meerdere betekenissen. De context van het symbool is belangrijk bij het bepalen van de betekenis van het symbool.

Symbolen in de Bijbel

De Bijbel is een godsdienstig boek. In de Bijbel staan verhalen, gedichten en spreuken. In die teksten worden vaak symbolen gebruikt. Deze symbolen verbinden de menselijke met de goddelijke betekenis. Heel concrete zaken als getallen, kleuren, letters en dieren hebben in de Bijbel een diepere betekenis. De symbolen worden gebruikt om iets over God te communiceren. De Bijbel is rijk aan beeldtaal.

De betekenis van de symbolen die in de Bijbel staan

De Bijbel is een boek dat geschreven is in een andere tijd en een andere cultuur. De oudste delen van de Bijbel reiken terug tot ongeveer 800 jaar voor Christus. Het eerste gedeelte van de Bijbel is voornamelijk geschreven in het Hebreeuws en Aramees. Het tweede gedeelte, het Nieuwe Testament, is geschreven in het Grieks. De beelden en symbolen die in de Bijbel staan waren herkenbaar voor de Bijbelschrijvers en hun tijdgenoten. Voor ons die eeuwen later leven zijn sommige symbolen minder duidelijk. Vaak is het voor ons niet zo helder wat een symbool betekent.

De symboliek van de herder en zijn schapen

In het oude Israël was een herder met zijn schapen een beeld dat de mensen dagelijks zagen. In onze tijd zien we over het algemeen niet meer dagelijks een herder met zijn schapen. Toch is het beeld van herder duidelijk en ook wij kunnen ons voorstellen dat een herder goed voor zijn schapen zorgt. Het symbool van de herder als beeld van God is ook voor ons wel duidelijk.

Ziehier God, de HEER! Hij komt met kracht, zijn arm zal heersen. Zijn loon heeft hij bij zich, zijn beloning gaat voor hem uit. Als een herder weidt hij zijn kudde: zijn arm brengt de lammeren bijeen, hij koestert ze, en zorgzaam leidt hij de ooien. (Jesaja 40:11)

Honden in de Bijbel

Honden zijn voor ons huisdieren. Ze worden goed verzorgd en liefdevol gehandeld. Ze horen erbij en worden als gezinsleden gezien. In rouwadvertenties komt het regelmatig voor dat ook de naam van de hond(en) worden genoemd met een hondenpoot erbij. In de Bijbelse tijd was dat heel anders. Honden waren onreine dieren. Ze kwamen niet bij je in huis. Het waren meer zwerfhonden, straathonden. De Bijbelse symboliek van honden staat ver af van onze omgang met honden. Honden staan voor de vijand.

Honden staan om mij heen, een woeste bende sluit mij in. (Psalm 22:17a)
Bevrijd mijn ziel van het zwaard, mijn leven uit de greep van die honden. (Psalm 22:21)
Avond aan avond keren zij terug en zwerven rond in de stad, grommend als honden. (Psalm 59:7)

Grote variatie aan symboliek in de Bijbel

Er zijn veel verschillende soorten symbolen in de Bijbel. Kleuren en getallen hebben in de Bijbel vaak een symbolische betekenis. Dat geldt ook voor letters. De grondtalen van de Bijbel zijn Hebreeuws en Grieks. In elk van deze twee talen hebben letters een eigen symbolische betekenis. Ook dieren en planten hebben een symbolische betekenis. Denk bijvoorbeeld aan de sluwe slang in het paradijs (Genesis 3), de vredesduif die naar Noach in de ark vliegt (Genesis 8: 9-11) of de levensboom in de tuin van Eden (Genesis 2:9). Tevens worden ook lichaamsdelen gebruikt vanwege hun symboliek. De hand en de arm staan voor daadkracht en het oor voor horen, geestelijk horen en het geloof begrijpen.

Het kruis als christelijk symbool

Het kruis is het Bijbelse symbool dat het teken van het christendom is geworden. In de vier evangeliën staat vermeld hoe Jezus aan het kruis is gestorven. Het kruis staat voor het lijden van de rechtvaardige, voor het offer dat Jezus bracht, voor vergeving van schuld en voor de liefde van God voor de mensen. Het kruis is te vinden op kerken. Ook wordt het als verwerkt in sieraden.

Lees verder

© 2020 - 2024 Theofilus, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
Betekenis van vormen en symbolen of tekensBetekenis van vormen en symbolen of tekensWe zien ze dagelijks om ons heen, vierkanten, cirkels, driehoeken, rechthoeken enzovoorts. Vaak zijn vormen terug te vin…
Dagelijkse confrontatie met symbolen en pictogrammenDagelijkse confrontatie met symbolen en pictogrammenSymbolen en pictogrammen zijn niet meer weg te denken uit ons dagelijks leven. Ze zijn onder meer te vinden in de beelde…
Krasloten: de December KalenderKrasloten: de December KalenderDe December Kalender van krasloten is een kraslot waar je 31 dagen lang plezier van hebt. Dit grote kraslot, dat je voor…
Tekens in de Semiotiek: Icoon, Index en SymboolTekens in de Semiotiek: Icoon, Index en SymboolSemiotiek of semiologie wordt ook wel de tekenleer genoemd. Bij semiotiek gaat het om het wezenlijke karakter, het ontst…

Het Magnificat: de lofzang van Maria (Lucas 1: 46 - 55)Het Magnificat: de lofzang van Maria (Lucas 1: 46 - 55)De evangelist Lucas beschrijft hoe Maria haar lofzang zingt als ze Elizabet begroet. Traditioneel wordt de lofzang van M…
De annunciatie: de engel Gabriël bezoekt Maria (Lucas 1)De annunciatie: de engel Gabriël bezoekt Maria (Lucas 1)De evangelist Lucas beschrijft hoe de engel Gabriël door God naar Maria in Nazareth wordt gezonden. Hij krijgt de opdrac…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: Aaronburden, Unsplash
  • Bijbel Nieuwe Bijbelvertaling (NBV, 2004)
  • E. Muth (2009). De rijkdom van het ritueel. Kok.
  • C.J. Den Heyer en P. Schelling (2001). Symbolen in de Bijbel. Woorden en hun betekenis. Zoetermeer: Meinema.
Theofilus (91 artikelen)
Gepubliceerd: 30-11-2020
Rubriek: Mens en Samenleving
Subrubriek: Religie
Bronnen en referenties: 4
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.