Tehilliem: Psalm 43 – een Joodse uitleg

In het Jodendom wordt Psalm 43 gezien als een betekenisvol gebed om de moeilijkheden van het lijden veroorzaakt door vijanden van het Joodse volk te boven te komen. Joden hopen dat G'd de Mashiach en de profeet Elia spoedig stuurt zodat zij hen naar de Heilige Tempel kunnen leiden om net als vroeger weer offers aan G'd te kunnen brengen. Psalm 43 wordt gezien als een vervolg op Psalm 42. In beide Psalmen wordt het verlangen naar G'd en Zijn verlossing uitgesproken.

• Tekst Psalm 43
• Hebreeuwse tekst Psalm 43 - תהילים מג
• Luister naar Psalm 43
• Toelichting op Psalm 43 van Rabbi Yitzchok Rubin
• Commentaar van Rashi op Psalm 43
• Nadere toelichting op bovenstaande Joodse commentaren
• Psalm 1 tot en met 92

Tekst Psalm 43

Verschaf mij recht, o G'd, vecht voor mijn zaak. Bescherm mij tegen een liefdeloos volk, vol list en bedrog. U bent toch mijn G'd, mijn toevlucht, waarom wijst U mij af, waarom ga ik gehuld in het zwart, door de vijand geplaagd? Zend Uw licht en Uw waarheid, laten zij mij geleiden en brengen naar Uw heilige berg, naar de plaats waar U woont. Dan zal ik naderen tot het altaar van G'd, tot G'd, mijn hoogste vreugde. Dan zal ik U loven bij de lier, G'd, mijn G'd. Wat ben je bedroefd, mijn ziel, en onrustig in mij. Vestig je hoop op G'd, eens zal ik Hem weer loven, mijn G'd die mij ziet en redt.

Hebreeuwse tekst Psalm 43 - תהילים מג

א שָׁפְטֵנִי אֱלֹהִים וְרִיבָה רִיבִי מִגּוֹי לֹא-חָסִידמֵאִישׁ מִרְמָה וְעַוְלָה תְפַלְּטֵנִי. ב כִּי-אַתָּה אֱלֹהֵי מָעוּזִּי לָמָה זְנַחְתָּנִילָמָּה-קֹדֵר אֶתְהַלֵּךְ בְּלַחַץ אוֹיֵב. ג שְׁלַח-אוֹרְךָ וַאֲמִתְּךָ הֵמָּה יַנְחוּנִייְבִיאוּנִי אֶל-הַר-קָדְשְׁךָ וְאֶל-מִשְׁכְּנוֹתֶיךָ. ד וְאָבוֹאָה אֶל-מִזְבַּח אֱלֹהִים אֶל-אֵל שִׂמְחַת גִּילִיוְאוֹדְךָ בְכִנּוֹר אֱלֹהִים אֱלֹהָי. ה מַה-תִּשְׁתּוֹחֲחִי נַפְשִׁי וּמַה-תֶּהֱמִי עָלָיהוֹחִילִי לֵאלֹהִים כִּי-עוֹד אוֹדֶנּוּ יְשׁוּעֹת פָּנַי וֵאלֹהָי.

Luister naar Psalm 43

Luister naar Psalm 43 in het Hebreeuws.

Toelichting op Psalm 43 van Rabbi Yitzchok Rubin

Joden worden omringd door vele volkeren met allemaal hun eigenbelang. Ze slaan geen acht op het Joodse volk. Eerst proberen ze zoete broodjes te bakken met de Joden en hen voor hun karretje te spannen, vervolgens krijgen de Joden van overal en alles de schuld. Het eerste vers spreekt zowel over een volk als een mens. Want zodra het Joden betreft hebben ze beiden maar één doel....

Ondanks alle vijandigheid vragen Joden aan G'd Zijn waarheid te sturen. Want wanneer alles om ons heen list en bedrog is is het makkelijk de hoop te verliezen. Het lijkt makkelijker om leugens te accepteren dan om te vechten en te leven op hoop alleen. Koning David verwerpt die gedachten. De waarheid ligt alleen in G'ds woorden. Trouw blijven aan dit feit zal ons brengen tot Zijn Heiligdom dat de waarheid is.

Onze zielen voelen zich aangetrokken tot heiligheid. We willen deel zijn van het altaar, een leven in heiligheid. Dit kan alleen door een spiritueel leven te leiden. Zoals een muzikant dagelijks moet oefenen om perfect te kunnen spelen zo moeten wij ons geestelijk leven dagelijks trainen. Het gaat niet om een enkele spirituele ervaring – het duurt een leven lang. Geen ziel gaat verloren. Heb vertrouwen in G'd. Wanhoop niet en laat de vijand niet zijn overwinning uitroepen. Hoewel G'ds Heiligdom nog niet aanwezig is, kan die wel in onze harten herbouwd worden.

Commentaar van Rashi op Psalm 43

Per vers het commentaar van Rashi, de Joodse Bijbelcommentator die leefde van 1040-1105. Rashi wordt beschouwd als de leraar van de leraren. Door alle traditionele Joden wordt Rashi als autoriteit op het gebied van de Joodse Bijbel en de Talmoed beschouwd. Vandaar dat het belangrijk is om zijn commentaar op de Psalmen weer te geven. Rashi gebruikt nieuw Hebreeuws aangevuld met Oud Franse woorden. Zijn taalgebruik is soms wat orakelachtig kort. Voor nadere verklaring is het verstandig een orthodox Joodse rabbijn te raadplegen.

Vers 1
Wreek mij, o G'd, en bepleit mijn zaak tegen een onvriendelijke natie, van een man van bedrog en onrecht. U zult mij redden.

Wreek mij: Hebreeuws שפטני, letterlijk, beoordeel me.

tegen een onvriendelijke natie: Dat is Ismaël, die tussen twee rechtvaardige mannen [Abraham en Izaäk] woonde en niet van hun daden leerde.

Vers 3
Zend Uw licht en Uw waarheid, opdat zij mij mogen leiden; zij zullen mij naar Uw heilige berg en naar Uw woningen brengen.

Zend Uw licht en Uw waarheid: De koning Messias, die vergeleken wordt met licht, zoals gezegd (onder 132:17): "Ik heb een lamp opgezet voor mijn gezalfde," en Elia, de ware profeet, een getrouwe profeet.

opdat zij mij mogen leiden: Hebreeuws ינחוני, menoront moi in het oude Frans, zij zullen mij leiden.

Vers 4
En ik zal naar het altaar van G'd komen, naar de G'd van de vreugde van mijn vreugde, en ik zal U danken met een lier, o G'd, mijn G'd.

naar de G'd: Aan de Heilige, gezegend zij Hij, die de vreugde is van mijn opgetogenheid.

en ik zal U danken met een lier: omdat U me uit mijn ballingschap haalde.

Nadere toelichting op bovenstaande Joodse commentaren

Jodenhaat bestaat al sinds de tijd van de Bijbel. Israël moet keer op keer vechten tegen vijanden die van het Joodse volk af willen. Het is ook een strijd van Jodenhaters tegen de God van Israël. In Psalm 83:2-5 staat het volgende:

G'd, houd u niet stil,
Zwijg niet, G'd, zie niet onbewogen toe,
Uw vijanden roeren zich,
Trots heffen Uw haters het hoofd.
Tegen Uw volk plegen zij een complot,
Ze spannen tegen uw lieveling samen,
En zeggen: "Kom, wij verdelgen dit volk,
Israëls naam zal nooit meer genoemd worden."

De haat tegen het Joodse volk varieert van afkeer tot een pathologische haat jegens het judaïsme en de Joden die daar de exponenten van zijn. De Jodenhaat varieert in de loop der tijd. In het verleden was het vooral theologisch gemotiveerd. Later ging dit over in genetische (racistische) motieven. En in onze tijd is het vooral haat tegen Israël waarbij de legitimiteit van de Joodse staat aan de kaak wordt gesteld.

Psalm 1 tot en met 92

Wilt u meer Psalmen lezen met een Joodse uitleg? Ga naar: Psalmen 1 tot en met 92.