Sociale Ontwikkeling - Wat kan een kind op welke leeftijd?
De sociale ontwikkeling van kinderen van 1 maand tot 8 jaar in een overzicht. Wat moet een kind sociaal gezien kunnen op een bepaalde leeftijd? Ieder kind door-loopt sociale ontwikkelingsfasen; echter het tempo kan per kind verschillen. Gerelateerd aan het gemiddelde, doorsnee profiel van de ‘normale’ sociale ontwikkeling wordt bekeken over welke vaardigheden een kind moet beschikken. Een overzicht met details - stap voor stap de ontwikkeling van de sociale vaardigheden per leeftijd.
Sociale Ontwikkeling - Welke vaardigheden moet ' n Kind van 1 maand tot 8 jaar hebben?
Sociaal Ontwikkelingsprofiel. Hieronder wordt een overzicht gegeven van de sociale ontwikkeling van kinderen van 0 jaar tot en met 7 jaar. Dit overzicht gaat uit van de gemiddelde leeftijd waarop kinderen bepaalde sociale vaardigheden (zouden) moeten kunnen beheersen. Benadrukt moet worden dat er in werkelijkheid natuurlijk altijd sprake is van individuele verschillen, door onder meer tempoverschillen in de ontwikkeling, een andere volgorde van ontwikkelingsstappen en eigen mogelijkheden van het kind, maar ook spelen de omgevingsfactoren een zeer belangrijke rol in de ontwikkeling. Het zal o.a. afhangen van de manier waarop en mate waarin een kind gestimuleerd wordt door de omgeving (ouders, plaats in het gezin, vrienden, kinderdagverblijf, school etc).Normale Sociale Ontwikkeling. Het onderstaande overzicht geeft dus alleen een idee van wat de doorsnee leeftijd is waarop kinderen bepaalde dingen moeten kunnen beheersen, in relatie tot de gemiddelde ‘normaal’ verlopende ontwikkeling. Het overzicht kan beschouwd worden als een soort algemene leidraad om de normale sociale ontwikkeling van een kind nader te bekijken.
Fasen Sociale Ontwikkeling - Wat beheerst een Kind op de leeftijd van 1 maand - 8 jaar?
| Leeftijd Fase Kind | Sociale Ontwikkelingsfasen van het Kind - Sociale Ontwikkeling 1 tot en met 12 maanden |
|---|---|
| 1 Maand | Kijkt naar een gezicht wanneer dat binnen een afstand van 30 cm van het gezicht is |
| Reactie op lichamelijk contact, waardoor een wisselwerking tussen moeder en kind kan ontstaan | |
| Wordt rustig als het uit het bedje wordt gehaald | |
| 2 Maanden | Eerste glimlach als antwoord op de aanwezigheid van moeder (± 6 weken) |
| Begint te luisteren en reageert op de stem van de moeder (verzorger) | |
| Begin van het volgen met de ogen | |
| Huilt op verschillende manieren | |
| 3 Maanden | Volgt met de ogen het bewegende gezicht van de moeder (verzorger) |
| Gaat zelf vocaliseren en merkt dit geluid op, hieruit: | |
| Ontwikkelt zich een verdere interactie tussen moeder en kind | |
| Draait het hoofd naar het geluid toe, zoekend | |
| Beantwoordt een glimlach van de ander | |
| 4 Maanden | Vrolijk opgewonden bij ‘spelcontact’ |
| Huilen bij verbreken van het contact | |
| Begint gezichtsuitdrukking van de volwassene te onderscheiden en reageert erop | |
| Onderscheidt alleen-samen zijn; reageert op plotseling verbreken van contact | |
| 5 Maanden | Draait zich naar sprekenden |
| Is bij het huilen te kalmeren door het toe te spreken | |
| Begint geluiden te herhalen | |
| 6 Maanden | Steekt de armen uit bij de verwachting opgepakt te zullen worden |
| Antwoordt op de gezichtsuitdrukking van een volwassene door mimiek en geluid | |
| Leert de betekenis van interactie en mimiek verstaan | |
| Reageert negatief als een stuk speelgoed wordt afgepakt | |
| 7 Maanden | Begin van sociale imitatie (b.v. gedag zwaaien) |
| Trekt actief aandacht van volwassenen | |
| Lacht tegen zichzelf in de spiegel | |
| 8 Maanden | Maakt onderscheid bekenden - vreemden |
| Terughoudendheid t.o.v. vreemden (soms echt angstig) | |
| Raakt zichzelf in de spiegel aan | |
| Treedt uit de twee-eenheid (dyade) met moeder naar buiten | |
| Kan kiekeboe spelletje spelen | |
| 9 Maanden | Gaat in op het gedrag van de volwassene voor zover het ermee vertrouwd is |
| Begrijpt woordje(s) | |
| Kan iets terugvinden als het onder een doek wordt verstopt | |
| 10 - 12 Maanden | Gebaren van volwassenen worden doelmatig beantwoord |
| Reageert op noemen van de naam | |
| Herkent het eigen spiegelbeeld | |
| Kan genegenheid tonen (d.m.v. kusjes) | |
| Kan een voorwerp op verzoek afstaan |
| Leeftijd Fase Kind | Sociale Ontwikkelingsfasen van het Kind - Sociale Ontwikkeling van 1 tot 1,5 jaar |
|---|---|
| 1 - 1,5 jaar | Imitatie van dagelijkse handelingen |
| Voert eenvoudige opdrachtjes uit | |
| Begin van samenspelen (b.v. bal rollen); speelt verder naast anderen | |
| Begin onafhankelijkheid door zelf voort te kunnen bewegen | |
| Leert nee te zeggen; dit zou je de eerste concrete wilsuiting kunnen noemen | |
| Begrijpt een verbod | |
| Begin van ’schaamte’ bij stout zijn via bewustwording van goed- en afkeuring van de volwassene | |
| De interactie met andere kinderen wordt persoonlijker: interesse in andere kinderen |
| Leeftijd Fase Kind | Sociale Ontwikkelingsfasen van het Kind - Sociale Ontwikkeling van 1,5 tot 2 jaar |
|---|---|
| 1,5 - 2 jaar | Begin van het eigendomsbegrip |
| Probeert te vertellen wat het beleefd heeft | |
| Noemt zichzelf bij de naam | |
| Wendt zichzelf actief tot de volwassene om hulp of om iets te laten zien | |
| Kent de weg naar huis | |
| Kan nog niet delen met andere kinderen | |
| Hangt erg aan moeder, is verlegen t.o.v. vreemden | |
| Kinderen tov elkaar verdraagzamer: gedrag iets beter aangepast aan de activiteiten van 't andere kind | |
| Wordt zich bewust van het geslachtsverschil | |
| ca. 2 jaar | Voor het eerst wordt het begrip 'ik', jij en mij gebruikt (beginnend ik-besef) |
| Leeftijd Fase Kind | Sociale Ontwikkelingsfasen van het Kind - Sociale Ontwikkeling van 2 tot 2,5 jaar |
|---|---|
| 2 - 2,5 jaar | Toenemend ik-besef; wel worden ik en jij nog een tijdje door elkaar gebruikt |
| Begin van de koppigheidsfase: de eigen wil wordt ontdekt, wat gepaard gaat met bewijzen van eigen zelfstandigheid | |
| Onevenwichtig sociaal gedrag met sterke uitersten: afhankelijkheid en zelfstandigheid | |
| Ontdekken van zichzelf als middelpunt van eigen handelen | |
| Pakt het speelgoed van de ander af | |
| Kan rijmpjes, versjes en verhaaltjes onthouden |
| Leeftijd Fase Kind | Sociale Ontwikkelingsfasen van het Kind - Sociale Ontwikkeling van 2,5 tot 3 jaar |
|---|---|
| 2,5 - 3 jaar | Beperkte echte zelfstandigheid, n.l. eigen persoon, eigen wil, eigen ideeën |
| Bepaalde zelfbeheersing | |
| Wordt coöperatief, begrijpt namelijk eenvoudige motiveringen | |
| Is erg gevoelig voor lof en kritiek | |
| Gebruikt het begrip wij | |
| Leert te delen en op de beurt te wachten | |
| Betere aanpassing in groep met kinderen | |
| Is eerder geneigd raad van vriendjes op te volgen dan van volwassenen |
| Leeftijd Fase Kind | Sociale Ontwikkelingsfasen van het Kind - Sociale Ontwikkeling van 3 tot 4 jaar |
|---|---|
| 3 - 4 jaar | Saamhorigheidsgevoel |
| Kan met andere kinderen spelen, vooral veel rollenspel; met twee kinderen beter dan met meerdere | |
| Accepteert sociale regels en eenvoudige spelregels | |
| Weet mijn en dijn te onderscheiden | |
| Begint zich van huis te verwijderen; kan zelfstandig teruggaan |
| Leeftijd Fase Kind | Sociale Ontwikkelingsfasen van het Kind - Sociale Ontwikkeling van 4 tot 5 jaar |
|---|---|
| 4 - 5 jaar | Realistischer t.o.v. eigen mogelijkheden |
| Kritiek op volwassenen | |
| Competitie-element doet zijn intrede; kan vaak nog slecht tegen verlies | |
| Eerste werk- en taakrijpheid ontstaat | |
| Samenspelen in kleine groepjes is mogelijk |
| Leeftijd Fase Kind | Sociale Ontwikkelingsfasen van het Kind - Sociale Ontwikkeling van 5 tot 6 jaar |
|---|---|
| 5 - 6 jaar | Neemt meer afstand van de ouders, vooral van moeder |
| Zit met een innerlijke tweestrijd | |
| Zet zichzelf steeds centraler; ook kritischer t.a.v. zichzelf | |
| Belangstelling voor eigen babytijd, samen met de mogelijkheid zich in de toekomst te verplaatsen | |
| Grotere sociale belangstelling; vriendschappen | |
| Groot aanpassingsvermogen | |
| Kan anderen beschermen i.p.v. alleen maar zelfhandhaving |
| Leeftijd Fase Kind | Sociale Ontwikkelingsfasen van het Kind - Sociale Ontwikkeling van 6 tot 7 jaar |
|---|---|
| 6 - 7 jaar | Schoolrijpheid: eigen maken van traditioneel cultuurbezit |
| Sterke behoefte aan leeftijdgenoten | |
| Is minder afhankelijk van moeder | |
| Vergelijkt thuis met dat van andere kinderen | |
| Schaamtegevoel ontwikkelt zich sterk, schaamt zich voor ontoereikende mogelijkheden, angsten en fouten | |
| Probeert conflicten te vermijden | |
| Kan zichzelf doelen stellen, een taak opleggen |
| Leeftijd Fase Kind | Sociale Ontwikkelingsfasen van het Kind - Sociale Ontwikkeling van 7 tot 8 jaar |
|---|---|
| 7 - 8 jaar | Is goed in staat te luisteren en zich te concentreren |
| Begin van gevoel voor ethiek (goed/slecht) | |
| Maakt zich de morele opvattingen van het gezin eigen | |
| Gevoel voor plicht en verantwoordelijkheid |
Lees verder
- Motorische ontwikkeling - Wat kan 'n kind op welke leeftijd
- Persoonlijkheidsontwikkeling baby peuter kleuter schoolkind
- Spraak-taalontwikkeling - Wat kan 'n kind op welke leeftijd?
- Spel & spelontwikkeling - Wat kan 'n kind op welke leeftijd?
- Ontwikkeling Zelfredzaamheid Kind - Wat op welke leeftijd?
© 2008 - 2022 Jvd, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Wat doet een sociaal raadsman?Als sociaal raadsman ondersteun je cliënten op sociaal juridisch gebied. Je bent de tussenpersoon van de cliënt de (maat…
Sociale Ontwikkeling Kind - Signalen OntwikkelingsproblemenDe sociale ontwikkeling kan per kind verschillen. Niet ieder kind zal zich even soepel ontwikkelen op sociaal gebied. Wa…
De sociaal-emotionele ontwikkeling van een hoogbegaafd kindVeel mensen denken dat hoogbegaafde kinderen vanzelf goed en snel kunnen leren, dat is iet wat ze makkelijk afgaat. Maar…
Sociale Raadslieden, wie zijn dat?Voor mensen met een laag inkomen en die problemen hebben met regelgeving, belastingen of bijvoorbeeld het schrijven van…
Daten met de verkeerde: de jaloerse partnerMannen (of vrouwen) die erg jaloers zijn daar kan je maar beter bij uit de buurt blijven. Extreme jaloezie uit zich mees…
Gerelateerde artikelen
Wat doet een sociaal raadsman?Als sociaal raadsman ondersteun je cliënten op sociaal juridisch gebied. Je bent de tussenpersoon van de cliënt de (maat…
Sociale Ontwikkeling Kind - Signalen OntwikkelingsproblemenDe sociale ontwikkeling kan per kind verschillen. Niet ieder kind zal zich even soepel ontwikkelen op sociaal gebied. Wa…
De sociaal-emotionele ontwikkeling van een hoogbegaafd kindVeel mensen denken dat hoogbegaafde kinderen vanzelf goed en snel kunnen leren, dat is iet wat ze makkelijk afgaat. Maar…
Sociale Raadslieden, wie zijn dat?Voor mensen met een laag inkomen en die problemen hebben met regelgeving, belastingen of bijvoorbeeld het schrijven van…De aankomende vergrijzingBijna elk Westers land krijgt er in de komende 30 jaar mee te maken, de vergrijzing. Maar hoe is dit nou eigenlijk gekom…
Daten met de verkeerde: de jaloerse partnerMannen (of vrouwen) die erg jaloers zijn daar kan je maar beter bij uit de buurt blijven. Extreme jaloezie uit zich mees…Bronnen en referenties
- Inleidingsfoto: Cocoparisienne, Pixabay
- P.H. Mussen. The psychological development of the child. Prentice Hall Inc
- F.J. Monks & A.M.P. Knoers. Ontwikkelingspsychologie. Van Gorcum BV
- M.Davies, F. Alkema. VTO dat doe je zo! Vragen, twijfels, zorgen over de ontwikkeling van kinderen. Assen: Van Gorcum BV
- S. van Dijk. Gegeven colleges Ontwikkelingsproblemen. Vroegtijdige onderkenning & Hulpverlening (Eigen artikel)
Reactie
Laura Boes, 03-06-2012
Hallo,
Ik vroeg mij af, welke pedagoog/wetenschapper e.d. heeft deze ontwikkelingsfases vast gesteld?
Vriendelijke groet
Reactie infoteur, 04-06-2012
Beste Laura,
Zie de bronnen en referenties onder aan het artikel.
Mvg
Jvd (613 artikelen)
Laatste update: 29-11-2008
Rubriek: Mens en Samenleving
Subrubriek: Sociaal
Bronnen en referenties: 5
Laatste update: 29-11-2008
Rubriek: Mens en Samenleving
Subrubriek: Sociaal
Bronnen en referenties: 5
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.