Tehilliem: Psalm 85 – een Joodse uitleg

In dit gebed, waarin getreurd wordt over de lange en bittere ballingschap, vraagt de psalmist waarom deze ballingschap langer is dan de vorige en smeekt G'd om snel zijn belofte te vervullen om de Joden te verlossen. Ieder individu zou volgens Chabad deze psalm in nood moeten aanbieden. Het vragen om vergeving komt naar voren in Psalm 85. Tehilliem worden ook anno 2024 door Joodse mensen collectief en individueel gereciteerd, omdat het verlangen ontstaat om G-d te prijzen en te danken; of als alternatief, in tijden van crisis en nood, als een vorm van smeekbede, en zelfs als een plek om spijt te betuigen over zonde.

• Tekst Psalm 85
• Hebreeuwse tekst van Psalm 85 – תהילים פה
• Luister naar Psalm 85
• Toelichting op Psalm 85 van Rabbi Yitzchok Rubin
• Commentaar van Rashi op Psalm 85
• Psalm 1 tot en met 92

Tekst Psalm 85

Voor de dirigent, een lied van de zonen van Korach. O Heer, U hebt Uw land gestild; U hebt de gevangenschap van Jacob teruggegeven. U hebt de ongerechtigheid van Uw volk vergeven; U hebt al hun zonden voor altijd verborgen gehouden. U hebt al Uw toorn in U opgenomen; U hebt U teruggetrokken uit de heftigheid van Uw woede.
…..
…..
Vriendelijkheid en waarheid zijn samengekomen; gerechtigheid en vrede hebben gekust. Waarheid zal uit de aarde ontspruiten en gerechtigheid zal neerkijken uit de hemel. G'd zal ook goed geven, en ons land zal zijn opbrengst geven. Gerechtigheid zal hem voorgaan en Hij zal het op de weg van zijn stappen plaatsen.

Hebreeuwse tekst van Psalm 85 – תהילים פה

{א} לַמְנַצֵּחַ לִבְנֵי קֹרַח מִזְמוֹר:
{ב} רָצִיתָ יְהוָה אַרְצֶךָ שַׁבְתָּ (שבות) שְׁבִית יַעֲקֹב:
{ג} נָשָׂאתָ עֲוֹן עַמֶּךָ כִּסִּיתָ כָל חַטָּאתָם סֶלָה:
{ד} אָסַפְתָּ כָל עֶבְרָתֶךָ הֱשִׁיבוֹתָ מֵחֲרוֹן אַפֶּךָ:
{ה} שׁוּבֵנוּ אֱלֹהֵי יִשְׁעֵנוּ וְהָפֵר כַּעַסְךָ עִמָּנוּ:
{ו} הַלְעוֹלָם תֶּאֱנַף בָּנוּ תִּמְשֹׁךְ אַפְּךָ לְדֹר וָדֹר:
{ז} הֲלֹא אַתָּה תָּשׁוּב תְּחַיֵּנוּ וְעַמְּךָ יִשְׂמְחוּ בָךְ:
{ח} הַרְאֵנוּ יְהוָה חַסְדֶּךָ וְיֶשְׁעֲךָ תִּתֶּן לָנוּ:
{ט} אֶשְׁמְעָה מַה יְדַבֵּר הָאֵל יְהוָה כִּי יְדַבֵּר שָׁלוֹם אֶל עַמּוֹ וְאֶל חֲסִידָיו וְאַל יָשׁוּבוּ לְכִסְלָה:
{י} אַךְ קָרוֹב לִירֵאָיו יִשְׁעוֹ לִשְׁכֹּן כָּבוֹד בְּאַרְצֵנוּ:
{יא} חֶסֶד וֶאֱמֶת נִפְגָּשׁוּ צֶדֶק וְשָׁלוֹם נָשָׁקוּ:
{יב} אֱמֶת מֵאֶרֶץ תִּצְמָח וְצֶדֶק מִשָּׁמַיִם נִשְׁקָף:
{יג} גַּם יְהוָה יִתֵּן הַטּוֹב וְאַרְצֵנוּ תִּתֵּן יְבוּלָהּ:
{יד} צֶדֶק לְפָנָיו יְהַלֵּךְ וְיָשֵׂם לְדֶרֶךְ פְּעָמָיו:

Luister naar Psalm 85

Luister naar Psalm 85 in het Hebreeuws.

Toelichting op Psalm 85 van Rabbi Yitzchok Rubin

HaShem is de Bron van alle liefde. Omdat de mens naar het evenbeeld van G'd is geschapen heeft het ook behoefte om liefde te geven. Dat doen mensen vooral aan degenen die dicht bij hen staan. De liefde van HaShem komt tot uiting in het vergeven van de zonden van de mens. Het is altijd mogelijk om bij G'd vergeving te vragen omdat Zijn liefde grenzeloos is.

Het vragen om vergeving komt naar voren in Psalm 85. Koning David spreekt hierin over de uiteindelijke verlossing van alle Joden. Joden zullen dan terugkeren naar Israël en in een heilige staat leven waarbij alle zonden zijn vergeven die veroorzaakt werden door stress van het leven in de Diaspora (Galoet). Ook op persoonlijk niveau vergeeft G'd de zonden van de Joden zolang zij zich realiseren dat ze Zijn volk zijn. Vaak zijn zonden begaan zonder te beseffen hoeveel schade ze toebrengen aan de ziel. G'd ziet die schade wel.

De Jood vraagt G'd hem te doen herleven, het spirituele inzicht te geven zodat hij zich kan verheugen met de verbinding met G'd. De Jood vraagt ook om de vriendelijkheid van HaShem te zien, zodat zij de redding kunnen waarnemen. Dit kan door het ego opzij te schuiven en zo de stem van G'd te horen. Dan realiseert de Jood zich dat de Tora van G'd altijd de waarheid van alle realiteit is geweest. Dit brengt innerlijke vrede. G'd en de Joden verenigen zich zo en alles valt op zijn plaats.

Commentaar van Rashi op Psalm 85

Per vers het commentaar van Rashi, de Joodse Bijbelcommentator die leefde van 1040-1105. Rashi wordt beschouwd als de leraar van de leraren. Door alle traditionele Joden wordt Rashi als autoriteit op het gebied van de Joodse Bijbel en de Talmoed beschouwd. Vandaar dat het belangrijk is om zijn commentaar op de Psalmen weer te geven. Rashi gebruikt nieuw Hebreeuws aangevuld met Oud Franse woorden. Zijn taalgebruik is soms wat orakelachtig kort. Voor nadere verklaring is het verstandig een orthodox Joodse rabbijn te raadplegen.

Vers 2
O Heer, U hebt Uw land gestild; U hebt de gevangenschap van Jacob teruggegeven.

O Heer, U hebt Uw land gestild, etc.: Als U de ballingschap van Jacob hebt teruggegeven en hun ongerechtigheid hebt vergeven, en hun zonde hebt verborgen en Uw toorn voor hen hebt teruggetrokken en U hebt teruggetrokken uit Uw hevige woede, dan heeft U Uw land gestild en zal Uw wereld worden gestild. Maar zolang U dit niet doet, zullen Uw land en Uw wereld niet worden gestild.

Vers 5
Geef ons terug, o G'd van onze redding en trek Uw woede met ons terug.

Geef ons terug: U komt terug en brengt ons terug.

Vers 7
Zult U niet terugkeren en ons doen herleven zodat Uw volk zich met U zal verheugen?

Zult U niet: keer uiteindelijk terug en breng ons tot leven, want [zo] U beloofde ons door Uw profeet.

Vers 9
Ik zal horen wat G'd zal spreken als Hij vrede spreekt met Zijn volk en Zijn vrome mannen, en zij zullen niet terugkeren naar dwaasheid.

Ik zal horen wat G'd zal spreken: Ik zal het verdienen om te horen wat de Heilige, gezegend is Hij, zal spreken wanneer Hij vrede tot Zijn volk spreekt.

naar dwaasheid: Hebreeuws לכסלה, dwaasheid, zondigen voor Hem.

Vers 11
Vriendelijkheid en waarheid zijn samengekomen; gerechtigheid en vrede hebben gekust.

Vriendelijkheid en waarheid zijn samengekomen: Dat Israël de waarheid zal spreken en vanuit de hemel vriendelijkheid hen zal ontmoeten.

gerechtigheid en vrede hebben gekust: De gerechtigheid [of naastenliefde] die Israël verrichtte en de vrede van de Heilige, gezegend zij Hij, zullen elkaar kussen, d.w.z. de daad van naastenliefde zal vrede zijn (Jesaja 32:12).

Vers 12
Waarheid zal uit de aarde ontspruiten en gerechtigheid zal neerkijken uit de hemel.

Waarheid zal uit de aarde ontspruiten, etc.: Als Israël de waarheid spreekt, zal de naastenliefde die ze op aarde verrichten vanuit de hemel neerkijken.

Vers 13
G'd zal ook goed geven, en ons land zal zijn opbrengst geven.

G'd zal ook goed geven: Hij zal Zijn schatkamer, de hemelen, openen om regen te geven, zodat Zijn land zijn opbrengst zal opleveren.

Vers 14
Gerechtigheid zal hem voorgaan en Hij zal het op de weg van zijn stappen plaatsen.

en Hij zal het op de weg van zijn stappen plaatsen: En de Heilige, gezegend zij Hij, zal de gerechtigheid plaatsen in de wegen van zijn stappen, waarmee hij zijn zonen leidt.

Psalm 1 tot en met 92

Wilt u meer Psalmen lezen met een Joodse uitleg? Ga naar: Psalmen 1 tot en met 92.