Tehilliem: Psalm 72 – een Joodse uitleg

David componeerde Psalm 72 voor Salomo en bad dat hij de wijsheid zou krijgen om de armen gerechtigheid te verschaffen. Waar de innerlijke ziel naar hunkert in tijden van tragedie, is de veiligheid die Hashem is, en de wetenschap dat wat er gebeurt, sterfelijk begrip te boven gaat. Er zijn vragen die nooit zullen worden beantwoord, dus we moeten ons daar voorbij concentreren en naar het licht kijken dat onze Vader in de hemel is. Tehilliem worden ook anno 2024 door Joodse mensen collectief en individueel gereciteerd, omdat het verlangen ontstaat om G-d te prijzen en te danken; of als alternatief, in tijden van crisis en nood, als een vorm van smeekbede, en zelfs als een plek om spijt te betuigen over zonde.

• Tekst Psalm 72
• Hebreeuwse tekst van Psalm 72 - תהילים עב
• Luister naar Psalm 72
• Toelichting op Psalm 72 van Rabbi Yitzchok Rubin
• Commentaar van Rashi op Psalm 72
• Psalm 1 tot en met 92

Tekst Psalm 72

Betreffende Salomo. Oh G'd, geef Uw oordelen aan een koning en Uw gerechtigheid aan de zoon van een koning. Moge hij Uw volk rechtvaardig oordelen en Uw arme volk rechtvaardig. Mogen de bergen vrede dragen voor het volk en de heuvels door gerechtigheid. Moge hij de armen van het volk oordelen; moge hij de kinderen van de behoeftigen redden en de onderdrukker verpletteren. Mogen zij U vrezen in de aanwezigheid van de zon en voor de maan, van generatie op generatie.
…..
…..
Moge er een overvloed aan graan zijn in het land, op de bergtoppen; moge de vrucht ervan ritselen als Libanon, en zij zullen uit de stad bloeien als het gras van de aarde. Moge zijn naam voor altijd zijn; voor de zon zal zijn naam worden vergroot en [mensen] zullen zich met hem zegenen; alle naties zullen hem prijzen. Gezegend is de Here G'd, de G'd van Israël, die alleen wonderen verricht. En gezegend is Zijn glorieuze naam voor altijd, en Zijn glorie zal de hele aarde vullen. Amen en amen. De gebeden van David, de zoon van Isaï, zijn voltooid.

Hebreeuwse tekst van Psalm 72 - תהילים עב

א לִשְׁלֹמֹה אֱלֹהִים מִשְׁפָּטֶיךָ לְמֶלֶךְ תֵּן וְצִדְקָתְךָ לְבֶן-מֶלֶךְ. ב יָדִין עַמְּךָ בְצֶדֶק וַעֲנִיֶּיךָ בְמִשְׁפָּט. ג יִשְׂאוּ הָרִים שָׁלוֹם לָעָם וּגְבָעוֹת בִּצְדָקָה. ד יִשְׁפֹּט עֲנִיֵּי-עָם יוֹשִׁיעַ לִבְנֵי אֶבְיוֹן וִידַכֵּא עוֹשֵׁק. ה יִירָאוּךָ עִם-שָׁמֶשׁ וְלִפְנֵי יָרֵחַ דּוֹר דּוֹרִים. ו יֵרֵד כְּמָטָר עַל-גֵּז כִּרְבִיבִים זַרְזִיף אָרֶץ. ז יִפְרַח-בְּיָמָיו צַדִּיק וְרֹב שָׁלוֹם עַד-בְּלִי יָרֵחַ. ח וְיֵרְדְּ מִיָּם עַד-יָם וּמִנָּהָר עַד-אַפְסֵי-אָרֶץ. ט לְפָנָיו יִכְרְעוּ צִיִּים וְאֹיְבָיו עָפָר יְלַחֵכוּ. י מַלְכֵי תַרְשִׁישׁ וְאִיִּים מִנְחָה יָשִׁיבוּמַלְכֵי שְׁבָא וּסְבָא אֶשְׁכָּר יַקְרִיבוּ. יא וְיִשְׁתַּחֲווּ-לוֹ כָל-מְלָכִים כָּל-גּוֹיִם יַעַבְדוּהוּ. יב כִּי-יַצִּיל אֶבְיוֹן מְשַׁוֵּעַ וְעָנִי וְאֵין-עֹזֵר לוֹ. יג יָחֹס עַל-דַּל וְאֶבְיוֹן וְנַפְשׁוֹת אֶבְיוֹנִים יוֹשִׁיעַ. יד מִתּוֹךְ וּמֵחָמָס יִגְאַל נַפְשָׁם וְיֵיקַר דָּמָם בְּעֵינָיו. טו וִיחִי וְיִתֶּן-לוֹ מִזְּהַב שְׁבָאוְיִתְפַּלֵּל בַּעֲדוֹ תָמִיד כָּל-הַיּוֹם יְבָרְכֶנְהוּ. טז יְהִי פִסַּת-בַּר בָּאָרֶץ בְּרֹאשׁ הָרִיםיִרְעַשׁ כַּלְּבָנוֹן פִּרְיוֹ וְיָצִיצוּ מֵעִיר כְּעֵשֶׂב הָאָרֶץ. יז יְהִי שְׁמוֹ לְעוֹלָם לִפְנֵי-שֶׁמֶשׁ ינין (יִנּוֹן) שְׁמוֹוְיִתְבָּרְכוּ בוֹ כָּל-גּוֹיִם יְאַשְּׁרוּהוּ. יח בָּרוּךְ יְהוָה אֱלֹהִים אֱלֹהֵי יִשְׂרָאֵל עֹשֵׂה נִפְלָאוֹת לְבַדּוֹ. יט וּבָרוּךְ שֵׁם כְּבוֹדוֹ לְעוֹלָםוְיִמָּלֵא כְבוֹדוֹ אֶת-כֹּל הָאָרֶץ אָמֵן וְאָמֵן. כ כָּלּוּ תְפִלּוֹת דָּוִד בֶּן-יִשָׁי.

Luister naar Psalm 72

Luister naar Psalm 72 in het Hebreeuws.

Toelichting op Psalm 72 van Rabbi Yitzchok Rubin

David is in zijn leven volop getest door G'd. Hij pleit bij Hashem dat zijn kinderen nooit gestraft mogen worden door iets dat hij misschien verkeerd heeft gedaan. David gaat nog verder. Hij vraagt dat Shlomo altijd rechtvaardig zal zijn in zijn oordelen en de mensen met gerechtigheid zal leiden. David bidt dat Salomo nooit bitter zal zijn en hij de gebeurtenissen in zijn leven ziet als leermomenten die bedoeld zijn om inzicht te geven hoe een rechtvaardig en waardig leider te zijn.

David spreekt over generatie na generatie die zowel in de zon overdag als in de maanverlichte nacht bloeien ondanks alle tragedie. Joden bezitten het vermogen om gehoor te geven aan degenen die in nood zijn. Deze verdienste geeft hen hoop aan continuïteit. Alles is G'd – alle wonderen en alle acties. Deze waarheid is het antwoord op het onbeantwoorde.

Commentaar van Rashi op Psalm 72

Per vers het commentaar van Rashi, de Joodse Bijbelcommentator die leefde van 1040-1105. Rashi wordt beschouwd als de leraar van de leraren. Door alle traditionele Joden wordt Rashi als autoriteit op het gebied van de Joodse Bijbel en de Talmoed beschouwd. Vandaar dat het belangrijk is om zijn commentaar op de Psalmen weer te geven. Rashi gebruikt nieuw Hebreeuws aangevuld met Oud Franse woorden. Zijn taalgebruik is soms wat orakelachtig kort. Voor nadere verklaring is het verstandig een orthodox Joodse rabbijn te raadplegen.

Vers 1
Betreffende Salomo. Oh G'd, geef Uw oordelen aan een koning en Uw gerechtigheid aan de zoon van een koning.

Betreffende Salomo: Hij bad dit gebed namens zijn zoon Salomo, want hij voorzag met de heilige geest dat hij [Salomo] voorbestemd was om de Heilige, gezegend zij Hij, te vragen 'een hart om te begrijpen, om oordeel te horen'.

Uw oordelen: de wijsheid van Uw wetten, die U geboden heeft in de Tora.

Uw gerechtigheid: rechtvaardig oordelen.

aan de zoon van een koning: Beide verwijzen naar Salomo. Nog een verklaring:

Geef uw oordeel aan een koning: De kastijdingen zouden bij mij moeten eindigen, en de naastenliefde zou U mijn zoon moeten schenken; nl. dat er vrede is in zijn dagen.

Vers 3
Mogen de bergen vrede dragen voor het volk en de heuvels door gerechtigheid.

Mogen de bergen dragen: vrede voor de mensen in zijn dagen. Wat is nu de vrede die de bergen dragen? Wanneer zij vrucht voortbrengen, zullen de mensen niet jaloers zijn, en "elke man zal zijn buurman roepen [te komen] onder [zijn] wijnstok en onder [zijn] vijgenboom."

en de heuvels door gerechtigheid: En de heuvels zullen vrede voor hen dragen door de gerechtigheid die zij zullen volbrengen.

Vers 5
Mogen zij U vrezen in de aanwezigheid van de zon en voor de maan, van generatie op generatie.

Mogen zij U vrezen in de aanwezigheid van de zon: Heel Israël zal van hem leren om U te vrezen al de dagen van de zon en de maan, van generatie op generatie.

en voor de maan: Zolang de maan generaties lang bestaat, wanneer ze ervoor staat [d.w.z. tijdens haar bestaan]. Er zijn veel van dergelijke uitdrukkingen in de taal van de Misjna. Voor de tempel en niet voor de tempel [d.w.z. wanneer de tempel bestond en wanneer deze niet meer bestaat].

Vers 6
Moge het neerdalen als regen op afgesneden vegetatie, als regendruppels die op de aarde druppelen.

Moge het neerdalen als regen op afgesneden vegetatie: Moge zijn woord neerdalen in het midden van Uw volk en in hun hart als de regen die op de afgesneden vegetatie valt, die regen vereist na te zijn gesneden. Zoals de zaak verklaart (Amos 7:1): "en zie de laatste groei na het maaien van de koning."

die op de aarde druppelen: Hebreeuws זרזיף, een uitdrukking van druppels. In het Aramees, in Traktaat Yoma (87a): "Druppels (זרזיפי) van water troffen hem."

Vers 7
Moge de rechtvaardigen in zijn dagen bloeien, en veel vrede totdat er geen maan is.

Moge de rechtvaardigen in zijn dagen bloeien: Israël

en veel vrede: zal bloeien in zijn dagen, en deze vrede zal voor altijd duren. Nu werd al dit gebed vervuld behalve dit ding, omdat Salomo zondigde. Daarom hield zijn koninkrijk niet stand, want het koningschap werd aan David gegeven onder deze voorwaarde (1 Koningen 2:4): "Als uw kinderen acht slaan op hun weg", maar Israël zondigde in zijn dagen. Zoals er wordt gezegd (ibid. 4:20): "Juda en Israël [waren] velen, zoals het zand, enz." En Israël bloeide in zijn dagen, zoals er wordt gezegd ... En er was veel vrede, zoals er wordt gezegd (ibid. 5:5): "En Juda en Israël woonden veilig, ieder onder zijn wijnstok en onder zijn vijgenboom, enz., al de dagen van Salomo."

Vers 8
En moge hij regeren van zee tot zee, en van de rivier tot aan de uiteinden van het land.

En moge hij regeren van zee tot zee: Het hele land Israël komt van de Rietzee tot de Zee van de Filistijnen [de Middellandse Zee].

en van de rivier tot aan de uiteinden van het land: (I Koningen 5:4): "Want hij had heerschappij over allen [de inwoners van] deze kant van de rivier, enz."

Vers 9
Mogen edelen voor hem knielen en mogen zijn vijanden het stof likken.

edelen: Hebr. ציים, bedrijven van edelen, zoals (Numeri 24:24): "en edelen (וצים) van de Kittites," die de Targum geeft: En bedrijven zullen van de Romeinen komen.

Vers 10
Mogen de koningen van Tarsis en de eilanden hulde brengen; moge de koningen van Sheba en Seba met een geschenk naderen.

Mogen de koningen van Tarsis en de eilanden hulde brengen: (I Koningen 10:23): “Want de koning had schepen van Tarsis op zee met de schepen van Aliram; eens in de drie jaar zouden de schepen van Tarsis komen, enz.”

de koningen van Sheba: de koningin van Sheba

een geschenk: Hebreeuws אֶשְׁכָּר, een geschenk.

Vers 11
En alle koningen zullen zich voor hem neerwerpen; mogen alle naties hem dienen.

mogen alle naties hem dienen: (I Koningen 10: 24f.): "En alle [inwoners van] de aarde zochten Salomons aanwezigheid enz. En iedereen zou zijn geschenk brengen."

Vers 14
Van slagen en van diefstal zal hij hun ziel verlossen, en hun bloed zal dierbaar zijn in zijn ogen.

Van slagen en van diefstal: Hebr. מתוך ומחמס, van slagen en diefstal. Ik vond [het volgende]: מִתּוֹ is een uitdrukking van 'zijn diepste midden (תּוֹ)', mensen van complotten, die ongerechtigheid plotten als (Spreuken 29:13): 'een man met diepe gedachten (תככים). ”

zal hij hun ziel verlossen: door de gerechtigheid en rechtvaardigheid die hij voor hen zal verrichten.

Vers 15
En moge hij leven, en Hij zal hem van het goud van Sheba geven, en moge Hij voortdurend voor hem bidden; alle dagen moge Hij hem zegenen.

En moge hij leven: Salomo

en Hij zal hem geven: De Heilige, gezegend zij Hij.

van het goud van Sheba: En zo was het (I Koningen 3:13): "zowel rijkdom als eer, zodat er niemand onder de koningen zoals u zal zijn."

en moge Hij voortdurend voor hem bidden: Het gebed en de zegen zijn identiek. Wanneer de Heilige, gezegend zij Hij, tegen een man zegt: "U zult gezegend worden", is het een uitdrukking van gebed.

Vers 16
Moge er een overvloed aan graan zijn in het land, op de bergtoppen; moge de vrucht ervan ritselen als Libanon, en zij zullen uit de stad bloeien als het gras van de aarde.

Moge er een overvloed aan graan zijn: Hebreeuws פסת, een uitdrukking van verspreiding (פסיון), toename en overvloed. Onze wijzen legden dit echter uit als een uitdrukking van witbrood tijdens het Messiaanse tijdperk (Keth. 111b, Shab. 30b), en de hele psalm als verwijzing naar het Messiaanse tijdperk. Een andere verklaring: פִּסַת is een uitdrukking van goede wil, zoals פִּיוּס, kalmerende; de mensen zijn tevreden en geaccepteerd door de Heilige, gezegend zij Hij, wanneer Hij overvloed geeft in de wereld.

moge de vrucht ervan ritselen als Libanon: Mogen de tarwekorrels zo dik zijn als de nieren van een grote os, zoals gebeurde in de dagen van Shimon ben Shatach.

en zij zullen bloeien: Israël

uit de stad: Uit het midden van Jeruzalem als het gras van de aarde.

Vers 17
Moge zijn naam voor altijd zijn; voor de zon zal zijn naam worden vergroot en [mensen] zullen zich met hem zegenen; alle naties zullen hem prijzen.

Moge zijn naam: [Moge] de naam van Salomo voor altijd herinnerd worden vanwege zijn rijkdom en zijn wijsheid.

voor de zon zal zijn naam worden vergroot: Alle dagen van de zon zal zijn naam worden vergroot.

zal worden vergroot: Hebreeuws ינון, een uitdrukking van koninkrijk en heerschappij, als (Spreuken 29:21): “hij zal uiteindelijk een heerser zijn (מנון); (Genesis 21:23) ', en tegen mijn zoon (ולניני),' die na mij regeert over mijn bezit; (onder 74:8), 'zeiden ze in hun hart, hun heersers (נינם) samen'; hun koningen samen.

zullen zich met hem zegenen: Een persoon zal tegen zijn zoon zeggen: "Moge u wijs en rijk zijn zoals Salomo."

Vers 18
Gezegend is de Here G'd, de G'd van Israël, die alleen wonderen verricht.

Gezegend is de Here G'd, die alleen wonderen verricht: Toen het vuur uit de hemel daalde door Salomo, zijn zoon.

Vers 20
De gebeden van David, de zoon van Isaï, zijn voltooid.

De gebeden van David … zijn voltooid.: Hebreeuws כלו. Onze wijzen vertelden over כָּלוּ om כָּל אֵלוּ te betekenen, dit zijn allemaal de gebeden van David, de zoon van Isaï, om het hele boek over Davids naam op te nemen, zelfs wat de zonen van Korach en de tien oudsten zeiden omdat hij bekend stond als (II Samuël 23:1) "de lieve zanger van Israël." כָּלוּ kan ook worden geïnterpreteerd als "werden voltooid." De constructie van כָּלוּ is als (Job 24:24): "Ze worden in een seconde weggenomen (רֹמוּ)"; (Jeremia 2:12): "O hemel, verbaas u (שֹׁמוּ)." Als dit zo is, is deze psalm niet in zijn plaats geschreven en is er geen chronologische volgorde in het boek. De [onderwerp] kwestie geeft aan dat hij dit zei op zijn oude dag, toen hij Salomo troonde.

Psalm 1 tot en met 92

Wilt u meer Psalmen lezen met een Joodse uitleg? Ga naar: Psalmen 1 tot en met 92.