Krachtwijk of achterstandswijk Ondiep (Utrecht)

Ondiep is een Utrechtse wijk ontstaan aan het begin van de 20e eeuw. Ondiep is een typische volksbuurt waar veel bewoners hun gehele leven in de wijk blijven wonen. Sinds de millenniumwisseling is de wijk meer in trek bij werkende jongeren en studenten die in de wijk komen wonen. Ondiep is een krachtwijk in Nederland en kent helaas ook haar mindere kanten. Ondiep wordt ook wel omschreven als probleemwijk in de media.

Geschiedenis en opbouw van Ondiep in Utrecht: een typische achterstandswijk

De bouw van Ondiep begon in 1915. Vanaf de jaren dertig werd de buurt een leerschool voor het 'uitschot' van de samenleving. Dit waren mensen die zich onder geen beding aanpasten aan de samenleving. Onder de begeleiding van politie, maatschappelijk werkers en medische instanties moesten de bewoners integreren in de maatschappij en daarna doorstromen naar andere Utrechtse wijken. Die doorstroming slaagde nooit echt, waardoor de wijk een reputatie kreeg als 'getto'. De wijk was ook afgesloten van de rest van de stad door middel van een poort wat de benaming natuurlijk extra kracht gaf. Ondiep was toen nog een typische achterstandswijk aan de rand van de stad Utrecht.

Ondiep is opgebouwd uit verschillende buurten die gedurende de 20e eeuw zijn aangelegd. Al deze kleine buurtjes hebben een eigen bebouwing, karakter, groen en sfeer. De buurten zijn:

• Het Kleine Wijk (gebouwd vanaf 1915 tot 1920, waarvan rond 2010 een groot deel gerenoveerd en gesloopt is).
• Witte Wijk (gebouwd tussen 1920 en 1930).
• Bomenbuurt (gebouwd tussen 1920 en 1930).
• Fruitkwartier (gebouwd tussen 1920 en 1930).

De krachtwijk Ondiep

Ondiep is een geheel andere wijk dan de andere krachtwijken in Utrecht. De wijk kent amper flats, is van oorsprong een echte volkswijk en maakt hierdoor ook een gezellige indruk. Er zijn veel voorzieningen aanwezig en door de nabijheid van het centrum doet Ondiep aan als een soort dorp in de stad. Veel bewoners geven aan dat zij Ondiep mede hierdoor ook een fijne wijk vinden om te wonen. Helaas valt het aantal voorzieningen voor jongeren erg tegen en jongerenoverlast is dus een probleem. Onder andere door de rellen die plaatsvonden in Ondiep is er een slecht imago van de wijk ontstaan en de meeste bewoners voelden niet de intentie om dit te veranderen.

Het percentage niet-westerse allochtonen ligt een stuk lager dan in de andere krachtwijken maar dat maken de problemen niet minder dringend. Ondiep is een wijk die voornamelijk op het gebied van onderwijs, inkomen en gezondheid bijzonder slecht scoort. Omdat veel ouders laagopgeleid zijn in de wijk, hebben veel kinderen een leerachterstand en ook in de gezinnen zelf zijn er vervelende thuissituaties. Daarnaast is een veelgehoord probleem in de wijk dat veel mensen overlast ervaren van jongeren en de woonomgeving smerig is. Het contact tussen bewoners is in principe wel in orde, maar veel bewoners geven aan dat er naast wat contact tussen buren weinig activiteiten zijn in de wijk en zij dit graag anders zien. Een ander probleem is het drugsgebruik in Ondiep (en eigenlijk heel Noordwest ), dit ligt veel hoger dan elders in Utrecht en bij de gemeente zijn deze klachten bekend. De criminaliteit in het algemeen ligt in Ondiep dus wel wat hoger dan in de rest van Utrecht.

Ook in Ondiep is er getracht veel te verbeteren. De gezondheid van bewoners uit Ondiep was erg slecht te noemen en hier is dus ook veel tijd ingestoken. Nog niet met heel veel succes, maar veel inwoners geven aan dat zij zich wel meer aangetrokken voelen tot een gezondere leefstijl.

Veel bewoners in Ondiep voelden zich onveilig voor de ingang van het krachtwijkenbeleid (43 %), dit is inmiddels afgenomen tot 37%, wat nog steeds veel is, maar het is een lichte verbetering. Het aantal woninginbraken is gestegen, voornamelijk doordat de woningen oud zijn en er veel inbraakgevoelige panden zitten. Voor 2017 wil de gemeente dat hier ook een grote verbetering in te zien is, voornamelijk om de veiligheid te verbeteren. Daarnaast zijn er steeds meer activiteiten bijgekomen in Ondiep, voornamelijk gecombineerd met een gezonder levenspatroon. Het is nog onduidelijk of dit veel succes heeft gehad.

Ondiep is altijd al een eigenaardige wijk in Utrecht geweest en zal dit hoogstwaarschijnlijk blijven. Het echte Utrechtse karakter in de volkswijk maakt het een aantrekkelijke wijk voor starters of samenwonenden die graag tussen de mensen willen wonen. Veel studenten vinden langzaam ook hun weg naar de wijk Ondiep. Naast het veelvuldig huren in de wijk, komt het kopen van een woning steeds meer in trek.

Lees verder

• Krachtwijken of achterstandswijken in Nederland: informatie
• Krachtwijk of probleemwijk Overvecht (Utrecht)
• Krachtwijk of achterstandswijk Kanaleneiland (Utrecht)