De corrigerende tik

Bijna alle ouders delen thuis weleens een tik uit. Dit gebeurt meestal als ons geduld op de proef wordt gesteld. Een tik uitdelen is eigenlijk een vorm van controleverlies. Maar is een tik geven nu echt zo fout? Dit is in deze tijd nog steeds een discussiepunt. Is een tik uitdelen een uitzondering of komt het best vaak voor bij je thuis?

Corrigerende tik

Met een corrigerende tik bedoelen we een tik geven of flink beetpakken. Een corrigerende tik wordt ook wel een pedagogische tik genoemd. Dit wordt vaker gedaan bij kleine kinderen. Slaan wordt vaak gebruikt bij kleine kinderen omdat je niet alles kunt uitleggen. Een tik uitdelen wil niemand, maar het is meestal het laatste redmiddel. Het staat onderaan het lijstje van meest gewenste straf. Volgens sommigen is het een prima opvoedmethode, anderen vinden het kindermishandeling.

Volgende de wet

In 52 landen wereldwijd is geweld tijdens de opvoeding bij wet verboden, in België is dat niet het geval. Sinds 2007 is een tik uitdelen om een kind te corrigeren in Nederland verboden. De wet is bedoeld als een signaal aan ouders, om te begrijpen dat geweld, mentaal of fysiek, tegen kinderen niet mag. Toch blijft het een eeuwige discussie, is een tik geven nu echt zo fout?

Wat zeggen de onderzoeken?

Uit het onderzoek van het Sociaal Cultureel Planbureau / TNO-Kwaliteit van Leven uit 2005 ( nog voor de invoering van de wet) blijkt nog dat 26% van de ouders met een kind van 14 maanden, 31% van de ouders met een kind van 3 jaar en 18% van de ouders met een kind in de basisschoolleeftijd (4 tot 12 jaar) wel eens een tik uitdeelt (Zeijl, Crone e.a. 2005).
Daarnaast toonde een rapport van Unicef in 2017 aan dat bijna driekwart van de 2 tot 4 jarigen in de wereld thuis te maken krijgt met geestelijke mishandeling en fysieke straffen. De culturen en normen en waarden lopen hier bij wel heel erg uiteen.

De Universiteit van Texas en de Universiteit van Michigan analyseerden 75 eerdere studies onder 150.000 kinderen over een periode van 50 jaar. De studie richtte zich op ‘spanking’. 'Spanking' staat voor een flinke tik met vlakke hand op de billen van een kind of afgeleiden daarvan. Uit dit onderzoek is gebleken dat het het slaan er voor zorgt dat kinderen agressief gedrag kunnen vertonen of het zorgt voor geestelijke of cognitieve problemen. Ouders slaan hun kind vaak omdat dit vroeger ook werd gedaan of vanwege hun regileuze achtergrond. Veel ouders slaan hun kinderen op het moment dat het kind agressief is. Ze leren hiervan dat slaan helpt om je zin te krijgen.

Ingrijpen bij ongewenst gedrag

We zijn allemaal mensen en maken allemaal onze fouten. Een tik is al snel uitgedeeld en daar kun je even later spijt van hebben. Dit komt meestal voort omdat we het zelf niet meer weten als ouder en de controle verliezen. Het heeft geen enkel effect als je zelf boos of een rotdag hebt gehad. . Af en toe een tikje kan ook snel meer worden, hier moeten we ons wel van bewust zijn. Vaak kun je dit moment al voorkomen, door door weg te lopen van de situatie of een time-out te nemen. Je geeft eigenlijk het verkeerde voorbeeld door je kind zelf te slaan. Hoe vaak zeggen we wel niet tegen kinderen dat ze een ander niet pijn mogen doen?
De vraag is ook wat een kind leert van de corrigerende tik. Het kind zal het de volgende keer niet meer zo snel doen, maar slechts om de volgende vernedering of tik te voorkomen, dan het echt begrijpt wat het fout heeft gedaan. Wat is ook het doel van die ene tik? Om het ongewenste gedrag te onderbreken ( misschien wel voor zijn eigen veiligheid of een gevaarlijke situatie) of om een kind pijn te doen?

Wat zijn de alternatieven?

• Geef zelf het goede voorbeeld!
• Op sommige momenten kun je gedrag voorkomen. Bijvoorbeeld: Hoe makkelijk wordt het gemaakt, om ergens bij te komen wat hij niet mag pakken?
• Geef zoveel mogelijk tekst en uitleg. Geef wel een grens aan, soms is de grens bereikt en kun je gerust zeggen dat het nu gebeurt hoe jij het wil, punt.
• Vraag eerst aan het kind wat de reden of idee is achter het gedrag.
• Bedenk alternatieven voor straffen bijvoorbeeld: Een half uur eerder naar bed.
• Blijf bij je standpunt en verhef je stem als je, je kind wat duidelijk wil maken.
• Gebruik andere straffen wat verband houdt met de overtreding. Bijvoorbeeld, als hij iets kapot maakt zelf een nieuwe kopen, lijmen of geen zakgeld.
• Vermijd de woorden “niet” en “nee”. Dit roept weerstand op en geeft ook niet aan wat je wel verwacht.
• Negeer het ongewenste gedrag zoveel mogelijk, aandacht voor het bepaalde gedrag lokt soms meer uit.
• Leg ook uit waarom het niet handig is waarom hij dit gedrag vertoont en wat het met anderen doet.
• Wacht niet te lang met je consequentie. Meteen maatregelen treffen of iets afspreken.
• Als het uit de hand dreigt te lopen of als je al hebt gewaarschuwd, zet je kind dan even apart op een rustige plek. Dit wordt ook wel een time-out genoemd.
• Pas de straf aan op de leeftijd van het kind en laat het vooral niet te lang duren.
• Na een straf is het belangrijk om weer verder te gaan en niet terug te kijken op wat is gebeurd.

Vergeet vooral niet om te belonen, dit zorgt voor een goed sfeer in huis en geeft aan dat je het goede gedrag waardeert!

Lees verder

• Grenzen stellen bij jonge kinderen
• Hoe geef ik goede complimenten?