De Martelaars van de Orde der Tempeliers

De orde der Tempeliers beheersten bijna 200 jaar het betalingsverkeer in Europa en het Midden-Oosten. Toen ze de macht over Jeruzalem verloren werd de zucht naar geld van Philips de Schone hen fataal. Hun Grootmeester Jacques de Molay moest het met 140 andere tempelridders ontgelden. Een verslag van de martelaars van de Orde.

De vestiging van de Orde der Tempeliers

In 1129 tijdens het Concilie van Troye in Frankrijk werd de Orde officiëel opgericht hoewel hij al zo'n 30 jaar, sinds de Inname van Jeruzalem in 1099 bestond. De erkenning van de kerk was noodzakelijk omdat het hier een Orde betrof van vechtende monniken.
Dit impliceerde dat de Tempeliers waren onderworpen aan de strenge leefregels voor monniken van de kerk:

• gelofte van armoede,
• gelofte van kuisheid (wat het celibaar impliceerde) en
• de gelofte van abstinentie: leven in relatieve poverheid en overdraging van wereldse goederen aan de Orde.

Hoewel vechten en doden niet voorkwam in de uitoefening van het Christelijk geloof werd dit religieuze probleem omzeild door: 'God wil het.' Doden voor het geloof mocht voortaan.

Het einde van de Orde

In 1187, bij de slag van Hattin tegen de grote sultan Saladin en zijn Arabische legers verloren de Christenen Jeruzalem. Daarmee verloren de Tempeliers hun thuisbasis. Ze zouden het nooit meer herwinnen. In 1291 waren ze gedwongen om zich op Cyprus te vestigen, maar zonder hun thuisbasis Jeruzalem en later Akko verloren ze de grond voor hun bestaan. Ze waren een steenrijke orde met macht en landerijen door heel Europa en toch ontbrak hen nu een ideaal, waardoor de machtigen en rijken van Europa zich van hen afkeerden. Na een gruwelijk verraad van Philips IV (1268–1314) van Frankrijk in 1307 werden de laatste Tempeliers gearresteerd en systematisch gemarteld en ter dood gebracht. In 1312 werd de Orde door de kerk opgeheven.

De laatste Grootmeester van de Tempeliers: Jacques de Molay

De jonge Tempelier

Jacques de Molay (geboren omstreeks 1244 – maart1314) was de 23ste en laatste Grootmeester van de Orde der Tempeliers.
Hij leidde de Orde van 20 april 1292 totdat de Orde onder Paus Clementius V werd ontbonden in 1312.

Er is weinig bekend over zijn jeugd. Verondersteld wordt dat hij geboren was in Molay in de Haute-Saône in het hertogdom Bourgondië in het noord-oosten van het huidige Frankrijk. Zijn vader was een Bourgondische edelman, Jean de Longwy. De naam de Longwy was nauwelijks bekend. Vermoed wordt dat hij uit een familie van lagere adel stamde. Het is niet duidelijk waarom Jacques de naam Molay voerde terwijl zijn vader 'de Longwy' heette. Het is mogelijk dat hij een jongere zoon was, die de titel van zijn vader niet kon voeren. In 1265 werd hij beroepen tot Tempelier in de kapel van het Huis Beaune. Aanwezig waren Tempelridders die hoog gestegen waren in de echelons van de Tempeliers: Humbert de Pairaud en Amaury de la Roche. Dit doet vermoeden dat meerdere jonge mannen in die tijd tot de Orde werden bevestigd. Pas omstreeks 1270 ging de Molay naar Outremer (het Oosten- alle landen die na Griekenland komen.

De Grootmeester

Na de val van Akko in 1291 trokken de Tempeliers zich terug op Cyprus.
Tijdens een grote vergadering in de herfst van 1291 op Cyprus sprak de Molay over het reorganiseren van de Orde en bracht zichzelf naar voren als alternatief voor de bijna 70-jarige 22ste Grootmeester Thibaud Gaudin. Toen Gaudin stierf in april 1292 werd de Molay al spoedig aangesteld tot Grootmeester, vooral omdat er bijna geen animo bij de andere Tempeliers bestond voor de positie.

In de jaren daarop reisde hij door geheel Europa om steun te vinden voor zijn hernieuwde Orde en voor een nieuwe kruistocht. Er was heel weinig belangstelling voor een nieuwe kruistocht, Engeland en Frankrijk waren voortdurend met elkaar in geldverslindende oorlogen verwikkeld, die de Orde uiteindelijk fataal zou worden en de ontstane ruzies met Henry II van Cyprus werkten ook niet mee aan de noodzakelijke rust en balans binnen de Orde. Het lukte de Molay maar niet om voldoende krijgsmachten te verzamelen om een nieuwe kruistocht ter bevrijding van Jeruzalem te forceren. Zijn vijanden waren toen vooral de Egyptische Mamelukken. Hij probeerde zelfs een pact te regelen met de Mongolen, die herhaaldelijk hadden geprobeerd om Syrië te veroveren.

De vijandschap van Philips IV de Schone

De Grootmeester naar Frankrijk gelokt

In 1305 werd de druk van de Kerk tot samengaan van de Tempeliers met andere militaire ordes zoals de Hospitalliers telkens groter. De nieuwe Paus Clementius V wilde de mening horen van de militaire kerkelijke ordes om een nieuwe kruistocht te organiseren maar vond dat ze dan als een enkele orde moesten worden samengevoegd. Hij vroeg Jacques de Molay zich over dit concept te buigen en in 1307 reisde de Molay naar Frankrijk om hetgeen hij had voorbereid met Clementius V te bespreken.

De Hospitallier Grootmeester Foulcque de Villaret († 1327) werd verhinderd zijn reis naar Frankrijk op tijd te maken, dus bespraken Clement V en de Molay de aantijgingen gedaan tegen de Tempeliers door een ridder die uit de orde was gezet. Zowel Clement V en de Molay waren het erover eens dat de aantijgingen vals waren, maar toch schreef Clement V een verzoek aan Philips IV om zijn hulp in het onderzoek. Dit verzoek bleek uiteindelijk fataal te zijn voor de Orde en voor de Molay: Philips die al tot zijn nek in de schulden zat bij de Tempeliers vanwege zijn oorlog met Engeland besloot de geruchten en aantijgingen van de uitgezette Tempelier tot zijn eigen voordeel te gebruiken. Hij begon druk uit te oefenen op de Kerk om actie te ondernemen tegen de Orde, zodat hij op een makkelijke manier van zijn schulden af kon komen.

Het verraad van Philips op vrijdag de 13e

Op vrijdag de 13e oktober 1307 gaf Philips IV de order om de Molay en tientallen Franse Tempeliers te laten arresteren.
De Tempeliers werden beschuldigd van talloze wandaden: geloofsdwaling, verafgoding van vreemde goden, ketterij, obscene rituelen en homosexualiteit, financiële corruptie en fraude en obscure (magische) handelingen. Na langdurige marteling gaven velen van de Tempeliers toe deze delicten te hebben gepleegd. De processen veroorzaakten een enorm schandaal, ook al wist de bevolking van Parijs dat de bekentenissen waren ontlokt na harde en langdurige marteling. Een van de opgetekende bekentenissen ging over de aanbidding van een afgod: van een rode afbeelding van een man op een linnen of katoenen doek. Dit suggereert dat het doodskleed van Jezus, waarschijnlijk sinds de bezetting van Constantinopel in 1204 in handen was van de Tempeliers.

Martelingen en brandstapels

Na nog meer heftige aandrang van Philips IV vaardigde Clementius V op 27 november 1307 een pauselijke bul uit die alle christelijke monarchen in Europa instrueerde alle Tempeliers te arresteren en hun goederen te confiskeren. Toen Tempeliers op de brandstapel werden gezet riep Clementius in 1310 op, geschrokken van de heftigheid van de reacties, tot pauselijke verhoren om achter de schuld of onschuld van de Tempeliers te komen. Eenmaal uit de handen van de Inquisitie herriepen de Tempeliers hun gedane bekentenissen. Philips zag dit niet met lede ogen aan. Hij liet tientallen Tempeliers in 1310 in Parijs verbranden op grond van hun oude bekentenissen gedaan in 1307. Philips IV dreigde Clement V met ingrijpen van zijn leger in de Kerk als Clement de Orde niet ontbond. In 1312 tijdens het concilie van Vienne werd toen door Clement V de Orde der Tempeliers ontbonden, op basis van de geopenbaarde schandalen van 1307. De goederen van de Tempeliers, voorzover nog aanwezig, kwamen zo in handen van de Hospitalliers, Clement's andere militaire Orde.

De dood van de laatste Tempeliers

De leiders van de Orde: de bijna 70-jarige Grootmeester Jacques de Molay en zijn 'Preceptor' van Normandië en rechterhand Geoffrey de Charney herriepen hun verklaringen die ze onder foltering hadden gedaan.
Phillips IV liet ze in antwoord daarop als ketters tot de brandstapel veroordelen.
Toen de Molay op 18 maart 1314 in Parijs op de brandstapel werd gezet vroeg hij de beul of hij zo mocht worden vastgebonden dat hij de kathedraal van Notre Dame kon zien en zo dat zijn handen konden worden gevouwen in gebed.
De Molay bleef tot het eind volhouden dat hij de beschuldigingen nooit had gepleegd.
Volgens de overlevering riep hij van uit de vlammen dat hij zowel paus Clementius als Philip spoedig voor God zou ontmoeten. Op perkament werd vastgelegd dat hij zei: 'God weet wie heeft gezondigd en onrecht heeft gepleegd. Spoedig zal hen die ons ter dood hebben veroordeeld ongeluk overkomen !'
Clementius stierf slechts een maand na de executie van de Grootmeester, terwijl Philip in het zelfde jaar nog stierf aan de gevolgen van een ongeluk tijdens de jacht.

Lees verder

• Het doodskleed van Jezus
• Jezus' doodskleed: de bewijzen
• Kingdom of Heaven: de film en de werkelijkheid
• De mystieke Nostradamus: zijn werkmethoden
• Gestoorde dictators