Straffen, belonen en negeren

Er zijn drie manieren om op gedrag van kinderen te reageren; belonen, straffen en negeren. Wanneer pas je welke methode toe en waarom?

Straffen

Door te straffen neemt het negatieve gedrag af. Het kind zal het straffen onplezierig vinden en het negatieve gedrag daardoor minder laten voorkomen. Straf alleen als het echt niet anders kan en belonen en negeren niet goed genoeg werken.

Wanneer straffen

• als het kind zichzelf of anderen pijn doet
• als het kind de huisregels overtreed
• meteen na het ongewenste gedrag straffen
• als het ongehoorzaam is

Op welke manieren straffen

• het kind vertellen wat het fout doet en zeggen wat het kind wel moet doen
• een time-out in een strafhoekje, op de trap of een stoel
• iets leuks afnemen (speelgoed, zakgeld, geen toetje)
• iets laten doen wat het kind niet prettig vindt

Belonen

Door te belonen neemt het positieve gedrag toe, het kind zal vaker beloond willen worden, waardoor het hetzelfde gewenste gedrag zal laten zien. Door complimenten te geven zal het kind meer zelfvertrouwen krijgen en een beter zelfbeeld ontwikkelen. Door te belonen komt er meer een evenwicht tussen straffen en belonen.

Wanneer belonen

• bij gewenst gedrag
• om gewenst gedrag vaker voor te laten komen
• wanneer het kind iets nalaat wat normaal juist straf oplevert

Op welke manieren belonen

Probeer niet met materiële dingen (cadeautjes) of met snoep te belonen, maar met aandacht.

• een spelletje spelen
• opblijven
• vertellen wat het kind zo goed gedaan heeft
• exclusieve aandacht van papa of mama
• langer buiten spelen
• voetballen met papa
• een film kijken
• een aai over de bol, een duim omhoog, een knuffel, een knipoog
• een compliment

Negeren

U kunt niet op elk negatief gedrag reageren, leg niet op alle slakken zout, dan bent u de hele dag aan het mopperen.
Eerst zal het gedrag toenemen en daarna juist weer afnemen. Als het gedrag een gevaar voor het kind of de omgeving is, kan het niet genegeerd worden!

Wanneer negeren

• als een kind over iets doorzeurt
• dreigen
• ongewenst gedrag
• irritante geluidjes en bewegingen
• vloeken

Op welke manieren negeren

• niet reageren
• geen oogcontact maken
• niks zeggen
• weglopen uit de situatie
• neutraal kijken
• omdraaien

Dit artikel is een samenvatting van het hoofdstuk belonen, negeren en straffen, uit het boek; sociaal onhandig (zie bronnen).

Lees verder

• Structuur bieden, voor kinderen met gedragsproblemen
• Opvoeden - belangrijke regels
• Opvoeden - problemen oplossen