Uw Nederlandse voorouders: de Salische Franken of Sicambri

Er is niet heel veel bekend van de Lage Landen rond het jaar Nul. Een enkeling besteedde er aandacht aan zoals Julius Ceasar, maar in de geschiedenis wordt meestal gauw de sprong gemaakt van de Romeinen naar de Carolingen (8e en 9e eeuw) na een kleine stop bij de bekering van Clovis I (omstreeks 500AD). Toch waren het de voorouders van de meesten van ons, de Sicambri, later Salische Franken. Een tip van de sluier opgelicht.

Sicambri: de stamvaders van de West-Franken, de Merovingen en waarschijnlijk ook de uwe.

Er is bijna niets op schrift gesteld over de West-Franken, de Merovingen en hun voorouders. Er bestaat nog een enkel kerkelijk geschrift en gelukkig zijn daar de boeken en rapporten van de Romeinse veldheren.
Het is inderdaad Julius Ceasar (100 BC- 44BC) die uw voorouders in zijn Commentarii de Bello Gallico (omgeveer 55BC) beschrijft:
'Er vond een slag plaats bij de splitsing van de Rijn en de Maas in het land van de Menapi met de Tencteri en de Usipetes. Toen deze stammen werden omsingeld ontsnapte hun cavallerie. Deze vond bescherming ten Noorden van de rivier (Rijn) bij de Sicambri.

De Sicambri

• Zij waren oorspronkelijk Germanen
• wonend in het gebied van de Lage Landen, rondom de bewoonbare, vruchtbaarste rivieroevers van Rijn, Maas en Merwede.
• Zij waren hoofdzakelijk van Germaans-Keltische afkomst.
• Claudius Ptolemeus (90AD – c.168AD) lokaliseerde in zijn 'Geography' de Sicambri samen met de Bructeri Minores in het noordelijkste deel van de Rijn, ten zuiden van de Friezen.
• Toen Cesar de Eburones versloeg nodigde hij de Sicambri uit om hun verwoesting compleet te maken. Zij namen vee, slaven en andere plunder mee.
• Cesar uit zijn bewondering voor de Sicambri door op te merken: 'deze mensen zijn geboren soldaten en plunderaars. Geen moeras of laag water gebied is in staat om ze tegen te houden.'
• Zijn woorden werden bewaarheid toen de Sicambri zich tegen de Romeinen keerden en het achtergebleven gedeelte van het Romeinse leger zodanig afslachtten dat de trotse Romeinen zich moesten terug trekken naar Atuatuca (Tongres, Belgisch Limburg.)
• In 1 BC organiseerde de leider van de Sicambri Melo een overval op een Romeins leger onder het commando van Marcus Lollius, dat totaal werd verslagen, waardoor het Romeinse keizerrijk gedwongen was om de Germaanse oorlogen te beginnen. Later voegden de Sicambri onder Deudorix, zoon van Baetorix, broer van Melo, zich bij de rebellie van Arminius met wie ze drie Romeinse legioenen van Publius Quinctilius Varus bijna geheel verwoestten.
• Een deel van de stam der Sicambri werd in 11BC door Nero Claudius Drusus gedwongen om naar het lagere gedeelte van de Rijn te verhuizen, waar ze onderdeel werden van de Tungri, voordat ze Franken werden genoemd.
• Martialis (40AD-103AD) schreef in zijn Liber De Spectaculis over de Sicambri, die tijdens de regering van Titus of Domitianus de spelen in het Collosseum bezochten: 'ze hebben hun haar in knotten gedraaid.'

Hoe de Sicambri Salische Franken werden genoemd en omgekeerd.

• Het is waarschijnlijk dat de Sicambri Salii werden genoemd in een Romeinse panegyriek.
• Een panegyriek (Oudgrieks: πανηγυρικός) is een formele publieke toespraak uitgesproken ter meerdere eer en glorie van personen die is gespeend van elke kritiek.
• Het collegium Salii was een zeer oud priestercollege van twaalf priesters uit Rome, die krijgsdansen uitvoerden ter ere van Mars. Dit college was buitengewoon exclusief. Het is niet helemaal bekend wanneer de Sicambri Salii werden genoemd.
• De bijnaam Salii was dus een complimenteuze naam voor de Sicambri. Sinds het begin van de 1e eeuw als men verwees naar de Salii, dan verwees men specifiek naar de krijgshaftige volksgroep de Sicambri. In de volksmond werden het de 'Salische Franken'.
• Omgekeerd was het zo dat de naam Sicambri ook als erenaam werd gebruikt. Toen Clovis I (±466AD-511AD) werd gedoopt (omstreeks 500AD) door St.Remy (Remigius) zei hij:"Buig dan nu je hoofd, trotse Sicamber...'

De West-Frankische koningen:

• Francus der West-Franken (57BC-1AD) Hij is een mythisch figuur. Priam van Troie (350BC) zou zijn voorvader zijn, derhalve gaat er een lijn volgens beweringen naar de Oude Grieken. De vrouw van Priam zou Cambria heten. Er is helaas geen plausibele verklaring voor de naam Sicamber te vinden. Eeuwen later werd geclaimd dat het een Germaanse hoofdstad was maar de bewijzen zijn daarvoor niet te vinden. Francus' koningschap veranderde de stamnaam van Sicambri naar Franci. Volgens de overlevering leidde hij een Frankisch-Saksisch-Thurings leger van 300.000 man tegen de Romeinen. Er zijn echter geen Romeinse bronnen die dit qua aantal en feit vermelden. Het lijkt ook wel erg overdreven, 300.000 man, het West-Frankisch gebied was omstreeks het begin van de jaartelling dun bevolkt.
• Francus werd opgevolgd door Marcomir III (14BC-50AD).
• Zijn zoon Clodomir I (3AD tot 63AD) zou mogelijk de bruidegom van Jezus' dochter Sarah (15AD-?) zijn geweest.
• Hun zoon of dochter Antenor III leefde van ongeveer 27AD tot 69AD.

Het mag duidelijk zijn dat u trots kunt zijn op uw voorouders: de Sicambri en later de Salische Franken. Zij waren een trots en krijgshaftig volk, meer bewonderd dan verguisd door de Romeinen. Aan hun koningschap kwam pas in 751 een eind. Maar de Pepiniden (lijn van de Pepijns 580-714) en de Karolingen (689-814) haalden hun wortels ook uit deze Frankische geslachtslijn.

Lees verder

• De Merovingen: mythisch, machtig of marionet?
• Gladiator: de film en de werkelijkheid
• De bruidegom van Jezus' dochter
• De Schat van de Merovingen
• Raiders of the Lost Ark: de geschiedenis van een verdwijning