Opvoeden zonder belonen en straffen: Unconditional Parenting

Zou het kunnen: Opvoeden zonder belonen en straffen? De meeste mensen zullen hier sceptisch tegenover staan. Toch is dit hetgeen Alfie Kohn beoogt met zijn Unconditional Parenting. Straffen en belonen zou, onbedoeld, een negatieve invloed hebben op kinderen en gaat voorbij aan de ene behoefte die alle kinderen hebben: Onvoorwaardelijke liefde van hun opvoeders.

Onvoorwaardelijke liefde

Unconditional Parenting is een opzienbarende en controversiële nieuwe manier waarop met opvoeden wordt omgegaan. Het draait allemaal om onvoorwaardelijke liefde van de ouder voor het kind. Het is de bedoeling dat het kind die onvoorwaardelijke liefde altijd voelt, ook als het iets doet wat misschien niet goed is of niet door de beugel kan. Daarom wordt er niet gestraft of beloond binnen deze manier van opvoeden, want daarmee krijgt het kind het idee dat er voorwaarden verbonden zijn aan het verkrijgen van de liefde van de ouder. Straf wordt daarbij gezien als het onthouden van liefde wanneer het kind iets 'fout' doet. Belonen wordt gezien als het geven van liefde wanneer het kind iets goed doet. Ook zaken als bijvoorbeeld de time-out, zeer populair bij opvoeders dankzij onder andere opvoedprogramma's als The Nanny en tijdschriften als Ouders, worden gezien als het onthouden van liefde aan het kind om het op die manier te dwingen tot ander gedrag.

Alfie Kohn

Unconditional Parenting is bedacht door de Amerikaanse academicus Alfie Kohn. Hij zet met zijn ideeën de traditionele manier van opvoeden aan de kant. Dat lichamelijke straffen afkeurenswaardig zijn is inmiddels wel redelijk ingeburgerd, maar dat straffen in het algemeen als niet goed worden gezien is nieuw. En vooral de afkeer van Kohn van belonen, iets wat de meeste ouders eigenlijk automatisch doen, is nieuw. Kohn ziet belonen als iets wat alleen op korte termijn werkt. Het kind doet iets om op die manier een beloning te verkrijgen, of dat nu iets materiëels is, of de woordelijk uitgesproken goedkeuring van de ouder. Het is een manier om gedrag te manipuleren. In zijn boek 'Unconditional Parenting' haalt Kohn verschillende onderzoeken aan, waaruit blijkt dat zowel belonen als straffen averechts werkt. Belonen en straffen zijn twee kanten van dezelfde medaille, waarbij respectievelijk liefde gegeven of onthouden wordt, al naar gelang hoe het kind zich gedraagt. Het zijn manieren om controle te houden over het gedrag van het kind. Kohn realiseert zich dat dit niet is wat ouders bewust zo willen, maar dat het wel is wat kinderen ervaren. En dit is de reden dat kinderen, wanneer ze ouder worden, de intrinsieke motivatie missen om dingen te doen. Niet alleen ten opzichte van hun opvoeders, maar meer in het algemeen. Daarnaast zouden kinderen hun geweten op deze manier niet goed ontwikkelen en in emotioneel opzicht onzeker worden.

Opvoeden op lange termijn

Bij Unconditional Parenting draait het om doelen op de lange termijn. De meeste ouders willen graag gewetensvolle mensen opvoeden, die zelf nadenken. De traditionele manier van opvoeden bereikt echter in zijn ogen het tegendeel. De momenteel zo populaire 'time-out' wordt door Kohn omschreven als het onthouden van liefde, in elk geval in de ogen van het kind. Wat doen opvoeders die opvoeden op de manier van Kohn op zo'n moment? In plaats van een time-out, geeft de opvoeder extra aandacht aan het kind, door het apart te nemen en te knuffelen en, afhankelijk van de leeftijd van het kind, te praten over de reden waarom het kind overstuur is.

Prestaties

Een ander belangrijk thema is de druk in de moderne samenleving op presteren. Door kinderen te belonen wordt deze prestratiedrang ook in de opvoeding gepropageerd. Waardoor, volgens volgelingen van Unconditional Parenting, de intrinsieke motivatie van mensen om dingen goed te doen, verdwijnt. Unconditional Parenting staat voor het geven van onvoorwaardelijke liefde, het geven van keuzes aan het kind voor zover mogelijk en voor het kijken door de ogen van kinderen. Het gaat om het kijken naar kinderen en zien wat ze werkelijk nodig hebben.

© 2010 - 2025 Sasati, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Vanaf 2021 is InfoNu gestopt met het publiceren van nieuwe artikelen. Het bestaande artikelbestand blijft beschikbaar, maar wordt niet meer geactualiseerd.

Bronnen en referenties

Kohn, A. Unconditional Parenting. Moving from Rewards and Punishment to Love and Reason.

Reacties

Gabrielle Jurriaans, 13-03-2013
Zover ik weet zegt Alfie Kohn nergens dat je een kind moet knuffelen in plaats van een time-out. Het kán een alternatief zijn - bijvoorbeeld als je kind heel moe of verdrietig is - maar dat hoeft niet. Als je boos bent, is het misschien een goed idee om zelf af te koelen. Het idee bestaat dat als je een kind knuffelt (bijvoorbeeld als het moe is en daarom driftig is) je het beloont voor slecht gedrag. Dat is nu net de crux van onvoorwaardelijk ouderschap: je kijkt niet alleen naar het gedrag, maar vooral wat er achter dat gedrag schuil gaat. Waar heeft je kind hulp bij nodig? Wat probeert het je duidelijk te maken? Enz. Je 'beloont' een kind dan niet voor slecht gedrag, je neemt het juist uiterst serieus en probeert samen tot een oplossing te komen. Het is ouderschap dat uitgaat van wederzijds respect en samenwerking. En dat werkt.Reactie infoteur, 13-03-2013
Ik vind het erg interessante materie, maar met de vier kinderen die ik heb wordt het me wat te bewerkelijk. Uberhaupt vind ik het interessant om na te denken over opvoeding.

Ellen, 22-09-2012
Interressant artikel maar ik vraag mij af of deze persoon zelf kinderen heeft. Ik merk dat sinds mijn kind naar school gaat het meer over de psyche van het kind gaat, dan over wat er geleerd moet worden. Knuffelen is in mijn ogen verkeerd gedrag belonen. In het echte leven word je ook niet door je baas geknuffeld als je een blunder op je werk maakt.Reactie infoteur, 23-09-2012
Ellen, ik ben het helemaal met je eens, ik heb ook het idee dat je dit in de praktijk nauwelijks echt kunt volhouden en dat sommige dingen ook niet goed uitpakken op de lange termijn. Toch zijn er wel mensen die op deze manier hun kind(eren) opvoeden, dus blijkbaar werkt het voor hen wel. Ik denk dat het heel belangrijk is dat de manier van opvoeden bij je past, zeker op langere termijn, anders houd je het niet vol.

Milton Jones, 28-08-2011
Goed artikel. Opvoeden is een dagelijkse opgave, waarbij het lang termijn doel niet uit het oog verloren mag worden. Het kind opvoeden tot zelfstandigheid in elk opzicht. Hierbij is het belangrijk dat kinderen voldoende liefde krijgen en zich geborgen voelen. Complimenten horen bij de opvoeding voor het vergroten van het zelfvertrouwen van kinderen. Complimenteer op afstand, maar corrigeer van dichtbij. Juist het corrigeren kan soms grote ergernis opleveren bij ouders. Voor vele ouders is het soms moeilijk om kalm te blijven, omdat ze in een geërgerde stemming zijn. Soms vallen er wondende woorden, die nog lang in het geheugen blijven hangen. De kunst is hoe ga ik in gesprek met mijn kind. Een artikel hierover kan eye - openers geven om de intrinsieke motivatie ondanks het vallen en opstaan te bevorderen. Met belangstelling zie ik uw reactie tegemoet.Reactie infoteur, 29-08-2011
Milton Jones, ik voed zelf niet op via UP, ik heb vier kinderen en vind het in die situatie ondoenlijk. Daarbij geloof ik ook niet dat het verkeerd is om complimenten te geven. Let wel, niet voordurend om elk klein dingetje, maar ik denk wel dat het stimulerend kan werken. En het ouderschap ik zeker geen makkelijke klus, elk kind is anders, heeft andere behoeften, andere gevoeligheden. Maar dat maakt het ook uitdagend en leuk! En soms vermoeiend en zwaar. In mijn ogen is het belangrijkste dat je kind je blindelings vertrouwt en weet dat het altijd bij je terecht kan.

Ilse, 09-09-2010
Extra aandacht en knuffels bij ongewenst gedrag, dat is toch ook een vorm van belonen?
Wb intrinsieke motivatie: zelf denk ik dat je net zoals de meeste andere dingen, motivatie voor een groot deel ook aangeleerd krijgt. Het begint maw extern, dmv belonen bijvoorbeeld, en verschuift met het groter worden naar een intrinsieke motivatie, of iets waar het kind (dan misschien al tiener) juist afstand van neemt. Interessant artikel wel, hoor.Reactie infoteur, 10-09-2010
Hallo Ilse, ik voed zelf ook niet op via UP, maar vind het wel interessant om te lezen en over na te denken. Belonen in de zin van positieve aandacht en knuffels gaat meestal vanzelf bij mij. Voor mijn gevoel is het met meerdere kinderen ook vrijwel onmogelijk om UP vol te houden, wat niet wil zeggen dat er geen goede punten inzitten voor mij en dat sowieso geloof ik dat het altijd goed is om na te denken over opvoeden.