Tehilliem: Psalm 7 - een Joodse uitleg

Psalm 7 laat enig licht schijnen op de mysteries van de menselijke geest. De geest kan een valkuil zijn. David vraagt zich af waarom een rechtvaardige koning als Saul hem vervolgt. Ligt het dan aan David zelf? Doet David iets onbewust fout? Misschien handelt hij uit eigenbelang? Het is moeilijk werkelijk te weten en niet te ontkennen "Ik zal den Here loven naar zijn gerechtigheid, en de naam des Heren, des Allerhoogsten, psalmzingen." Tehilliem worden ook anno 2024 door Joodse mensen collectief en individueel gereciteerd, omdat het verlangen ontstaat om G-d te prijzen en te danken; of als alternatief, in tijden van crisis en nood, als een vorm van smeekbede, en zelfs als een plek om spijt te betuigen over zonde.

• Tekst Psalm 7
• Hebreeuwse tekst van Psalm 7 - תהילים ז
• Luister naar Psalm 7
• Toelichting op Psalm 7 van Rabbi Yitzchok Rubin
• Commentaar van Rashi op Psalm 7
• Psalm 1 tot en met 92

Tekst Psalm 7

Een klaaglied van David, dat hij voor de Eeuwige gezongen heeft over de Binjamiet Koesj. Eeuwige, mijn G'd, bij u schuil ik, bevrijd mij van mijn vervolgers, red mij, ze zullen mij nog verscheuren als leeuwen, mij meesleuren zonder dat iemand mij redt. Eeuwige, mijn G'd, als ik iets heb misdaan, als er onrecht kleeft aan mijn handen, als ik goed met kwaad heb vergolden, of mijn belager zonder reden heb beroofd - laat dan de vijand mij achtervolgen, mij inhalen, vertreden en vertrappen in het stof, mij beroven van mijn eer en mijn leven.
.....
.....
Hij draagt verderf onder het hart, zwanger van onheil baart hij bedrog. Hij delft een put en diept hem uit, maar valt in de kuil die hij zelf heeft gegraven. Het onheil keert zich tegen hem, het geweld komt neer op zijn eigen hoofd. Ik zal de Eeuwige om zijn rechtvaardigheid loven, de naam van de Eeuwige, de Allerhoogste, bezingen.

Hebreeuwse tekst van Psalm 7 - תהילים ז

א שִׁגָּיוֹן לְדָוִד אֲשֶׁר-שָׁר לַיהוָה עַל-דִּבְרֵי-כוּשׁ בֶּן-יְמִינִי. ב יְהוָה אֱלֹהַי בְּךָ חָסִיתִי הוֹשִׁיעֵנִי מִכָּל-רֹדְפַי וְהַצִּילֵנִי. ג פֶּן-יִטְרֹף כְּאַרְיֵה נַפְשִׁי פֹּרֵק וְאֵין מַצִּיל. ד יְהוָה אֱלֹהַי אִם-עָשִׂיתִי זֹאת אִם-יֶשׁ-עָוֶל בְּכַפָּי. ה אִם-גָּמַלְתִּי שׁוֹלְמִי רָע וָאֲחַלְּצָה צוֹרְרִי רֵיקָם. ו יִרַדֹּף אוֹיֵב נַפְשִׁי וְיַשֵּׂג וְיִרְמֹס לָאָרֶץ חַיָּי וּכְבוֹדִי לֶעָפָר יַשְׁכֵּן סֶלָה. ז קוּמָה יְהוָה בְּאַפֶּךָ הִנָּשֵׂא בְּעַבְרוֹת צוֹרְרָי וְעוּרָה אֵלַי מִשְׁפָּט צִוִּיתָ. ח וַעֲדַת לְאֻמִּים תְּסוֹבְבֶךָּ וְעָלֶיהָ לַמָּרוֹם שׁוּבָה. ט יְהוָה יָדִין עַמִּים שָׁפְטֵנִי יְהוָה כְּצִדְקִי וּכְתֻמִּי עָלָי. י יִגְמָר נָא רַע רְשָׁעִים וּתְכוֹנֵן צַדִּיקוּבֹחֵן לִבּוֹת וּכְלָיוֹת אֱלֹהִים צַדִּיק. יא מָגִנִּי עַל-אֱלֹהִים מוֹשִׁיעַ יִשְׁרֵי-לֵב. יב אֱלֹהִים שׁוֹפֵט צַדִּיק וְאֵל זֹעֵם בְּכָל-יוֹם. יג אִם-לֹא יָשׁוּב חַרְבּוֹ יִלְטוֹשׁ קַשְׁתּוֹ דָרַךְ וַיְכוֹנְנֶהָ. יד וְלוֹ הֵכִין כְּלֵי מָוֶת חִצָּיו לְדֹלְקִים יִפְעָל. טו הִנֵּה יְחַבֶּל-אָוֶן וְהָרָה עָמָל וְיָלַד שָׁקֶר. טז בּוֹר כָּרָה וַיַּחְפְּרֵהוּ וַיִּפֹּל בְּשַׁחַת יִפְעָל. יז יָשׁוּב עֲמָלוֹ בְרֹאשׁוֹ וְעַל קָדְקֳדוֹ חֲמָסוֹ יֵרֵד. יח אוֹדֶה יְהוָה כְּצִדְקוֹ וַאֲזַמְּרָה שֵׁם-יְהוָה עֶלְיוֹן.

Luister naar Psalm 7

Luister naar Psalm 7 in het Hebreeuws.

Toelichting op Psalm 7 van Rabbi Yitzchok Rubin

Psalm 7 gaat over de mysteries van de menselijke geest
Onze Joodse Tzadikkiem (rechtvaardigen) zijn de dokters van de ziel. Zij zijn in staat plaatsen te bereiken die geen medische of wetenschappelijke expert kan bereiken. Het meest moeilijke is de menselijke geest. Psalm 7 laat enig licht schijnen op de mysteries van de menselijke geest.

Koning Saul is de moeilijkste vijand van David
David werd constant bedreigd door vijanden. De moeilijkste vijand was Koning David die constant David achterna jaagde. Steeds weer beloofde Saul te stoppen, maar begon dan weer met zijn acties. Tweemaal had David de mogelijkheid om met Saul af te rekenen, en tweemaal toonde hij genade. Bij beide gelegenheden toonde Saul berouw van zijn misdaden. Saul werd gekweld door jaloezie en dit leidde tot een depressie waardoor hij David achtervolgde.

David spreekt over zijn vijand Saul en de vijand binnen in hem
Here, mijn God, bij U schuil ik, verlos mij van al mijn vervolgers en red mij. Dit veronderstelt dat wanneer een rechtvaardig persoon als Saul hem wil doden, de fout misschien bij David zelf ligt. Wat zit er binnen in David dat Sauls haat veroorzaakt? Misschien ligt het aan Davids karakter.
Opdat hij niet als een leeuw mij verscheure, wegslepe, zonder dat iemand redt. De ziel kan verscheurd worden door jaloezie. Dit stukje vers kan zinspelen op Saul als leeuw, maar ook op Davids eigen handelingen.
Here, mijn God, indien ik dat gedaan heb, indien er onrecht kleeft aan mijn handen, indien ik hem kwaad gedaan heb, die vrede met mij had, ja, ik heb hem gered, die mij zonder oorzaak benauwde, dan moge de vijand mij vervolgen en achterhalen, en mijn leven ter aarde vertreden, en mijn ziel nederwerpen in het stof. David zegt dat hij anderen op de juiste manier heeft behandeld. Hij heeft zelfs zijn vijand in twee aangelegenheden laten gaan. Als dat niet het geval is dan moge ze David naar de aarde nemen.

David bevraagt zijn eigen motieven in het vrijlaten van Saul
De Kotzker Rebbe vertelt dat Ruben zijn broers overtuigt Jozef niet te doden maar in de put te gooien om hem later te redden. Rubens genade is niet zonder duistere motieven waarop de Midrasj inspeelt wanneer Ruben later terugkeert naar de put in termen van berouw. De Midrasj prijst Ruben als de eerste mens die berouw toont. Ook Adam en Kaïn tonen berouw maar Rubens berouw is anders. Hij realiseert zich dat zijn genade was omgeven met eigenbelang, want zijn vader kon hem verantwoordelijk houden voor de veiligheid van zijn jongere broer. Wat zou Ruben zeggen? Hoe kon hij Jakob onder ogen zien? Deze realisering, dat men een mitswa kan doen met gemengde motieven was een nieuw inzicht en gaf Ruben de status als de eerste mens die berouw toonde.

Zo vraagt David zich ook af of de genade die hij tegenover Saul toont geen eigenbelang in zich heeft waarvan hij zich niet bewust is. Als dat zo is dan moge de vijand mij vervolgen en achterhalen, en mijn leven ter aarde vertreden, en mijn ziel nederwerpen in het stof.

de geest van de mens is een valkuil
De geest van de mens is zo tricky dat we één ding kunnen denken maar op een ander niveau iets totaal anders voelen. Het is zo diep dat we in deze val kunnen trappen. Het is moeilijk werkelijk te weten en niet te ontkennen Ik zal den Here loven naar zijn gerechtigheid, en de naam des Heren, des Allerhoogsten, psalmzingen.

mitswot uitvoeren om door de beperkingen van dit sterfelijk leven te zien
Zoals de tsaddikiem zeggen: we hebben mitswot en door ze uit te voeren kunnen we door de mist heen kijken, zien door de beperkingen van dit sterfelijk leven.

Commentaar van Rashi op Psalm 7

Per vers het commentaar van Rashi, de Joodse Bijbelcommentator die leefde van 1040-1105. Rashi wordt beschouwd als de leraar van de leraren. Door alle traditionele Joden wordt Rashi als autoriteit op het gebied van de Joodse Bijbel en de Talmoed beschouwd. Vandaar dat het belangrijk is om zijn commentaar op de Psalmen weer te geven. Rashi gebruikt nieuw Hebreeuws aangevuld met Oud Franse woorden. Zijn taalgebruik is soms wat orakelachtig kort. Voor nadere verklaring is het verstandig een orthodox Joodse rabbijn te raadplegen.

Vers 1
Een shiggayon van David, die hij tot de Heer zong met betrekking tot Cush de Benjaminiet.

Een shiggayon van David: Menachem zegt (blz. 170) dat ook dit een van de namen is van een melodie die genoemd is naar het instrument, en dus legde hij uit "op shigyonoth" [in Habakuk 3:1]. Maar onze wijzen (Psalm 7:18) verklaarden het als een uitdrukking van dwaling, dat hij de fout had beleden en gebeden die hij had begaan door een lied te reciteren over de val van Saul, zoals staat (in II Sam 22:1): "En David sprak tot de Heer, enz." De inhoud van de psalm wijst hier echter niet op, omdat het over de naties spreekt (in vers 9): "Moge de Heer de mensen oordelen. "Ik zeg daarom dat hij het reciteerde betreffende Ishbi in Nob (II Sam. 21:16), die hem als een straf voor Saul overkwam; zoals onze Rabbijnen uitlegden, dat de Heilige, gezegend zij Hij, tot hem zei: "Door u heen was Doeg, de Edomiet, verbannen; door jou werden Saul en zijn zonen gedood, enz. "zoals staat vermeld in Chelek" (Sanh 95a). De fouten die David van de Heilige vroeg, gezegend zij Hij, [was] dat hij [zichzelf] in de handen van zijn vijanden werd overgeleverd en dat zijn nakomelingen niet zouden worden vernietigd. (De laatste zin verschijnt niet in alle edities.) [Daarom, omdat zijn leven in gevaar was,] keerde David zijn gebed terug en bad dat hij niet in de handen van zijn vijanden mocht vallen. Dit is de betekenis ervan: een fout die David voor de Heer zong omdat hij ten onrechte had gezegd tot de Heilige, gezegend zij Hij, om hem in de handen van zijn vijanden te verlossen vanwege Saul, die vanwege hem werd gedood. Een andere verklaring: Betreffende de fout van de rok van Sauls jas, die hij had doorgesneden.

Cush: Net zoals een Cushite een ongewone huid heeft, heeft Saul ook ongewone daden.

Vers 3
Opdat hij mijn ziel niet zou verscheuren als een leeuw, en met niemand aan stukken scheurt om [mij] te behouden.

het aan stukken scheuren: Hebr. פרק, een uitdrukking van (Exodus 32:2): "Breek de gouden ringen af (פרקו)."

Vers 4
O Heer, mijn G'd, als ik dit heb gedaan, als er enige onrechtvaardigheid in mijn handen is;

als ik dit heb gedaan: Wat wordt er achter geschetst.

Vers 5
als ik degene die kwaad met me deed, had terugbetaald en ik mijn tegenstander in de leegte had gestript,

als ik degene die kwaad met me deed, had terugbetaald: Als ik hem zou terugbetalen overeenkomstig zijn daden.

ik mijn tegenstander in de leegte had gestript: Ik vernietigde zijn kledingstuk toen ik de zoom van zijn jas afsneed. Heb ik het gedaan om hem te vernietigen en te strippen en hem leeg te maken, en [was het klaar] met haat? Alleen om hem te laten weten dat hij in mijn hand werd afgeleverd om hem te doden, en ik heb hem niet gedood. [Het woord] חלצה is een uitdrukking van het afstropen van kleding.

Vers 7
Sta op, o Heer, met Uw toorn; verhef U met toorn op mijn tegenstanders en maak voor mij het oordeel dat U bevolen heeft wakker.

Sta op, o Heer, met Uw toorn: tegen mijn vijanden, zoals Ishbi en zijn broers en de Filistijnen, dat ik niet in hun handen zou worden overgeleverd.

verhef U: laat me de wraak van Uw boosheid zien wanneer U boos op hen wordt.

en ontwaak voor mij: dat ik in staat zou zijn om het oordeel van wraak dat U bevolen had op hen uit te voeren. Waar heeft U [het] opgedragen? "U zult ze breken met een ijzeren staaf" (boven 2:9). "Dan zal Ik een vijand van je vijanden zijn" (Exodus 23:22). Ik vond dit in Midrash (Midden Ps 7:6, Tan. Ki Thissa 20, Buber 13 met variaties).

Vers 8
En [als] een samenkomst van koninkrijken U omringt, keer dan hoog boven hen terug.

En [als] een samenkomst van koninkrijken U omringt: Als troepen van landen U volgen om hen te redden, luister dan niet naar hun stem. Distantieer Uzelf en ga terug naar Uw plaats in de hoogte; repoxa in het oud Frans, rust. Nog een interpretatie: keer terug naar boven om te laten zien dat U de overhand hebt.

Vers 9
Moge de Heer de mensen oordelen; beoordeel mij, o Heer, volgens mijn gerechtigheid en volgens mijn onschuld, die op mij rust.

Moge de Heer de mensen oordelen: Keer de straf van ons af en plaats deze op de naties.

oordelen: Een uitdrukking van kastijdingen.

oordeel mij, o Heer, volgens mijn gerechtigheid: Maar oordeel Israël naar de goede daden die zij hebben gedaan en niet naar de zonden.

Vers 10
Moge het kwade de goddelozen vernietigen, en moogt U de rechtvaardigen bevestigen, want de rechtvaardige G'd test de harten en de lendenen.

vernietigen: Hebr. יגמר, letterlijk af hebben. Een uitdrukking van vernietiging, en zo interpreteerde Menachem (p.57): (77:9), "vernietigde (גמר) zijn woord"; (12:2), "een vrome man is (גמר) omgekomen," en dus allemaal. (Dit verschijnt niet in bepaalde edities.)

en moge U de rechtvaardigen bevestigen ... de harten testen: U weet wie de rechtvaardige man is die U hem kunt staven.

de rechtvaardige G'd: Dat is Uw naam.

Vers 12
G'd is een rechtvaardige rechter en G'd is elke dag verbolgen.

een rechtvaardige rechter: bent U om met gerechtigheid te oordelen.

is elke dag verbolgen: wanneer Hij de daad van de goddelozen ziet.

Vers 13
Als hij zich niet bekeert, zal hij Zijn zwaard beproeven; Hij heeft Zijn boog vertrapt en klaargemaakt.

Als hij zich niet bekeert: [d.w.z. indien] de goddeloze [bekeert zich] niet van zijn goddeloosheid.

zal hij Zijn zwaard beproeven: De Heilige, gezegend zij Hij, zal Zijn zwaard voor hem houden. ילטוש betekent voorwendsel in het oud Frans, om te polijsten, te kleden; en Hij zal Zijn boog vertreden.

Vers 14
En Hij heeft dodelijke wapens voor hem klaargemaakt; Hij zal pijlen maken voor achtervolgers.

En ... voor hem: En voor de slechte mens heeft de Heilige, gezegend zij Hij, dodelijke wapens voorbereid.

voor achtervolgers: Hebreeuws לדלקים, voor achtervolgers, zoals (in Gen. 31:36): "dat u achtervolgd (דלקת) mij." En dit is de betekenis: Zijn pijlen om de goddelozen te doden die de rechtvaardigen najagen, de Heilige, gezegend zij Hij, zal ze maken en voorbereiden om ze te verslaan. Elke [exemplaar van] דליקה is een uitdrukking van achtervolging.

Vers 15
Zie, hij heeft moeite met ongerechtigheid; hij vat onheil op en baart leugens.

Zie, hij heeft moeite: Hebreeuws יחבל een uitdrukking van conceptie en geboorte, zoals (in Hooglied 8:5): "daar was je moeder in barensnood met je (חבלתך)."

hij vat onheil op en baart leugens: Wat hij ook verwekt en zwoegt, alles verraadt hem. Het gezegde luidt: wat er ook gebeurt, de vermindering neemt toe.

Vers 18
Ik zal de Heer danken naar Zijn gerechtigheid, en ik zal de naam van de Heer de Allerhoogste loven.

Ik zal de Heer danken naar Zijn gerechtigheid: Wanneer Hij strikte gerechtigheid uitvoert met gerechtigheid, om de goddelozen te beoordelen op hun goddeloosheid.

Psalm 1 tot en met 92

Wilt u meer Psalmen lezen met een Joodse uitleg? Ga naar: Psalmen 1 tot en met 92.