Tehilliem: Psalm 4 - een Joodse uitleg

In Psalm 4 zegt Koning David tegen de mannen die hem vervolgen dat ze zich moeten onderhouden met hun ziel wanneer ze gaan slapen en niet met de heidense wereld. Dit is wat de tzaddikiem (rechtvaardigen) ook zeggen. Sluit je af van het materialistische leven. Creëer een oase van rust, al is het alleen maar in je bed. Luister naar de stilte en bid dan. "Laat het licht Uws aanschijn op ons schijnen, HaShem." We moeten onze harten en gedachten afstemmen op het woord van HaShem (G'd). Tehilliem worden ook anno 2024 door Joodse mensen collectief en individueel gereciteerd, omdat het verlangen ontstaat om G-d te prijzen en te danken; of als alternatief, in tijden van crisis en nood, als een vorm van smeekbede, en zelfs als een plek om spijt te betuigen over zonde.

• Tekst Psalm 4
• De Hebreeuwse tekst van Psalm 4 - תהילים ד
• Luister naar Psalm 4
• Toelichting op Psalm 4 van Rabbi Yitzchok Rubin
• Commentaar van Rashi op Psalm 4
• Psalm 1 tot en met 92

Tekst Psalm 4

Een psalm van David. Antwoord mij als ik roep, God die mij recht doet. Geef mij ruimte als ik belaagd word, wees genadig, hoor mijn gebed. Machtigen, hoe lang nog maakt u mij te schande, is de schijn u lief, de leugen uw leidraad? De Eeuwige schenkt Zijn gunst aan wie Hem trouw is, de Eeuwige luistert als ik tot Hem roep.
.....
.....
In vrede leg ik mij neer en meteen slaap ik in, want u, Eeuwige, laat mij wonen in een vertrouwd en veilig huis.

De Hebreeuwse tekst van Psalm 4 - תהילים ד

א לַמְנַצֵּחַ בִּנְגִינוֹת מִזְמוֹר לְדָוִד. ב בְּקָרְאִי עֲנֵנִי אֱלֹהֵי צִדְקִי בַּצָּר הִרְחַבְתָּ לִּי חָנֵּנִי וּשְׁמַע תְּפִלָּתִי. ג בְּנֵי אִישׁ עַד-מֶה כְבוֹדִי לִכְלִמָּה תֶּאֱהָבוּן רִיק תְּבַקְשׁוּ כָזָב סֶלָה. ד וּדְעוּ כִּי-הִפְלָה יְהוָה חָסִיד לוֹ יְהוָה יִשְׁמַע בְּקָרְאִי אֵלָיו. ה רִגְזוּ וְאַל-תֶּחֱטָאוּ אִמְרוּ בִלְבַבְכֶם עַל-מִשְׁכַּבְכֶם וְדֹמּוּ סֶלָה. ו זִבְחוּ זִבְחֵי-צֶדֶק וּבִטְחוּ אֶל-יְהוָה. ז רַבִּים אֹמְרִים מִי-יַרְאֵנוּ-טוֹב נְסָה עָלֵינוּ אוֹר פָּנֶיךָ יְהוָה. ח נָתַתָּה שִׂמְחָה בְלִבִּי מֵעֵת דְּגָנָם וְתִירוֹשָׁם רָבּוּ. ט בְּשָׁלוֹם יַחְדָּו אֶשְׁכְּבָה וְאִישָׁן כִּי-אַתָּה יְהוָה לְבָדָד לָבֶטַח תּוֹשִׁיבֵנִי.

Luister naar Psalm 4

Luister naar Psalm 4 in het Hebreeuws.

Toelichting op Psalm 4 van Rabbi Yitzchok Rubin

Een persoon is waar zijn gedachten zijn
Rabbi Jistchak Meir Rothenberg zei ooit eens: "Een persoon is waar zijn gedachten zijn." Wanneer u aan het leren bent in een bibliotheek maar met uw gedachten ergens anders zijn, dan bent in werkelijkheid ergens anders. Het zijn geen vreemde gedachten, maar uw eigen gedachten in uw hoofd.

heidense wereld
In Psalm 4 houdt Koning David zich met deze problematiek bezig. David wordt nagezeten door zijn zoon Absalom. De opstand van Absalom krijgt steun van de bevolking. Het lijkt alsof de bevolking ondergedompeld is in een fantasie dat als David uit het beeld verdwijnt, de Joden in overeenstemming komen met de heidense wereld om hen heen, en een beter leven gaan leiden.

David richt zich tot de leiders: "Gij mannen, hoe lang is mijn eer tot versmading, hoe lang hebt gij ijdelheid lief, jaagt gij de leugen na?" David richt zich niet tot de gewone man, maar tot de leiders. Zij moeten toch beter weten. Met hun lege fantasieën denken ze dat de heidense wereld beter is. Maar ze zullen bedrogen uitkomen. G'd zal naar David luisteren. Niet naar de mannen die op het punt staan te zondigen.

bezighouden met de ziel
David zegt tegen de mannen die hem vervolgen dat ze zich moeten onderhouden met hun ziel wanneer ze gaan slapen en niet met de heidense wereld. Dit is wat de tzaddikiem (rechtvaardigen) ook zeggen. Sluit je af van het materialistische leven. Creëer een oase van rust, al is het alleen maar in je bed. Luister naar de stilte en bid dan. "Laat het licht Uws aanschijn op ons schijnen, HaShem."

want Gij alleen, o Here, doet mij veilig wonen
David eindigt de Psalm met de woorden: "want Gij alleen, o Here, doet mij veilig wonen." Slechts wanneer we alleen wonen is er veiligheid. Dat wil niet zeggen fysiek apart wonen. We hebben een hogere roeping, we zijn de zonen van Abraham, Izaäk en Jacob, en we moeten zo handelen. Alleen door onze harten en gedachten af te stemmen op het woord van HaShem kunnen we fatale percepties vermijden. Door de Tora met heel ons hart te volgen kunnen we zeggen, zoals David deed, dat HaShem de druk van materialisme -dat ons omringt- vermindert.

Commentaar van Rashi op Psalm 4

Per vers het commentaar van Rashi, de Joodse Bijbelcommentator die leefde van 1040-1105. Rashi wordt beschouwd als de leraar van de leraren. Door alle traditionele Joden wordt Rashi als autoriteit op het gebied van de Joodse Bijbel en de Talmoed beschouwd. Vandaar dat het belangrijk is om zijn commentaar op de Psalmen weer te geven. Rashi gebruikt nieuw Hebreeuws aangevuld met Oud Franse woorden. Zijn taalgebruik is soms wat orakelachtig kort. Voor nadere verklaring is het verstandig een orthodox Joodse rabbijn te raadplegen.

Vers 1
Aan de dirigent met melodieën, een lied van David.

Aan de dirigent met melodieën: David heeft deze psalm ingesteld, zodat de Levieten die de melodieën uitvoeren wanneer ze op het podium zingen, het moeten reciteren. De uitdrukking van נצוח duidt degenen aan die zich op de dienst toeleggen, zoals de zaak wordt vermeld (Ezra 3: 8): "en benoemde de Levieten vanaf twintig jaar en ouder om het werk van het huis van de Heer te verrichten."

Vers 2
Wanneer ik roep, antwoord mij, o G'd van mijn gerechtigheid; in mijn benauwdheid heeft U me ontzet, wees mij genadig en luister naar mijn gebed.

in mijn benauwdheid heeft U me ontzet: in de dagen die over mij zijn heengegaan. Vanaf nu, wees mij genadig en luister naar mijn gebed.

Vers 3
Mensenzonen, hoe lang zal mijn eer worden geschonden? [Hoe lang] zul je van nutteloosheid houden? [Hoe lang] zul je constant leugens zoeken?

Mensenzonen: de zonen van Abraham, Isaak en Jakob, die mens worden genoemd. Over Abraham wordt gezegd (in Gen. 20:7): "Herstel de man zijn vrouw." Over Isaak wordt gezegd (ibid. 24:65): "Wie is die man ...?" Over Jakob wordt gezegd (ibid 25:27): "en Jakob was een eenvoudig man."

hoe lang zal mijn eer worden geschonden: hoe lang zal je me schande maken? (I Sam. 20:30): "dat u de zoon van Isaï kiest"; (ibid. 22:8), "toen mijn zoon een verbond sloot met de zoon van Isaï"; (ibid. vers 9), "Ik zag de zoon van Isaï"; (Ibid, 25:10), "Wie is David, en wie is de zoon van Isaï?" Ik heb geen naam.

zal je constant leugens zoeken: zal je jagen om leugens te vinden, bijvoorbeeld de Ziphites, die mij informeren, maar toch me vriendelijkheid tonen, en andere informanten zoals zij die in de tijd van Saul waren (1 Sam. 23:19): "Is David niet verstoppen ... op de heuvel van Hachilah?" En zo, velen.

Vers 4
Je zult weten dat de Heer de vrome man apart gezet heeft voor zichzelf; de Heer zal het horen als ik tot Hem roep.

heeft apart gezet: Hebr. הפלה, is gescheiden.

Vers 5
Beef en zondig niet; zeg [dit] in uw hart op uw bed en wees voor altijd stil.

Beef: beef voor de Heilige, gezegend zij Hij, en zondig niet.

zeg [dit] in uw hart op uw bed en wees voor altijd stil: breng uw hart [de gedachte] terug dat de Heilige, gezegend zij Hij, u daarover vermaande.

Vers 6
Offer offers van gerechtigheid en vertrouw op de Heer.

Offer offers van gerechtigheid: Voer rechtvaardige daden uit, en het zal zijn alsof je offers offert.

en vertrouw op de Heer: overgave aan u de goedheid, en zondig niet tegen Hem voor geld, in de hoop dat u door Saul wordt beloond.

Vers 7
Velen zeggen: "Wie zal ons goedheid tonen?" Steek het licht van Uw aangezicht over ons omhoog, o Heer.

Velen zeggen: "Wie zal ons goedheid tonen?": Er zijn veel Joden die de naties van de wereld in rijkdom en rust zien en zeggen: "Wie zal ons goedheid tonen", om rijk te zijn en verlangens te bereiken zoals deze mensen?

Steek over ons op: Hebreeuws נסה Verhef over ons voor een banier het licht van Uw aangezicht, een uitdrukking van (Jesaja 62:10): "hef een banier op (נס)" (ibid 49:22), "Ik zal Mijn standaard verhogen (נסי). "Een andere interpretatie: נס is reflordir (?) (Resplendir) in het Oudfrans, glanst als (Zacharia 9:16)," kroonstenen schitteren (מתנוססות). "Maar ik benijd hen niet, want vreugde heeft in mijn hart gegeven vanaf het moment dat het koren en de wijn van de natiën zijn toegenomen. Ik ben er zeker van dat als degenen die Hem boos maken [zulke] [rust] hebben, hoeveel te meer zullen zij die Zijn wil verrichten het in de toekomst hebben, wat de dag is waarop zij hun beloning ontvangen!

Vers 9
In vrede samen, ik ging liggen en slapen, want U, o Heer, zou me alleen laten wonen in veiligheid.

In vrede samen, ging ik liggen en slapen: als Israël vrede met me had, dan ging ik liggen en sliep ik in vertrouwen, en ik zou geen tegenstander of vijand vrezen.

alleen in veiligheid: zoals (in Deuteronomium 33:28): "veilig en alleen, de bron van Jakob." Het is een uitdrukking van veiligheid en kalmte, dat hij geen troepen bij hem moet stationeren.

Psalm 1 tot en met 92

Wilt u meer Psalmen lezen met een Joodse uitleg? Ga naar: Psalmen 1 tot en met 92.