Politieke moorden: Pim Fortuyn

Op 6 mei 2002 werd de snel opkomende politicus Pim Fortuyn, lijsttrekker van de Lijst Pim Fortuyn door fatale pistoolschoten in het Hilversumse media-park om het leven gebracht door milieuactivist Volkert van der G. De moordenaar van Pim Fortuyn zal waarschijnlijk in 2014 vervroegd-voorwaardelijk vrijkomen.

Politieke moorden

Sinds de moorden op de gebroeders Johannes en Cornelis de Witt op 20 augustus 1672 werd Nederland lange tijd niet meer opgeschrikt door politieke moorden gepleegd in de Staat der Nederlanden.
Toen Pim Fortuyn, lijsttrekker van zijn eigen partij Lijst Pim Fortuyn bijna 330 jaar na de Gebroeders de Witt's gruwelijke lynchpartij in Den Haag op het media-park in Hilversum op 6 mei 2002 koelbloedig om het leven werd gebracht door de milieuactivist Volkert van der G. was de onthutsing en emotionele verontwaardiging groot. Pim Fortuyn had zich in korte tijd ontwikkeld tot een Nederlandse publieks-lieveling, ondanks of juist vanwege zijn destijds politiek 'niet-correct geachte' uitspraken.
Volkert van der G. komt hoogstwaarschijnlijk in 2014 vervroegd-voorwaardelijk vrij na in 2002 oorspronkelijk te zijn veroordeeld tot 18 jaar gevangenisstraf.

Pim Fortuyn

• Pim Fortuyn was geboren in Driehuis, 19 februari 1948.
• Hij werd door Volkert v.d. G. doodgeschoten in Hilversum, 6 mei 2002
• Hij was een Nederlands politicus,
• afgestudeerd socioloog aan de Vrije Universiteit te Amsterdam,
• auteur van ongeveer 26 politiek getinte boeken
• en columnist voor Elsevier's weekblad.
• Hij promoveerde in de sociale wetenschappen
• en was van 1990 tot 1995 bijzonder hoogleraar aan de Erasmus Universiteit te Rotterdam.
• Politieke situatie: hij was sinds zijn studententijd (SRVU) actief lid van de PvdA tot 1989. Hij werd daarna VVD-lid maar na ruzie in de VVD-fractie werd hij lijsttrekker van eerst Leefbaar Nederland en daarna zijn eigen Lijst Pim Fortuyn in de aanloop naar de Tweede Kamerverkiezingen 2002.

De invloeden van de moord op Pim Fortuyn

.

Beveiliging en bewaking van politici

Volkert v.d.G. gaf aan dat hij de moord had gepleegd juist omdat er geen beveiliging was rondom Pim Fortuyn. Het was heel makkelijk om hem te vermoorden. De moordenaar gaf aan dat hij het niet zou hebben geprobeerd als Pim Fortuyn beschermd was geweest.
In Nederland hebben sinds de moord op Pim Fortuyn alle politici bewaking om hen tegen gevaren te beschermen. Dat was voor de moord op Pim Fortuyn niet het geval: Pim Fortuyn had korte tijd voor de moord in een televisieprogramma met Jensen nog aangegeven dat premier Wim Kok (PvdA) aansprakelijk zou zijn als hem iets overkwam omdat het kabinet Kok weigerde om na herhaalde doodsbedreigingen aan het adres van Pim Fortuyn te betalen voor beveiliging van de politicus.
Naast financiële motieven van criminelen vormen dus nu ook politiek-religieuze motieven van terroristen de oorzaak van toenemende dreigementen aan het adres van politici, opinieleiders en VIP's in verschillende sectoren, van sport tot amusement, van bedrijfsleven tot openbaar bestuur/politiek. Persoonsbeveiliging is een hot item geworden. In het jaar 2007 werd er 34 miljoen Euro uitgegeven aan dit soort beveiliging. Dat was drie keer zoveel als voor de moord op Pim Fortuyn.

Afscheid van zogenaamde niet-correcte politieke uitlatingen

Vanaf de zestiger jaren heerste er, vooral onder invloed van de socialistische partijen en later de christelijke partijen, een taboe rond wat men 'niet-correcte politieke uitlatingen ' noemde. Deze uitlatingen behelsten vooral veroordeling van crimineel gedrag specifiek van de allochtone bevolking van Nederland. Ook kritiek op bijvoorbeeld (onterechte) bijstandsuitkeringen en sociale subsidies werden in het algemeen als een politiek taboe gezien. Pim Fortuyn doorbrak dit taboe totaal in zijn uitspraken als:

• 'Vol is vol' (Nederland was te vol geworden, er konden wat hem betreft in Nederland geen asielzoekers bij). Geert Wilders van de PVV heeft in bepaalde mate deze visie van Pim Fortuyn overgenomen.
• Pim Fortuyn zag de Islam als een bedreiging voor de Nederlandse samenleving. De PVV zegt hetzelfde van de Islam als ideologie.
• Pim Fortuyn wilde het artikel 1 van de Grondwet verwijderen, waarin staat dat men niet mag discrimineren. De PVV is daarin iets genuanceerder, maar wil dat de strafrecht artikelen over haatzaaien, belediging en godslastering wordt verwijderd.
• Sinds de dood van Pim Fortuyn en de opkomst van de PVV is Europees gezien de vrijheid van meningsuiting ten aanzien van politici verbreed en tegelijkertijd aangescherpt door het Hof van Straatsburg.

Volkert v.d.G. in 2014 weer op vrije voeten?

18 jaar met voorwaardelijke aftrek

Volkert v.d.G werd in 2002 veroordeeld tot 18 jaar gevangenisstraf. Het Openbaar Ministerie had levenslang geëist, maar de Strafrechtbank wilde daar niet aan: Volkert v.d. G had geen eerder strafblad en hij had 'maar' één persoon vermoord. Het Hof bevestigde de duur van de gevangenisstraf in hoger beroep: 18 jaar.

Geen TBS

Vaak volgt na het uitzitten van een gevangenisstraf wegens moord nog TBS ofwel Ter Beschikking Stelling aan de regering. TBS kan alleen worden geëist als na psychologisch onderzoek van de Pieter Baan kliniek in Groningen is gebleken van zodanige geestelijke afwijking dat gevreesd moet worden voor herhaling van de misdaad. Het psychische rapport van Volkert v.d.G. gaf een dergelijke geestelijke afwijking niet aan. Psychologen beaamden dat Volkert v.d.G. aan een persoonlijkheidsstoornis leed die valt onder een obsessief-compulsieve angst-gedragstoornis, maar die geen gevaar voor herhaling van het delict inhoudt.
Vermeld moet worden dat psychologen buiten de Pieter Baan kliniek claimden dat Volkert v.d.G leed aan het syndroom van Asperger waarop hij in de kliniek niet was onderzocht waardoor hij nooit zou leren dat het vermoorden van een politicus 'fout' was en dat de kans op herhaling dan wel degelijk aanwezig was. Dit protest werd echter niet in aanmerking genomen voor een eventueel TBS.

Voorwaardelijke-vervroegde invrijheidsstelling

Sinds 2008 is vervroegde invrijheidsstelling (1/3 van de straf verminderd) voorwaardelijk geworden. Dat wil zeggen dat de straf in haar geheel zal moeten worden uitgezeten indien de gestrafte niet voldoet aan de eisen van voorwaardelijke invrijheidsstelling.
In het geval van Volkert v.d.G. moet hij alleen maar zijn volle straf van 18 jaar uitzitten als is gebleken dat hij niet voldoet aan de voorwaarden van zijn voorwaardelijke invrijheidsstelling. Dat is bijzonder schrale troost voor mensen die vrezen voor herhaling (recidive) van zijn handelingen. Hij zal eerst iets ernstigs moeten uithalen wil hij opnieuw gestraft worden en de volledige 18 jaar moeten uitzitten.

Reden van voorwaardelijke-vervroegde invrijheidsstelling

De voorwaardelijke vervroegde invrijheidsstelling is vooral ingesteld omdat gestraften die geen uitzicht hebben op vervroegde invrijheidsstelling zich in de gevangenis alleen maar slechter gaan gedragen omdat er in feite geen beloning in het vooruitzicht is om zich goed te gaan gedragen. Er is momenteel geen reden om aan te nemen dat Volkert v.d. G.niet in aanmerking zou komen voor voorwaardelijke vervroegde invrijheidstelling.

Maatschappelijke ongewenstheid

Vervroegde invrijheidsstelling terwijl de moord(en) nog zo vers in het geheugen liggen roept op tot bijzonder veel tegenstand van het Nederlandse publiek. De situatie van Volkert v.d.G. is niet veel anders wat dat betreft dan die van de ex-vrouw van Marc Dutroux, Michelle. Juist de hoog oplaaiende emoties ten aanzien van de zaak van Volkert v.d.G. en Michelle Dutroux maken de situatie psychisch gezien zo moeilijk te verteren voor de naar wraak hunkerende Europeaan. 'Alleen maar 12 jaar?'
Toch is er juridisch gezien niets aan te doen: moord op een bekende Nederlander of een onschuldig kind is voor het Wetboek van Strafrecht hetzelfde. De onafhankelijke rechter dient zich niet bezig te houden met volksemoties.
Het enige wat men voor de gestraften kan doen is hen te laten verdwijnen in een beschermingsprogramma na hun vrijlating: vanwege het feit dat rancune voor anderen met een lang geheugen een slechte raadgever zou kunnen zijn.

Lees verder

• Politieke moorden: de gebroeders de Witt
• De ex-vrouw van Marc Dutroux vervroegd vrij laten?
• Angst en Vrees als persoonlijkheidsstoornissen
• Komt Marc Dutroux ook vervroegd vrij?
• Politieke moorden: Johan van Oldenbarnevelt