Tehilliem: Psalm 63 – een Joodse uitleg

Verbergend voor Saul en verlangend om de plaats van de Heilige Ark te naderen als iemand die dorst naar water, componeerde David dit gebed namens hem en tegen zijn vijand. Eenvoudig begrepen, drukt koning David zijn verlangen uit om zo dicht bij Hashem (G'd) te zijn als hij in het heiligdom was. De Ba'al Shem Tov geeft een Chassidische verklaring dat Koning David eigenlijk bidt dat hij de dorst en het verlangen naar Hashem moet vasthouden terwijl hij in een dor en ver land is, ook als hij daadwerkelijk in het Heiligdom is. Tehilliem worden ook anno 2024 door Joodse mensen collectief en individueel gereciteerd, omdat het verlangen ontstaat om G-d te prijzen en te danken; of als alternatief, in tijden van crisis en nood, als een vorm van smeekbede, en zelfs als een plek om spijt te betuigen over zonde.

• Tekst Psalm 63
• Hebreeuwse tekst van Psalm 63 - תהילים סג
• Luister naar Psalm 63
• Toelichting op Psalm 63 van Rabbi Yitzchok Rubin
• Commentaar van Rashi op Psalm 63
• Psalm 1 tot en met 92

Tekst Psalm 63

Een psalm van David, toen hij in de woestijn van Judea was. O G'd, U bent mijn Almachtige, ik zoek U! Mijn ziel dorst naar U, mijn vlees verlangt naar U; [als één] in een desolaat en droog land, zonder water, Zo [ik dorst] om U in het Heiligdom te zien, om Uw macht en glorie te aanschouwen. Want Uw goedheid is beter dan het leven; mijn lippen zullen U prijzen. Aldus zal ik U mijn hele leven zegenen, in Uw Naam zal ik mijn handen opheffen [in gebed]. Zoals met vet en overvloed is mijn ziel verzadigd, wanneer mijn mond lof aanbiedt met uitingen van vreugde. Ja, ik herinner U nog op mijn bed; tijdens de nachtwaken mediteer ik over U. Want U was een hulp voor mij; Ik zing in de schaduw van Uw vleugels. Mijn ziel kliefde aan U; Uw rechterhand steunde me. Maar zij zoeken verwoesting voor mijn ziel; ze zullen de diepten van de aarde binnengaan. Ze zullen ze bij het zwaard slepen; zij zullen het deel van de vossen zijn. En de koning zal zich in G'd verblijden, en allen die bij Hem zweren, zullen trots zijn, wanneer de muilen van leugenaars worden geblokkeerd.

Hebreeuwse tekst van Psalm 63 - תהילים סג

א מִזְמוֹר לְדָוִד בִּהְיוֹתוֹ בְּמִדְבַּר יְהוּדָה. ב אֱלֹהִים אֵלִי אַתָּה אֲשַׁחֲרֶךָּצָמְאָה לְךָ נַפְשִׁי כָּמַהּ לְךָ בְשָׂרִיבְּאֶרֶץ-צִיָּה וְעָיֵף בְּלִי-מָיִם. ג כֵּן בַּקֹּדֶשׁ חֲזִיתִךָ לִרְאוֹת עֻזְּךָ וּכְבוֹדֶךָ. ד כִּי-טוֹב חַסְדְּךָ מֵחַיִּים שְׂפָתַי יְשַׁבְּחוּנְךָ. ה כֵּן אֲבָרֶכְךָ בְחַיָּי בְּשִׁמְךָ אֶשָּׂא כַפָּי. ו כְּמוֹ חֵלֶב וָדֶשֶׁן תִּשְׂבַּע נַפְשִׁי וְשִׂפְתֵי רְנָנוֹת יְהַלֶּל-פִּי. ז אִם-זְכַרְתִּיךָ עַל-יְצוּעָי בְּאַשְׁמֻרוֹת אֶהְגֶּה-בָּךְ. ח כִּי-הָיִיתָ עֶזְרָתָה לִּי וּבְצֵל כְּנָפֶיךָ אֲרַנֵּן. ט דָּבְקָה נַפְשִׁי אַחֲרֶיךָ בִּי תָּמְכָה יְמִינֶךָ. י וְהֵמָּה לְשׁוֹאָה יְבַקְשׁוּ נַפְשִׁי יָבֹאוּ בְּתַחְתִּיּוֹת הָאָרֶץ. יא יַגִּירֻהוּ עַל-יְדֵי-חָרֶב מְנָת שֻׁעָלִים יִהְיוּ. יב וְהַמֶּלֶךְ יִשְׂמַח בֵּאלֹהִיםיִתְהַלֵּל כָּל-הַנִּשְׁבָּע בּוֹ כִּי יִסָּכֵר פִּי דוֹבְרֵי-שָׁקֶר.

Luister naar Psalm 63

Luister naar Psalm 63 in het Hebreeuws.

Toelichting op Psalm 63 van Rabbi Yitzchok Rubin

David prijst G'd zelfs in de verlaten woestijn. Hij geeft aan dat we in tijden van geestelijke nood tot G'd moeten "zingen", want de band met Hasjem kan altijd gevonden worden door de spiritualiteit van de verheven stem van het lied. In tijden van nood realiseren we ons met een nieuwe helderheid dat alleen Hashem ons echt kan helpen. G'd heeft alles geschapen, maar Hij is ook onze persoonlijke redder. De psalm spreekt over dorst omdat de behoefte aan water veel dieper is dan de behoefte aan voedsel. Ook is het gevoel aan dorst meer aanhoudend. Deze passages spreken tot de essentie van het Joodse begrip. We kunnen in een "land onvruchtbaar" zijn, een plaats van spirituele verlatenheid, we kunnen zelfs "moe zijn zonder water", zonder de levende wateren van Tora, toch roepen we en vinden we redding. Je kunt echt niet de gevoelens uitdrukken die de dorstige ziel overwinnen wanneer het contact maakt met de Bron van alle voeding. Een leven zonder besef van Hasjem's vriendelijkheid is helemaal geen echt leven. Het is een lege oefening die de kern van je wezen verdort en het gevoelloos maakt.

Commentaar van Rashi op Psalm 63

Per vers het commentaar van Rashi, de Joodse Bijbelcommentator die leefde van 1040-1105. Rashi wordt beschouwd als de leraar van de leraren. Door alle traditionele Joden wordt Rashi als autoriteit op het gebied van de Joodse Bijbel en de Talmoed beschouwd. Vandaar dat het belangrijk is om zijn commentaar op de Psalmen weer te geven. Rashi gebruikt nieuw Hebreeuws aangevuld met Oud Franse woorden. Zijn taalgebruik is soms wat orakelachtig kort. Voor nadere verklaring is het verstandig een orthodox Joodse rabbijn te raadplegen.

Vers 1
Een psalm van David, toen hij in de woestijn van Judea was.

in de woestijn van Judea: toen hij op de vlucht was voor Saul.

Vers 2
O God, U bent mijn Almachtige, ik zoek U! Mijn ziel dorst naar U, mijn vlees verlangt naar U; [als één] in een desolaat en droog land, zonder water.

Ik zoek U: Hebreeuws אשחרך, ik zoek en zoek naar U, als (Job 7:21): "en u zult mij zoeken (ושחרתני), maar ik ben niet hier"; (Job 8: 5), "Als u God zoekt."

Mijn ziel dorst naar U. Ik heb dorst en verlang naar U te komen in Uw huis van gebed.

mijn vlees verlangt naar U: Hebreeuws כמה, een uitdrukking van verlangen. Er is geen vergelijkbare [schriftelijke uitdrukking].

in een droog land: in de woestijn.

Vers 3
Zo [ik dorst] om U in het Heiligdom te zien, om Uw macht en glorie te aanschouwen.

Zoals ik U zag in het Heiligdom, enz .: Hebreeuws כן, zoals כאשר, als. Ik heb de dorst om Uw sterkte en Uw eer te zien zoals ik U zag in het Heiligdom, de Tabernakel van Silo. Mijn ziel zal verzadigd zijn met de visioenen van Uw kracht en Uw glorie.

Vers 5
Aldus zal ik U mijn hele leven zegenen, in Uw Naam zal ik mijn handen opheffen [in gebed].

Dan zal ik U in mijn leven zegenen: Hebreeuws כן, zoals אָז, dan, omdat אָז ובכן is vertaald. Dat wil zeggen: dan, wanneer ik vóór U kom, zal ik u zegenen al de dagen van mijn leven.

in uw naam zal ik mijn handen opheffen: bidden en loven.

Vers 6
Zoals met vet en overvloed is mijn ziel verzadigd, wanneer mijn mond lof aanbiedt met uitingen van vreugde.

wanneer mijn mond prijst met uitingen van lied: Hebreeuws ושפתי, talen van liederen, zoals (Gen. 11:1): "En de hele aarde was van één taal (ה)," wat vertaald is: לישן חד.

Vers 7
Ja, ik herinner U nog op mijn bed; tijdens de nachtwaken mediteer ik over U.

op mijn bank: als ik op mijn bank ga liggen, herinner ik me Uw liefde.

nachtwaken: in de nacht

Ik mediteer over U: Hebreeuws אהגה. Ik denk aan U.

Vers 9
Mijn ziel kliefde aan U; Uw rechterhand steunde me.

Uw rechterhand heeft me gesteund: dat ik niet zou vallen.

Vers 10
Maar zij zoeken verwoesting voor mijn ziel; ze zullen de diepten van de aarde binnengaan.

Maar zij: mijn vijanden.

zoek mijn ziel om hem troosteloos te maken: ze komen op een donkere dag op me af in een hinderlaag, zodat ik hun aanwezigheid niet zou voelen.

mogen zij in de diepten der aarde komen: op een lage plaats; laat ze komen en vallen in het graf en de put.

Vers 11
Ze zullen ze bij het zwaard slepen; zij zullen het deel van de vossen zijn.

Moge hij meegesleept worden door het zwaard: mogen vijanden mijn achtervolgers aanvallen en elk van hen met een zwaard slepen, hem vermoorden. Dit is een elliptisch vers, omdat het niet uitlegt wie hem zal slepen. יגירהוּ is een uitdrukking van slepen, zoals (Micha 1:4): "zoals water naar beneden stort (המוגרים) op een steile plaats"; (Job 28:4), "Een stroom barst los uit de plaats van zijn stroom (גר)."

het deel van de vossen: (Ik vond: het deel van de vossen mag hun woningen vernietigen, die vossen moeten daarheen lopen.)

Vers 12
En de koning zal zich in God verblijden, en allen die bij Hem zweren, zullen trots zijn, wanneer de muilen van leugenaars worden geblokkeerd.

En moge de koning zich verheugen: hij zegt dit over zichzelf omdat hij al gezalfd was.

moge allen die bij Hem zweren trots zijn: wanneer zij zien dat U me zult redden, zullen allen die U aanhangen en bij Uw naam zweren, opscheppen en prijzen.

want ... zal gesloten zijn: Hebreeuws יסכר, zal worden gesloten, als (Gen. 8:2). "De fonteinen van de grote diepte ... waren gesloten (ויסכרו)."

Psalm 1 tot en met 92

Wilt u meer Psalmen lezen met een Joodse uitleg? Ga naar: Psalmen 1 tot en met 92.