Sociale Ontwikkeling - Wat kan een kind op welke leeftijd?

De sociale ontwikkeling van kinderen van 1 maand tot 8 jaar in een overzicht. Wat moet een kind sociaal gezien kunnen op een bepaalde leeftijd? Ieder kind door-loopt sociale ontwikkelingsfasen; echter het tempo kan per kind verschillen. Gerelateerd aan het gemiddelde, doorsnee profiel van de ‘normale’ sociale ontwikkeling wordt bekeken over welke vaardigheden een kind moet beschikken. Een overzicht met details - stap voor stap de ontwikkeling van de sociale vaardigheden per leeftijd.

Sociale Ontwikkeling - Welke vaardigheden moet ' n Kind van 1 maand tot 8 jaar hebben?

Sociaal Ontwikkelingsprofiel. Hieronder wordt een overzicht gegeven van de sociale ontwikkeling van kinderen van 0 jaar tot en met 7 jaar. Dit overzicht gaat uit van de gemiddelde leeftijd waarop kinderen bepaalde sociale vaardigheden (zouden) moeten kunnen beheersen. Benadrukt moet worden dat er in werkelijkheid natuurlijk altijd sprake is van individuele verschillen, door onder meer tempoverschillen in de ontwikkeling, een andere volgorde van ontwikkelingsstappen en eigen mogelijkheden van het kind, maar ook spelen de omgevingsfactoren een zeer belangrijke rol in de ontwikkeling. Het zal o.a. afhangen van de manier waarop en mate waarin een kind gestimuleerd wordt door de omgeving (ouders, plaats in het gezin, vrienden, kinderdagverblijf, school etc).

Normale Sociale Ontwikkeling. Het onderstaande overzicht geeft dus alleen een idee van wat de doorsnee leeftijd is waarop kinderen bepaalde dingen moeten kunnen beheersen, in relatie tot de gemiddelde ‘normaal’ verlopende ontwikkeling. Het overzicht kan beschouwd worden als een soort algemene leidraad om de normale sociale ontwikkeling van een kind nader te bekijken.

Fasen Sociale Ontwikkeling - Wat beheerst een Kind op de leeftijd van 1 maand - 8 jaar?

Leeftijd Fase Kind	Sociale Ontwikkelingsfasen van het Kind - Sociale Ontwikkeling 1 tot en met 12 maanden
1 Maand	Kijkt naar een gezicht wanneer dat binnen een afstand van 30 cm van het gezicht is
[/TD][TD] Reactie op lichamelijk contact, waardoor een wisselwerking tussen moeder en kind kan ontstaan
[/TD][TD]Wordt rustig als het uit het bedje wordt gehaald
2 Maanden	Eerste glimlach als antwoord op de aanwezigheid van moeder (± 6 weken)
[/TD][TD]Begint te luisteren en reageert op de stem van de moeder (verzorger)
[/TD][TD]Begin van het volgen met de ogen
[/TD][TD] Huilt op verschillende manieren
3 Maanden	Volgt met de ogen het bewegende gezicht van de moeder (verzorger)
[/TD][TD]Gaat zelf vocaliseren en merkt dit geluid op, hieruit:
[/TD][TD]Ontwikkelt zich een verdere interactie tussen moeder en kind
[/TD][TD]Draait het hoofd naar het geluid toe, zoekend
[/TD][TD] Beantwoordt een glimlach van de ander
4 Maanden	Vrolijk opgewonden bij ‘spelcontact’
[/TD][TD]Huilen bij verbreken van het contact
[/TD][TD]Begint gezichtsuitdrukking van de volwassene te onderscheiden en reageert erop
[/TD][TD]Onderscheidt alleen-samen zijn; reageert op plotseling verbreken van contact
5 Maanden	Draait zich naar sprekenden
[/TD][TD]Is bij het huilen te kalmeren door het toe te spreken
[/TD][TD]Begint geluiden te herhalen
6 Maanden	Steekt de armen uit bij de verwachting opgepakt te zullen worden
[/TD][TD]Antwoordt op de gezichtsuitdrukking van een volwassene door mimiek en geluid
[/TD][TD]Leert de betekenis van interactie en mimiek verstaan
[/TD][TD]Reageert negatief als een stuk speelgoed wordt afgepakt
7 Maanden	Begin van sociale imitatie (b.v. gedag zwaaien)
[/TD][TD]Trekt actief aandacht van volwassenen
[/TD][TD] Lacht tegen zichzelf in de spiegel
8 Maanden	Maakt onderscheid bekenden - vreemden
[/TD][TD]Terughoudendheid t.o.v. vreemden (soms echt angstig)
[/TD][TD]Raakt zichzelf in de spiegel aan
[/TD][TD]Treedt uit de twee-eenheid (dyade) met moeder naar buiten
[/TD][TD]Kan kiekeboe spelletje spelen
9 Maanden	Gaat in op het gedrag van de volwassene voor zover het ermee vertrouwd is
[/TD][TD]Begrijpt woordje(s)
[/TD][TD] Kan iets terugvinden als het onder een doek wordt verstopt
10 - 12 Maanden	Gebaren van volwassenen worden doelmatig beantwoord
[/TD][TD]Reageert op noemen van de naam
[/TD][TD]Herkent het eigen spiegelbeeld
[/TD][TD]Kan genegenheid tonen (d.m.v. kusjes)
[/TD][TD]Kan een voorwerp op verzoek afstaan

Leeftijd Fase Kind	Sociale Ontwikkelingsfasen van het Kind - Sociale Ontwikkeling van 1 tot 1,5 jaar
1 - 1,5 jaar	Imitatie van dagelijkse handelingen
[/TD][TD]Voert eenvoudige opdrachtjes uit
[/TD][TD]Begin van samenspelen (b.v. bal rollen); speelt verder naast anderen
[/TD][TD]Begin onafhankelijkheid door zelf voort te kunnen bewegen
[/TD][TD]Leert nee te zeggen; dit zou je de eerste concrete wilsuiting kunnen noemen
[/TD][TD]Begrijpt een verbod
[/TD][TD]Begin van ’schaamte’ bij stout zijn via bewustwording van goed- en afkeuring van de volwassene
[/TD][TD]De interactie met andere kinderen wordt persoonlijker: interesse in andere kinderen

Leeftijd Fase Kind	Sociale Ontwikkelingsfasen van het Kind - Sociale Ontwikkeling van 1,5 tot 2 jaar
1,5 - 2 jaar	Begin van het eigendomsbegrip
[/TD][TD]Probeert te vertellen wat het beleefd heeft
[/TD][TD]Noemt zichzelf bij de naam
[/TD][TD]Wendt zichzelf actief tot de volwassene om hulp of om iets te laten zien
[/TD][TD]Kent de weg naar huis
[/TD][TD]Kan nog niet delen met andere kinderen
[/TD][TD]Hangt erg aan moeder, is verlegen t.o.v. vreemden
[/TD][TD]Kinderen tov elkaar verdraagzamer: gedrag iets beter aangepast aan de activiteiten van 't andere kind
[/TD][TD]Wordt zich bewust van het geslachtsverschil
ca. 2 jaar	Voor het eerst wordt het begrip 'ik', jij en mij gebruikt (beginnend ik-besef)

Leeftijd Fase Kind	Sociale Ontwikkelingsfasen van het Kind - Sociale Ontwikkeling van 2 tot 2,5 jaar
2 - 2,5 jaar	Toenemend ik-besef; wel worden ik en jij nog een tijdje door elkaar gebruikt
[/TD][TD] Begin van de koppigheidsfase: de eigen wil wordt ontdekt, wat gepaard gaat met bewijzen van eigen zelfstandigheid
[/TD][TD]Onevenwichtig sociaal gedrag met sterke uitersten: afhankelijkheid en zelfstandigheid
[/TD][TD]Ontdekken van zichzelf als middelpunt van eigen handelen
[/TD][TD]Pakt het speelgoed van de ander af
[/TD][TD]Kan rijmpjes, versjes en verhaaltjes onthouden

Leeftijd Fase Kind	Sociale Ontwikkelingsfasen van het Kind - Sociale Ontwikkeling van 2,5 tot 3 jaar
2,5 - 3 jaar	Beperkte echte zelfstandigheid, n.l. eigen persoon, eigen wil, eigen ideeën
[/TD][TD]Bepaalde zelfbeheersing
[/TD][TD]Wordt coöperatief, begrijpt namelijk eenvoudige motiveringen
[/TD][TD]Is erg gevoelig voor lof en kritiek
[/TD][TD]Gebruikt het begrip wij
[/TD][TD]Leert te delen en op de beurt te wachten
[/TD][TD]Betere aanpassing in groep met kinderen
[/TD][TD]Is eerder geneigd raad van vriendjes op te volgen dan van volwassenen

Leeftijd Fase Kind	Sociale Ontwikkelingsfasen van het Kind - Sociale Ontwikkeling van 3 tot 4 jaar
3 - 4 jaar	Saamhorigheidsgevoel
[/TD][TD]Kan met andere kinderen spelen, vooral veel rollenspel; met twee kinderen beter dan met meerdere
[/TD][TD]Accepteert sociale regels en eenvoudige spelregels
[/TD][TD]Weet mijn en dijn te onderscheiden
[/TD][TD]Begint zich van huis te verwijderen; kan zelfstandig teruggaan

Leeftijd Fase Kind	Sociale Ontwikkelingsfasen van het Kind - Sociale Ontwikkeling van 4 tot 5 jaar
4 - 5 jaar	Realistischer t.o.v. eigen mogelijkheden
[/TD][TD]Kritiek op volwassenen
[/TD][TD]Competitie-element doet zijn intrede; kan vaak nog slecht tegen verlies
[/TD][TD]Eerste werk- en taakrijpheid ontstaat
[/TD][TD]Samenspelen in kleine groepjes is mogelijk

Leeftijd Fase Kind	Sociale Ontwikkelingsfasen van het Kind - Sociale Ontwikkeling van 5 tot 6 jaar
5 - 6 jaar	Neemt meer afstand van de ouders, vooral van moeder
[/TD][TD]Zit met een innerlijke tweestrijd
[/TD][TD]Zet zichzelf steeds centraler; ook kritischer t.a.v. zichzelf
[/TD][TD]Belangstelling voor eigen babytijd, samen met de mogelijkheid zich in de toekomst te verplaatsen
[/TD][TD]Grotere sociale belangstelling; vriendschappen
[/TD][TD]Groot aanpassingsvermogen
[/TD][TD]Kan anderen beschermen i.p.v. alleen maar zelfhandhaving

Leeftijd Fase Kind	Sociale Ontwikkelingsfasen van het Kind - Sociale Ontwikkeling van 6 tot 7 jaar
6 - 7 jaar	Schoolrijpheid: eigen maken van traditioneel cultuurbezit
[/TD][TD]Sterke behoefte aan leeftijdgenoten
[/TD][TD]Is minder afhankelijk van moeder
[/TD][TD]Vergelijkt thuis met dat van andere kinderen
[/TD][TD]Schaamtegevoel ontwikkelt zich sterk, schaamt zich voor ontoereikende mogelijkheden, angsten en fouten
[/TD][TD]Probeert conflicten te vermijden
[/TD][TD]Kan zichzelf doelen stellen, een taak opleggen

Leeftijd Fase Kind	Sociale Ontwikkelingsfasen van het Kind - Sociale Ontwikkeling van 7 tot 8 jaar
7 - 8 jaar	Is goed in staat te luisteren en zich te concentreren
[/TD][TD]Begin van gevoel voor ethiek (goed/slecht)
[/TD][TD]Maakt zich de morele opvattingen van het gezin eigen
[/TD][TD]Gevoel voor plicht en verantwoordelijkheid

Sociale Ontwikkeling - Wat kan een kind op welke leeftijd?

Sociale Ontwikkeling - Welke vaardigheden moet ' n Kind van 1 maand tot 8 jaar hebben?

Fasen Sociale Ontwikkeling - Wat beheerst een Kind op de leeftijd van 1 maand - 8 jaar?

Lees verder

Bronnen en referenties

Reacties