Wat geloven christenen van de Anglicaanse Kerk?

De Anglicaanse Kerk is een wereldkerk. Zij is in de zestiende eeuw in Engeland ontstaan en heeft zich van daaruit over een groot deel van wereld verspreid. De Church of England is als moederkerk binnen de Anglicaanse gemeenschap. De Anglicaanse Kerk ziet zichzelf als een kerk die wat geloofsbeleving en overtuigingen tussen de Rooms-Katholieke Kerk en het Protestantisme in staat. Belangrijk voor de Anglicanen is de Bijbel als bron van geloof en leven. De structuur van de Anglicaanse Kerk heeft meer weg van de Rooms-Katholieke Kerk met de aartsbisschoppen en bisschoppen.

Het ontstaan van de Anglicaanse kerk

Augustinus van Canterbury wordt door de Anglicaanse kerk gezien als de stichter van de christelijke kerk in Engeland. Deze Rooms-Katholieke geestelijke leidde een groep van 40 monniken naar Britannia om daar het christelijk geloof uit te dragen en de plaatselijke bevolking van het heidendom te bekeren tot christenen. In 597 stichtte hij in Canterbury het eerste Engelse Aartsbisdom. Hijzelf werd daar tot aartsbisschop gewijd. Er werden in die periode veel mensen tot het christendom bekeerd. Zo zouden er bij een massale kerkdienst op de eerste kerstdag in 597 meer dan duizend mensen zijn gedoopt. Canterbury is voor de Anglicaanse Kerk het centrum van de kerk, net zoals Rome dat voor de Rooms-Katholieke kerk is.

De breuk met de Rooms-Katholieke kerk

Ten tijde van de Reformatie splitsten veel groeperingen zich af van de Roomse moederkerk. De kerk in Engeland brak ook met Rome. Deze breuk werd in eerste instantie niet zozeer veroorzaakt door verschillen in geloof en belijden. Het was koning Hendrik VIII die wegens een persoonlijk conflict met de Paus de breuk met de Rooms-Katholieke kerk tot stand bracht. Koning Hendrik VII ging namelijk een huwelijk aan, waarmee Rome niet kon instemmen. In de ogen van koning Hendrik VII was het pauselijk gezag en de inmenging van Rome door kerkrecht en allerlei regels een corrupt gebeuren. Door de Act of Supremacy werd koning Hendrik VII officieel de leider van de kerk in Engeland, de Church of England. Hiermee was de zelfstandigheid van de Anglicaanse Kerk, de Ecclesia Anglicana, een feit.

De Anglicaanse kerk en de Reformatie

Toen de zoon van Hendrik VII de troon besteeg werden in de Anglicaanse kerk protestantse principes doorgevoerd. Koning Edward VI werd al op jonge leeftijd getrokken tot het protestantse geloof. In zijn regeringstijd van 1547 tot 1553 kreeg de nog jonge Anglicaanse Kerk steeds protestantse trekken. In die periode werden de twee delen van gebedenboek, Book of Common Prayer, gedrukt. Hier werden de nieuwe geloofsstandpunten beschreven. Het Book of Common Prayer heeft nog steeds een belangrijke status binnen de Anglicaanse Kerk.

Kerk van Engeland - Church of England

De Anglicaanse Kerk is nauw verbonden met de Engelse staat. Koning Hendrik VII was het eerste officiële hoofd van de kerk. Het hoofd van de Anglicaanse Kerk is formeel gezien het staatshoofd van het Verenigd Koninkrijk. De nauwe band tussen de Anglicaanse Kerk en de staat komt tot uiting in het feit dat de bisschoppen en aartsbisschoppen zitting hebben in de Eerste Kamer van het Verenigd Koninkrijk, het Hogerhuis. Het is ook opvallend dat nieuwe kerkelijke regels en verordeningen door het parlement van Engeland gefiatteerd moeten worden willen ze rechtsgeldig zijn. Er gaat geen geldelijk steun van de staat naar de kerk. De Anglicaanse Kerk is dus financieel onafhankelijk van de staat.

De Anglicaanse Gemeenschap

De Anglicaanse Kerk is een wereldkerk. De Church of England telt ongeveer 25 miljoen gelovigen. De Church of England is de moederkerk binnen de gemeenschap van Anglicaanse kerken. Deze gemeenschap wordt de Anglican Communion genoemd. In deze wereldwijde gemeenschap zijn 38 kerkprovincies te onderscheiden die allemaal zelfstandig zijn. Het totale aantal gelovigen in de wereldwijde Anglicaanse Gemeenschap werd in 2018 geschat op ruim 85 miljoen. Eens in de tien jaar komen alle bisschoppen en aartsbisschoppen van de hele Gemeenschap bij elkaar om met elkaar te spreken over de betekenis van het geloof.

Het geloof van de Anglicaanse kerk

In de Anglicaanse Kerk gelooft met dat er slechts één God is. Deze God openbaart zich in drie personen, God de Vader, God de Zoon en God de Heilige Geest. Anglicanen geloven dat mensen er voor hebben gekozen om God af te wijzen door niet naar zijn geboden te leven, maar dat God door zijn zoon, Jezus Christus nieuw leven wil geven. Deze Jezus is gestorven aan het kruis en weer opgewekt tot een nieuw leven. Voor Anglicanen is de Bijbel het fundament van hun geloofsovertuigingen. Ze geloven dat mensen door de doop deel krijgen aan de kerk van God. De zondag is voor de Anglicanen de dag om naar de kerk te gaan om God te eren. Zij vieren de Heilige Communie, dat ook wel de Eucharistie genoemd wordt. Bij de Communie worden brood en wijn gedeeld als tekenen van het verbroken lichaam van Christus en zijn vergoten bloed.

Belangrijke geschriften voor Anglicaanse Kerk

Naast de Bijbel zijn er een aantal geschriften voor de Anglicaanse Kerk van belang als het gaat om het formuleren van het geloof. Zo hebben de Apostolische geloofsbelijdenis en de belijdenis van Nicea een belangrijke status. Voor de kerkdiensten en de gebeden is het Book of Common Prayer van onschatbare waarde.

Tussen de Rooms-Katholieke Kerk en Protestantisme in

De anglicanen zien zichzelf als derde weg tussen de Rooms-Katholieke kerk en de protestantse kerken, zoals de Lutherse kerk en de gereformeerde tradities, in. De Rooms-Katholieke Kerk legt de nadruk op de apostolische overlevering van de traditie. De protestantse kerken vinden de basis van hun geloof in de Bijbel. De Anglicanen zoeken daarin het midden. Voor hun zijn de Bijbel, het verstand (de rede) en de traditie de drie fundamenten waar hun geloof op gestoeld is. Ze zien dit zelf als een stevige driepotige stoel. In tegenstelling tot de protestantse kerken wordt de Anglicaanse kerk geleid door bisschoppen en aartsbisschoppen. Vanaf 2014 kent de Anglicaanse kerk ook vrouwelijke bisschoppen.

Maria de moeder van Jezus

Een mooi voorbeeld van hoe de Anglicaanse kerk tussen het Rooms-Katholieke en Protestantse geloof inzit is Maria. In de Rooms-Katholieke kerk heeft Maria als moeder van Jezus een belangrijke plaats. Er is in de kerk ook veel verering voor Maria. Protestantse kerken willen over het algemeen niks weten van Mariaverering. De Anglicaanse kerk wel, maar Maria heeft daar een minder uitgesproken plek dan in de Rooms-Katholieke kerk. Er is toenadering van de Rooms-Katholieke kerk en de Anglicaanse kerk met betrekking tot de leer over Maria. Over deze overeenkomsten in de visie op Maria werd in 2005 een rapport uitgebracht door het ARCIC, Anglicaans-Rooms Katholieke Internationale Commissie over Maria. Over dit rapport hebben beide kerken vijf jaar met elkaar overlegd. Een van de conclusies is: 'De tendens in het Westers christendom om de plaats van Maria op te waarderen wordt weerstand geboden: geen enkele interpretatie van de rol van Maria mag het unieke middelaarschap van Christus verduisteren. Tegelijkertijd wordt gezamenlijk de Heilige Maagd Maria erkend als Teotokos, de Moeder van God en het belang van de Mariafeesten en de bijzondere plaats te midden van de heiligen bevestigd' (ARCIC, 2005, Maria – Genade en Hoop in Christus, p. 3-4).

Lees verder

• Wat geloven christenen van de oosters orthodoxe kerken?