mijn kijk op

Profetieën Jezus Oude Testament: afstamming en geboorte

De profetieën in de Tanakh (Hebreeuwse benaming voor het Oude Testament) die naar Yeshua (de Hebreeuwse naam van Jezus) verwijzen zijn wonderbaarlijk en fascinerend tegelijk. De Schriften getuigen over de (eerste) komst van Yeshua, zoals te lezen in het bijbelboek Johannes 5:39. Alleen in het leven van Jezus kunnen we de messiaanse profetieën in het Oude Testament begrijpen en op waarde schatten.

Tanakh profetieën vervuld door Yeshua

In de Tanakh staan zeer vele profetieën over de (eerste) komst van de Messias, hetgeen Christus of 'gezalfde' betekent. In profetieën toont God wat Hij wil gaan doen. In Yeshua (Jezus) zijn de meeste profetieën die vooruitwijzen naar de Messias uitgekomen. Niet allemaal, want sommige profetieën wijzen naar Zijn tweede komst, zoals Zacharia 12:10 in het Oude Testament en Openbaring 1:7 in het Nieuwe Testament. Yeshua heeft zo veel profetieën uit de Tanakh vervuld dat we niet meer kunnen spreken van toeval. Deze profetieën vormen het DNA-profiel van de Christus, de Messias. Er is er maar één die daarmee matcht en dat is Yeshua van Nazareth, Hij is de Christus. We zullen de profetieën uit de Tanakh, naast teksten uit het Nieuwe testament leggen die over het leven van Yeshua handelen en die een vervulling zijn van een profetie. De profetieën die we behandelen zijn geenszins uitputtend.

Van wie stamt de Messias af?

Voorzegging: Hij komt voort uit het zaad van de vrouw en hij is degene die de kop van de slang zou vermorzelen.

Bron: "En Ik zal vijandschap zetten tussen u en de vrouw, en tussen uw zaad en haar zaad; dit zal u de kop vermorzelen en gij zult het de hiel vermorzelen." (Genesis 3:15)
Vervulling: "Maar toen de tijd gekomen was zond God zijn Zoon, geboren uit een vrouw en onderworpen aan de wet, maar gezonden om ons vrij te kopen van de wet opdat wij zijn kinderen zouden worden." (Galaten 4:4); "God, de bron van alle vrede, zal Satan spoedig onder uw voeten verpletteren. Onze Heer Jezus moge u genadig zijn." (Romeinen 16:20).
Uitleg: Adam en Eva gingen de fout in (zondeval), maar God verloor hiermee niet Zijn liefde voor de mens. Hij stelde ze een belofte in het vooruitzicht. Hij beloofde dat hij een Redder zou sturen om de mens te herstellen in de paradijselijke staat zoals Hij het bedoeld had. Na de zondeval ontstond er een tweedeling. In Genesis 4-11 kunnen we zien dat de geslachtslijst van Kaïn duidelijk slechte mensen kent en de geslachtslijn van Seth bestaat voornamelijk uit mensen die God willen volgen. Er is een strijd gaande tussen het licht en de duisternis en deze strijd vindt zijn climax aan het kruis (Kolossenzen 2:15). Daar bijt de slang in de hiel van het nageslacht van de vrouw (Jezus Christus), maar in Genesis 3:15 kan ook duidelijk uit de context opgemaakt worden dat de kop van de slang - de duivel, de opponent van God - vermorzeld zal worden. Door te sterven en weer op te staan uit de dood, heeft Jezus de kop van de slang vermorzeld. Reden dat dit vers in Genesis het protoevangelium wordt genoemd: dit is namelijk de allereerste aankondiging van het komende verlossingswerk van de Messias, de Redder.
Nog een slotopmerking. In het Nieuwe Testament wordt Genesis 3 bezien vanuit het perspectief van het werk van Jezus en wordt de slang geïdentificeerd met Satan. Doch oudere Joodse bronnen in de tijd tussen de twee testamenten, verbinden reeds de slang met Satan en degene die hem vernietigt met de Messias.(1)

Voorzegging: De Messias zal een afstammeling van Abraham zijn.

Bron: "Ik zal zegenen wie jou zegenen, wie jou bespot, zal ik vervloeken. Door jou zullen alle volken op aarde gezegend worden." (Genesis 12:3; alsook 18:18; 22:18)
Vervulling: "Overzicht van de afstamming van Jezus Christus, zoon van David, zoon van Abraham." (Matteüs 1:1; alsook Galaten 3:16 en Handelingen 3:25).
Uitleg: De Messias zou niet alleen uit het zaad van de vrouw komen zoals we hierboven hebben besproken, maar ook vanuit het huis van Abraham.

Voorzegging: De Messias zal een afstammeling zijn van Isaak.

Bron: "Maar God zei: ‘Nee, je vrouw Sara zal je een zoon baren, die je Isaak moet noemen, en met hem zal ik mijn verbond voortzetten. Het zal een eeuwigdurend verbond zijn, dat ook voor zijn nakomelingen zal gelden." (Genesis 17:19); "Maar God zei tegen hem: ‘Je hoeft je niet bezwaard te voelen vanwege de jongen of je slavin. Alles wat Sara je vraagt moet je doen, want alleen de nakomelingen van Isaak zullen gelden als jouw nageslacht." (Genesis 21:12)
Vervulling: Uit de geslachtslijst van Yeshua: "... de zoon van Jakob, de zoon van Isaak, de zoon van Abraham ..." (Lukas 3:34); zie ook Matteüs 1:2 en Hebreeën 11:17-19.

Voorzegging: De Messias zal afstammen van Jacob.

Bron: "Wat ik zie is niet in het heden, wat ik waarneem is niet nabij. Een ster komt op uit Jakob, een scepter uit Israël.
Hij verbrijzelt Moab de slapen, de kinderen van Set slaat hij neer. (...) Uit Jakob staat een heerser op. Wie ontkomt uit de stad brengt hij om." (Numeri 24:17,19); zie ook Genesis 28:14.
Vervulling: "‘Ik, Jezus, heb mijn engel gestuurd om jullie deze dingen bekend te maken voor de gemeenten. Ik ben de telg van David, zijn nakomeling, de stralende morgenster." (Openbaring 22:16); zie ook Matteüs 1:2 en Lukas 3:34.

Voorzegging: De Messias zal afstammen van Juda.

Bron: "De scepter zal van Juda niet wijken, noch de heersersstaf tussen zijn voeten, totdat Silo komt, en hem zullen de volken gehoorzaam zijn." (Genesis 49:10)
Vervulling: "Het is immers bij iedereen bekend dat onze Heer is voortgekomen uit Juda, en deze stam is door Mozes nooit met priesters in verband gebracht." (Hebreeën 7:14); Matteüs 1:2-3; Luka 3:33.

Voorzegging: De Messias zal een afstammeling van David zijn en erfgenaam zijn van zijn troon.

Bron: "Maar diezelfde nacht richtte de HEER zich tot Natan: ‘Zeg tegen mijn dienaar, tegen David: “Dit zegt de HEER: Wil jij voor mij een huis bouwen om in te wonen?" (2 Samuel 7:4-5); alsook Jesaja 9:6(7), 11:1-5; Jeremia 23:5.
Vervulling: Matteüs 1:1,6; Handelingen 13:22-23; Romeinen 1:3.
Uitleg: Uit de geslachtslijst van Matteüs (in feite is het meer correct te spreken van 'een lijst van erfgenamen') zien wij, dat Jozef in de koninklijke lijn afstamde van David en Salomo, doch tevens van Jechonia. Van deze Jechonia lezen we in Jeremia 22:29, dat vanwege een vloek geen van zijn nakomelingen ooit over Juda zal regeren. Kortom, via het zaad van Jechonia is de weg tot de troon van David afgesneden. Jozef stamde zoals gezegd in de koninklijke lijn van David af en het recht op de troon ging via de mannelijke lijn. Door de maagdelijke geboorte is Jezus geen directe afstammeling van David via Jozef. Jozef is echter wel de wettige vader van Jezus, want voor de geboorte van Jezus met Maria getrouwd. Jezus is dus geen rechtstreekse afstammeling van Jechonia, waardoor hij niet onder de vloek viel. Via zijn vader is Jezus wel erfgenaam van de troon van David.(2)
Maar we zijn er nog niet. In Lukas 3:23-38 wordt de geslachtlijst, de stamboom van Maria gegeven.(3) De geslachtslijst van Lucas toont ons dat Jezus een lijfelijke nakomeling van David, via diens zoon Nathan, is. Hiermee is de cirkel rond: Jezus is via Maria een rechtstreekse afstammeling van David, hij heeft via Jozef recht op de troon en hij is niet afkomstig van het zaad van Jechonia.

Voorzeggingen met betrekking tot de geboorte

Voorzegging: De Messias zal worden geboren uit een maagd.

Bron: "Daarom zal de Heer zelf u een teken geven: de jonge vrouw is zwanger, zij zal spoedig een zoon baren en hem Immanuel [Immanuel kan worden vertaald als ‘God met ons’] noemen." (Jesaja 7:14)
Vervulling: "De afkomst van Jezus Christus was als volgt. Toen zijn moeder Maria al was uitgehuwelijkt aan Jozef maar nog niet bij hem woonde, bleek ze zwanger te zijn door de heilige Geest." (Matteüs 1:18); zie ook Matteüs2:1 en Lucas 1:26-35.
Uitleg: In Jesaja 7:14 wordt het Hebreeuwse woord 'almah gebruikt voor 'jonge, huwbare vrouw'. Uit de context van het Oude Testament weten we dat hiermee bedoeld wordt een jonge, huwbare vrouw van onbesproken gedrag. Daarom gebruikt de Septuagint - de oude Griekse vertaling van het Oude Testament, de Tanakh - het woord parthenos (maagd) voor 'almah. Matteüs gebruikt het woord 'maagd' in plaats van 'jonge vrouw'. Dit komt doordat Matteüs niet de Hebreeuwse Bijbel maar de Septuagint-vertaling aanhaalt. De betekenis is echter hetzelfde: het gaat om een jonge, huwbare vrouw van onberispelijk gedrag, een maagd dus.

• Klik hier voor een uitgebreid artikel over Jesaja 7:14.

Voorzegging: De Messias zal geboren worden in Bethlehem.

Bron: "Uit jou, Bethlehem in Efrata, te klein om tot Juda’s geslachten te behoren, uit jou komt iemand voort die voor mij over Israël zal heersen. Zijn oorsprong ligt in lang vervlogen tijden, in de dagen van weleer." (Micha 5:1)
Vervulling: "Toen Jezus geboren was in Bethlehem in Judea ..." (Matteüs 2:1); zie tevens Lucas 2:4-7.

Voorzegging: De Messias zal worden geadoreerd door grote personen.

Bron: "De koningen van Tarsis en de kustlanden, laten zij hem een geschenk brengen. De koningen van Seba en Saba, laten ook zij hem schatting afdragen. Laten alle koningen zich neerwerpen voor hem, alle volken hem dienstbaar zijn." (Psalm 72:10-11)
Vervulling: "Toen Jezus geboren was in Bethlehem in Judea, tijdens de regering van Herodes, kwamen er magiërs uit het Oosten in Jeruzalem aan. Ze vroegen: ‘Waar is de pasgeboren koning van de Joden? Wij hebben namelijk zijn ster zien opgaan en zijn gekomen om hem eer te bewijzen.’ Koning Herodes schrok hevig toen hij dit hoorde, en heel Jeruzalem met hem. Hij riep alle hogepriesters en Schriftgeleerden van het volk samen om aan hen te vragen waar de Messias geboren zou worden. ‘In Bethlehem in Judea,’ zeiden ze tegen hem, ‘want zo staat het geschreven bij de profeet: “En jij, Bethlehem in het land van Juda, bent zeker niet de minste onder de leiders van Juda, want uit jou komt een leider voort die mijn volk Israël zal hoeden.”’ Daarop riep Herodes in het geheim de magiërs bij zich; hij wilde precies van hen weten wanneer de ster zichtbaar geworden was, en stuurde hen vervolgens naar Bethlehem met de woorden: ‘Stel een nauwkeurig onderzoek in naar het kind. Stuur mij bericht zodra u het gevonden hebt, zodat ook ik erheen kan gaan om het eer te bewijzen.’ Nadat ze geluisterd hadden naar wat de koning hun opdroeg, gingen ze op weg, en nu ging de ster die ze hadden zien opgaan voor hen uit, totdat hij stil bleef staan boven de plaats waar het kind was. Toen ze dat zagen, werden ze vervuld van diepe vreugde. Ze gingen het huis binnen en vonden het kind met Maria, zijn moeder. Ze wierpen zich neer om het eer te bewijzen. Daarna openden ze hun kistjes met kostbaarheden en boden het kind geschenken aan: goud en wierook en mirre. Nadat ze in een droom waren gewaarschuwd om niet naar Herodes terug te gaan, reisden ze via een andere route terug naar hun land." (Matteüs 2:1-11)

Voorzegging: Uitroeiing van kinderen.

Bron: "Dit zegt de HEER: In Rama hoort men klagen, bitter treuren. Rachel beweent haar zonen, zij wil niet worden getroost. Haar kinderen zijn er niet meer."
Vervulling: "Toen Herodes begreep dat hij door de magiërs misleid was, werd hij verschrikkelijk kwaad, en afgaande op het tijdstip dat hij van de magiërs had gehoord, gaf hij opdracht om in Bethlehem en de wijde omgeving alle jongetjes van twee jaar en jonger om te brengen. Zo ging in vervulling wat gezegd is door de profeet Jeremia: 'Er klonk een stem in Rama, luid wenend en klagend. Rachel beweende haar kinderen en wilde niet worden getroost, want ze zijn er niet meer'." (Matteüs 2:16-18)

Voorzegging: Vlucht naar Egypte.

Bron: "Toen Israël nog een kind was, had ik het lief; uit Egypte heb ik mijn zoon weggeroepen." (Hosea 11:1)
Vervulling: "Jozef stond op en week nog diezelfde nacht met het kind en zijn moeder uit naar Egypte. Daar bleef hij tot de dood van Herodes, en zo ging in vervulling wat bij monde van de profeet door de Heer is gezegd: 'Uit Egypte heb ik mijn zoon geroepen'." (Matteüs 2:14-15)

Voorzegging: Hij wordt voorafgegaan door een boodschapper.

Bron: "Hoor, een stem roept: ‘Baan voor de HEER een weg door de woestijn, effen in de wildernis een pad voor onze God." (Jesaja 40:3)
Vervulling: "In die tijd trad Johannes de Doper op in de woestijn van Judea. Hij verkondigde: 'Kom tot inkeer, want het koninkrijk van de hemel is nabij!'" (Matteüs 3:1-2)

Noten:

1. Dr. Tremper Longman: Genesis lezen, Uitgeverij De Vuurbaak, Barneveld, 2007, p. 193.
2. http://www.bijbel.nl/1-God/Christus-David.htm
3. Ofschoon je bij oppervlakkige lezing van dit gedeelte gemakkelijk op het verkeerde been gezet kan worden en de indruk zou kunnen krijgen dat het de geslachtslijst van Jozef betreft. Deze conflicteert in dat geval met de lijst uit Matteüs en het ligt dan voor hand dat je de denkt dat de bijbel zichzelf hierdoor tegenspreekt. Dat is echter een voorbarige conclusie. Het probleem ligt namelijk aan de zijde van de moderne bijbellezer en niet bij Lucas en Matteüs die broddelwerk zouden hebben afgeleverd. De hedendaagse bijbellezer is vaak onvoldoende bekend met de bedoelingen van de bijbelschrijvers en de gewoonten en gebruiken die indertijd golden. Het is dan ook raadzaam om nooit te snel conclusies te trekken. Het valt echter buiten het kader van dit artikel om uitgebreid op de twee geslachtsregisters in te gaan.

Lees verder

• Profetieën Oude Testament (Bijbel) vervuld door Jezus
• Jesaja 53: Profetieën Oude Testament vervuld door Jezus
• Voorspellingen Jezus in de Tenach: leven/lijden/sterven