Tehilliem: Psalm 6 - een Joodse uitleg

Tehilliem: Psalm 6 - een Joodse uitleg Psalm 6 beschrijft de doodsangst waarin Koning David verkeert. Hij lijdt aan zowel lichamelijke als geestelijke pijn, hoewel de geestelijke pijn het ergst is. Lessen uit demoraliserende situaties kunnen we het beste leren van David. Hij vraagt niets voor zichzelf. Hij realiseert zich volledig dat hij dit niet verdient. Hij vraagt G'd daarom om zijn ziel te verlichting van de druk die hij ervaart. Wanneer we HaShem prijzen is verlichting nabij. Tehilliem worden ook anno 2024 door Joodse mensen collectief en individueel gereciteerd, omdat het verlangen ontstaat om G-d te prijzen en te danken; of als alternatief, in tijden van crisis en nood, als een vorm van smeekbede, en zelfs als een plek om spijt te betuigen over zonde.

Tekst Psalm 6

Een Psalm van David. Eeuwige, straf mij niet in uw woede, tuchtig mij niet in uw toorn. Heb erbarmen, Eeuwige, want ik kwijn weg. Genees mij, Eeuwige, ik ben doodsbang, ik vrees voor mijn leven. Hoe lang, Eeuwige, moet ik nog wachten?
.....
.....
Weg van mij, allen die kwaad doen! De Eeuwige hoort hoe luid ik ween, de Eeuwige hoort mijn roep om erbarmen, de Eeuwige neemt mijn smeekbede aan. Beschaamd en doodsbang keren mijn vijanden om, in een oogwenk met schande bedekt.

Hebreeuwse tekst van Psalm 6 - תהילים ו

א לַמְנַצֵּחַ בִּנְגִינוֹת עַל-הַשְּׁמִינִית מִזְמוֹר לְדָוִד. ב יְהוָה אַל-בְּאַפְּךָ תוֹכִיחֵנִי וְאַל-בַּחֲמָתְךָ תְיַסְּרֵנִי. ג חָנֵּנִי יְהוָה כִּי אֻמְלַל-אָנִי רְפָאֵנִי יְהוָה כִּי נִבְהֲלוּ עֲצָמָי. ד וְנַפְשִׁי נִבְהֲלָה מְאֹד ואת (וְאַתָּה) יְהוָה עַד-מָתָי. ה שׁוּבָה יְהוָה חַלְּצָה נַפְשִׁי הוֹשִׁיעֵנִי לְמַעַן חַסְדֶּךָ. ו כִּי אֵין בַּמָּוֶת זִכְרֶךָ בִּשְׁאוֹל מִי יוֹדֶה-לָּךְ. ז יָגַעְתִּי בְּאַנְחָתִי אַשְׂחֶה בְכָל-לַיְלָה מִטָּתִי בְּדִמְעָתִי עַרְשִׂי אַמְסֶה. ח עָשְׁשָׁה מִכַּעַס עֵינִי עָתְקָה בְּכָל-צוֹרְרָי. ט סוּרוּ מִמֶּנִּי כָּל-פֹּעֲלֵי אָוֶן כִּי-שָׁמַע יְהוָה קוֹל בִּכְיִי. י שָׁמַע יְהוָה תְּחִנָּתִי יְהוָה תְּפִלָּתִי יִקָּח. יא יֵבֹשׁוּ וְיִבָּהֲלוּ מְאֹד כָּל-אֹיְבָי יָשֻׁבוּ יֵבֹשׁוּ רָגַע.

Luister naar Psalm 6

Luister naar Psalm 6 in het Hebreeuws

Toelichting op Psalm 6 van Rabbi Yitzchok Rubin

Psalm 6 wordt door vele Joden bijna elke dag gereciteerd
Koning David huilt zo enorm op zijn ziekbed dat zijn lakens een paar keer per dag verschoond moeten worden vanwege de tranen. Zulk een pijn gaat boven het verstand. En toch zeggen vele Joden de woorden van deze Psalm bijna elke dag op. Kennelijk hebben de woorden betekenis voor de Joden.

geestelijk en lichamelijk lijden
De woorden van Koning David zijn niet slechts poëzie. Ze zijn echt voor onze eigen ervaring en zijn bedoeld om met het binnenste van de mens te verbinden dat zo vaak lijdt zowel geestelijk als lichamelijk. In deze Psalm wordt gezegd, genees me HaShem voor de ziekte die in mijn beenderen is gepenetreerd. Dit verwijst naar fysieke pijn. Maar ook de ziel is angstig.

Koning David lijdt meer geestelijk dan lichamelijk
Me'am Lo'ez vertelt ons dat Koning David meer pijn heeft in zijn ziel dan zijn lichaam. Zolang zijn geest sterk is, kon hij de fysieke pijn dragen. Maar wanneer de ziel werd getroffen vreesde hij voor zijn eeuwigheid.

Sinds Adam en Eva is de mensheid niet in staat in totale vrede met zichzelf te leven
Sinds Adam en Eva is de mensheid niet in staat in totale vrede met zichzelf te leven. Dit is het resultaat van de verdrijving uit het Hof van Eden. De test in het leven is om zoveel mogelijk vrede te vormen als men kan en te accepteren dat dit altijd moeilijk zal zijn. Koning David heeft er dertien jaar over gedaan om te herstellen. Wat hij ons leert is dat de uiteindelijk genezing van HaShem komt.

demoraliserende situaties: niet aan uzelf denken maar HaShem prijzen
Lessen uit demoraliserende situaties kunnen we het beste leren van David. Hij vraagt niets voor zichzelf. Hij realiseert zich volledig dat hij dit niet verdient. Hij vraagt God daarom om zijn ziel te verlichten van de druk die hij ervaart. "Red me", smeekt David. "Keer weder, Here, red mijn ziel, verlos mij om uwer goedertierenheid wil." En roept David: "Want in den dood is Uwer geen gedachtenis; wie zou U loven in het dodenrijk?" Als bewijs van zijn veranderd gedrag, verklaart David dat zijn enige motivatie voor het smeken om het herstel van zijn gezondheid is om het geschenk van het leven te gebruiken om HaShem te prijzen.

moeilijkheden omkeren in spirituele groei
Koning David leert ons om moeilijkheden waar we als mens mee te maken krijgen om te keren in spirituele groei. We kunnen onze gebeden kanaliseren in ware verlichting. Wanneer we HaShem prijzen is verlichting nabij.

onze naasten helpen
Ook onze naasten hebben problemen. De Tora geeft plichten om onze naasten te helpen uit de diepten van de wanhoop. We hoeven daarbij niet voor psycholoog te spelen, maar we kunnen wel empathie uitdrukken. We kunnen ons afvragen waar onze naasten zich zorgen om maken. Hoe kan ik helpen?

het graf is niet de hoop
Sommige mensen denken dat de dood de oplossing brengt. Maar dat is niet zo. We moeten onze harten naar HaShem wenden. De eerste stap is de moeilijkste, maar geeft wel onmiddellijke opluchting. Alles wat we moeten realiseren is dat om onszelf te helpen, we eerst anderen hulp moeten aanbieden.

Commentaar van Rashi op Psalm 6

Per vers het commentaar van Rashi, de Joodse Bijbelcommentator die leefde van 1040-1105. Rashi wordt beschouwd als de leraar van de leraren. Door alle traditionele Joden wordt Rashi als autoriteit op het gebied van de Joodse Bijbel en de Talmoed beschouwd. Vandaar dat het belangrijk is om zijn commentaar op de Psalmen weer te geven. Rashi gebruikt nieuw Hebreeuws aangevuld met Oud Franse woorden. Zijn taalgebruik is soms wat orakelachtig kort. Voor nadere verklaring is het verstandig een orthodox Joodse rabbijn te raadplegen.

Vers 1
Aan de dirigent met melodieën op de sheminith, een lied van David.

op de sheminith: een harp van acht snaren, bekend als sheminith, en zo vinden we (in I Kronieken 15:21): "Zo-en-zo en zijn zonen op de sheminith te begeleiden."

Vers 3
Wees mij genadig, o Heer, omdat ik wegkwijn; genees me, o Heer, omdat mijn botten bang zijn.

wegkwijnen: אמלל, verwoest en arm van kracht, konfondouc in het Oudfrans, verward, verbijsterd als "deze zwakke Joden (האמללים)," van Ezra (Nehemia 3:34).

Vers 4
En mijn ziel is erg bang en U, o Heer, hoe lang?

en U, o Heer, hoe lang: Zult U naar mij kijken en niet [mij] genezen?

Vers 5
Keer terug, o Heer, red mijn ziel; red mij ter wille van Uw liefderijke goedheid.

Keer terug, o Heer: van uw toorn.

red mijn ziel: van mijn ziekte.

Vers 7
Ik ben moe van mijn zuchten; elke nacht bezoedel ik mijn bed; Ik maak mijn bank nat met mijn tranen.

elke nacht bezoedel ik mijn bed: Hebr. אשׂחה een uitdrukking van (Lam 3:45): "uitschot (סחי) en afwijzen"; (Jesaja 5:25), "en hun lijken waren als speeksel (כסוחה)." Ik bezoedel mijn bed met tranen. Menachem (p.172) associeerde het echter met (Jesaja 25:11): "terwijl de zwemmer (השׂחה) zijn handen spreidt om te zwemmen (לשׂחות)," en met (Ezechiël 47:5), "Water om in te zwemmen (שׂחו)."

Ik maak mijn bank nat met mijn tranen: ik bevochtig en maak het nat als met water.

Vers 8
Mijn oog is gedimd van woede; het is verouderd vanwege al mijn tegenstanders.

is gedimd: Hebr. עשׁשׁה, een uitdrukking van een lantaarn (עשׁשׁית), een oog dat het gezichtsvermogen heeft geschaad en lijkt door het glas [voor zijn ogen] te kijken. Menachem definieert het als een uiting van verval, en dus elke uitdrukking van עשׁ, zoals (onder 31:11) "en mijn botten worden weggegooid (עשׁשׁו)."

het is verouderd: Heb. עתקה. Mijn oog is verouderd en oud geworden doordat het licht is gedimd. Menachem (p.139) associeerde het met (Genesis 12:8): "En hij ging (ויעתק) van daar naar de berg."

vanwege al mijn tegenstanders: vanwege de problemen die me pijn doen.

Vers 11
Al mijn vijanden zullen beschaamd en zeer bang zijn; ze zullen terugkeren en zich schamen in een ogenblik.

zal zich schamen en erg bang zijn, enz. Wat is de betekenis van "dat ze zullen terugkeren en zich schamen" voor de tweede keer? Rabbi Johanan zei: "In de toekomst zal de Heilige, gezegend zij hij, de slechten van de naties van de wereld oordelen en veroordelen tot Gehinnom. Omdat zij tot Hem zullen klagen, zal Hij ze terugnemen en hun hun verslagen opnieuw tonen, en Hij brengt ze terug naar Gehinnom. Dit is een dubbele schaamte. Rabbi Shmuel bar Nachmani zegt: In de toekomst zal elke natie haar god roepen, maar zij zal niet antwoorden. Bijgevolg zullen zij de Heilige, gezegend zij hij, roepen. Hij zal tegen hen zeggen: "Had je me eerst gebeld, dan had ik je geantwoord. Nu heb je de afgoden van primair belang en Mij van secundaire import gemaakt. Daarom zal ik niet antwoorden, "want er staat (onder 18:42):" Ze bidden, maar niemand redt hen. "Dit verwijst naar de afgoden en daarna naar" de Heer, maar Hij antwoordde hen niet. "Daarom wordt er gezegd:" zij zullen terugkeren en beschaamd worden."

in een moment: in een korte tijd.

Psalm 1 tot en met 92

Wilt u meer Psalmen lezen met een Joodse uitleg? Ga naar: Psalmen 1 tot en met 92.
© 2008 - 2024 Jehoeda, het auteursrecht van dit artikel ligt bij de infoteur. Zonder toestemming is vermenigvuldiging verboden. Per 2021 gaat InfoNu verder als archief, artikelen worden nog maar beperkt geactualiseerd.
Gerelateerde artikelen
De Bijbel in de praktijk: vertrouwen in het levenDe Bijbel in de praktijk: vertrouwen in het levenPiekeren is menselijk en vaak zie je ‘beren op je pad’. Of ben je nog grenzeloos vol vertrouwen en voel je je nog veilig…
Bijbel - Psalm 3 van David in jonge taalBijbel - Psalm 3 van David in jonge taalPsalm 3 is geschreven door David nadat hij achterna gezeten werd door zijn zoon Absalom. Hij schrijft over de angst die…
Bijbel - Psalm 5 in jonge taalBijbel - Psalm 5 in jonge taalPsalm 5 is een lied of een gedicht om de dag te beginnen. David is de schrijver. Hij heeft deze Psalm waarschijnlijk ook…
Bijbel - Psalm 4 een lied van David in jonge taalBijbel - Psalm 4 een lied van David in jonge taalAls je problemen hebt en geen hulp zoekt kunnen je problemen niet opgelost worden. Psalm 4 is een tekst om je aan te spo…

Tehilliem: Psalm 7 - een Joodse uitlegTehilliem: Psalm 7 - een Joodse uitlegPsalm 7 laat enig licht schijnen op de mysteries van de menselijke geest. De geest kan een valkuil zijn. David vraagt zi…
Mag een vrouw spreken in de gemeente/kerk?Er is al veel geschreven, gezegd en geargumenteerd over de vrouw in de gemeente (kerk). Niet allen door mannen, maar ook…
Bronnen en referenties
  • Inleidingsfoto: Hurk, Pixabay
Jehoeda (100 artikelen)
Laatste update: 25-01-2024
Rubriek: Mens en Samenleving
Subrubriek: Religie
Bronnen en referenties: 1
Per 2021 gaat InfoNu verder als archief. Het grote aanbod van artikelen blijft beschikbaar maar er worden geen nieuwe artikelen meer gepubliceerd en nog maar beperkt geactualiseerd, daardoor kunnen artikelen op bepaalde punten verouderd zijn. Reacties plaatsen bij artikelen is niet meer mogelijk.