Tehilliem: Psalm 33 - een Joodse uitleg

Psalm 33 leert de rechtvaardige en de oprechte hoe te prijzen. Hoe beter men de wijsheid van de Tora kent des te meer moet men G'd loven. Want via de Tora kent en begrijpt men G'ds wijsheid. Via de Tora leren we ook onze grenzen kennen en ons geheel over te leveren aan G'd. G'd test ons en soms duurt het een heel leven voordat we ons helemaal aan Hem overgeleverd hebben. Tehilliem worden ook anno 2024 door Joodse mensen collectief en individueel gereciteerd, omdat het verlangen ontstaat om G-d te prijzen en te danken; of als alternatief, in tijden van crisis en nood, als een vorm van smeekbede, en zelfs als een plek om spijt te betuigen over zonde.

• Tekst Psalm 33
• Hebreeuwse tekst Psalm 33 - תהילים לג
• Luister naar Psalm 33
• Toelichting op Psalm 33 van Rabbi Yitzchok Rubin
• Commentaar van Rashi op Psalm 33
• Psalm 1 tot en met 92

Tekst Psalm 33

Jubelt, braven, voor de Eeuwige, de oprechten pas het een loflied te zingen. Dankt de Eeuwige bij harp, zingt voor Hem bij de tiensnarige luit. Zingt voor Hem een lied, een nieuw lied, laat het mooi klinken onder bazuingeschal. Want oprecht is het woord van de Eeuwige al wat Hij doet betrouwbaar.
…..
…..
Ons zielsverlangen gaat uit naar de Eeuwige onze hulp en onze bescherming is Hij. Ja, met Hem zullen we van harte blij zijn, want in Zijn heilige Naam hebben we vertrouwen. Moge Uw liefde, Eeuwige, over ons zijn, in dezelfde mate als de hoop die wij op U vestigen.

Hebreeuwse tekst Psalm 33 - תהילים לג

א רַנְּנוּ צַדִּיקִים בַּיהוָה לַיְשָׁרִים נָאוָה תְהִלָּה. ב הוֹדוּ לַיהוָה בְּכִנּוֹר בְּנֵבֶל עָשׂוֹר זַמְּרוּ-לוֹ. ג שִׁירוּ-לוֹ שִׁיר חָדָשׁ הֵיטִיבוּ נַגֵּן בִּתְרוּעָה. ד כִּי-יָשָׁר דְּבַר-יְהוָה וְכָל-מַעֲשֵׂהוּ בֶּאֱמוּנָה. ה אֹהֵב צְדָקָה וּמִשְׁפָּט חֶסֶד יְהוָה מָלְאָה הָאָרֶץ. ו בִּדְבַר יְהוָה שָׁמַיִם נַעֲשׂוּ וּבְרוּחַ פִּיו כָּל-צְבָאָם. ז כֹּנֵס כַּנֵּד מֵי הַיָּם נֹתֵן בְּאוֹצָרוֹת תְּהוֹמוֹת. ח יִירְאוּ מֵיְהוָה כָּל-הָאָרֶץ מִמֶּנּוּ יָגוּרוּ כָּל-יֹשְׁבֵי תֵבֵל. ט כִּי הוּא אָמַר וַיֶּהִי הוּא-צִוָּה וַיַּעֲמֹד. י יְהוָה הֵפִיר עֲצַת-גּוֹיִם הֵנִיא מַחְשְׁבוֹת עַמִּים. יא עֲצַת יְהוָה לְעוֹלָם תַּעֲמֹד מַחְשְׁבוֹת לִבּוֹ לְדֹר וָדֹר. יב אַשְׁרֵי הַגּוֹי אֲשֶׁר-יְהוָה אֱלֹהָיו הָעָם בָּחַר לְנַחֲלָה לוֹ. יג מִשָּׁמַיִם הִבִּיט יְהוָה רָאָה אֶת-כָּל-בְּנֵי הָאָדָם. יד מִמְּכוֹן-שִׁבְתּוֹ הִשְׁגִּיחַ אֶל כָּל-יֹשְׁבֵי הָאָרֶץ. טו הַיֹּצֵר יַחַד לִבָּם הַמֵּבִין אֶל-כָּל-מַעֲשֵׂיהֶם. טז אֵין-הַמֶּלֶךְ נוֹשָׁע בְּרָב-חָיִל גִּבּוֹר לֹא-יִנָּצֵל בְּרָב-כֹּחַ. יז שֶׁקֶר הַסּוּס לִתְשׁוּעָה וּבְרֹב חֵילוֹ לֹא יְמַלֵּט. יח הִנֵּה עֵין יְהוָה אֶל-יְרֵאָיו לַמְיַחֲלִים לְחַסְדּוֹ. יט לְהַצִּיל מִמָּוֶת נַפְשָׁם וּלְחַיּוֹתָם בָּרָעָב. כ נַפְשֵׁנוּ חִכְּתָה לַיהוָה עֶזְרֵנוּ וּמָגִנֵּנוּ הוּא. כא כִּי-בוֹ יִשְׂמַח לִבֵּנוּ כִּי בְשֵׁם קָדְשׁוֹ בָטָחְנוּ. כב יְהִי-חַסְדְּךָ יְהוָה עָלֵינוּ כַּאֲשֶׁר יִחַלְנוּ לָךְ.

Luister naar Psalm 33

Luister naar Psalm 33 in het Hebreeuws.

Toelichting op Psalm 33 van Rabbi Yitzchok Rubin

verschillen
In deze Psalm beschrijft Koning David de verschillen tussen het wereldbeeld die de rechtvaardigen hebben en het wereldbeeld die de egocentrische leiders van de materialistische wereld hebben.

De rechtvaardigen prijzen Hashem omdat zij de werkelijke omvang van G'ds geschenken begrijpen. De egocentrische leiders zijn verblind door hun eigen agenda en gebruiken G'ds naam voor hun eigen doeleinden.

recht en rechtvaardigheid
Iedere generatie heeft zijn eigen wereldbeeld en moet G'd prijzen met zijn eigen vaardigheden. Het woord van G'd staat recht overeind. G'd houdt van gerechtigheid en rechtvaardigheid. Alleen Hij kan deze meten. Zijn goedertierenheid staat boven ons eigenbelang.

grenzen
G'd heeft grenzen geschapen voor land en zee. Dit leert ons dat we ook in ons eigen leven grenzen moeten stellen om chaos te voorkomen. Weet waar uw grenzen liggen.

de mens moet zich overleveren aan God
G'd heeft de wereld zo geschapen dat de mens zich nooit helemaal op zijn gemak voelt. Er is een zekere spanning zodat we G'd vrezen. G'd test ons om ons te doen beseffen dat Hij ons leidt. Soms duurt het een heel leven lang om ons geheel aan G'd over te leveren.

Waar is G'd?
G'd is overal maar toch ervaren veel mensen dit niet. Dat komt omdat ze G'd niet toelaten in hun leven. G'd woont in onze ziel, maar ons ego zit ons in de weg.

Deze Psalm biedt veel hoop. Het leert ons dat wanneer we naar onze ziel luisteren, waarbij de grenzen door G'd getrokken zijn, we ons er het grootste voordeel mee kunnen doen. Het kost tijd en moeite om dit te realiseren.

Commentaar van Rashi op Psalm 33

Per vers het commentaar van Rashi, de Joodse Bijbelcommentator die leefde van 1040-1105. Rashi wordt beschouwd als de leraar van de leraren. Door alle traditionele Joden wordt Rashi als autoriteit op het gebied van de Joodse Bijbel en de Talmoed beschouwd. Vandaar dat het belangrijk is om zijn commentaar op de Psalmen weer te geven. Rashi gebruikt nieuw Hebreeuws aangevuld met Oud Franse woorden. Zijn taalgebruik is soms wat orakelachtig kort. Voor nadere verklaring is het verstandig een orthodox Joodse rabbijn te raadplegen.

Vers 2
Dank de Heer met een harp; met een lier van tien melodieën muziek voor Hem maken.

met een lier van tien melodieën: Hebreeuws בנבל עשור, van tien soorten melodie.

Vers 7
Hij verzamelt zich in het water van de zee als een heuvel; Hij legt de diepte in schatkisten.

als een heuvel: Hebreeuws כנד, een uitdrukking van hoogte, en dat deed Onkelos ook (Exodus 15:8): נצבו כמו נד, zij stonden op als een muur, en zo legde Menachem (p. 121, ontbrekend) het uit. נד en נאד hebben niet dezelfde betekenis.

Hij legt de diepte in schatkisten: onder de aarde.

Vers 14
Vanuit Zijn woonplaats houdt Hij toezicht op alle bewoners van de aarde.

houdt Hij toezicht: Hij kijkt.

Vers 15
Hij die hun harten samen vormt, die al hun daden begrijpt.

Hij die hun harten samen vormt: Hun hele hart bij elkaar en kent alle gedachten. Onze wijzen leggen echter uit dat het verwijst naar "Vanuit zijn woonplaats bewaakt de Schepper hun harten samen", en hieruit hebben ze afgeleid dat ze allemaal met één enkele blik worden onderzocht (Rosh Hashana 18a).

Psalm 1 tot en met 92

Wilt u meer Psalmen lezen met een Joodse uitleg? Ga naar: Psalmen 1 tot en met 92.