Tehilliem: Psalm 45 – een Joodse uitleg

In deze psalm wordt verwezen naar de Messias. De psalmist (zonen van Korach) beschrijft zijn grootsheid, zijn eigenschappen, zijn glorie, zijn rijkdom en zijn heerschappij. Elke generatie van Israël stelt zichzelf de vraag: “Wanneer zal de Messias komen?” De Joodse Majiach is een persoon met goddelijke gaven. Hij is een echte leider. Maar niet alleen de Messias is een leider, in elke generatie kennen Joden leiders. Ze staan bekend om een authentieke leiderschap die geworteld is in de Tora. Alleen degenen die de Tora volledig naleven kunnen als echte grote leiders beschouwd worden. De 'gewone' Jood dient zich vast te klampen aan deze grote leiders om te zien waar het werkelijk om draait in het leven. Tehilliem worden ook anno 2024 door Joodse mensen collectief en individueel gereciteerd, omdat het verlangen ontstaat om G-d te prijzen en te danken; of als alternatief, in tijden van crisis en nood, als een vorm van smeekbede, en zelfs als een plek om spijt te betuigen over zonde.

• Tekst Psalm 45
• Hebreeuwse tekst Psalm 45 - תהילים מה
• Luister naar Psalm 45
• Toelichting op Psalm 45 van Rabbi Yitzchok Rubin
• Commentaar van Rashi op Psalm 45
• Psalm 1 tot en met 92

Tekst Psalm 45

In mijn hart wellen de juiste woorden op, mijn gedicht sprak ik voor de koning, mijn tong is de stift van een vaardige schrijver. U bent de mooiste van alle mensen en lieflijkheid vloeit van uw lippen – G'd heeft u voor altijd gezegend.
…..
…..
Uw zonen volgen uw voorouders op, u laat hen heersen over heel het land. Ik zal uw naam bezingen, geslacht na geslacht, alle volkeren zullen u prijzen, eeuwig en altijd.

Hebreeuwse tekst Psalm 45 - תהילים מה

א לַמְנַצֵּחַ עַל-שֹׁשַׁנִּים לִבְנֵי-קֹרַח מַשְׂכִּיל שִׁיר יְדִידֹת. ב רָחַשׁ לִבִּי דָּבָר טוֹב אֹמֵר אָנִי מַעֲשַׂי לְמֶלֶךְלְשׁוֹנִי עֵט סוֹפֵר מָהִיר. ג יָפְיָפִיתָ מִבְּנֵי אָדָם הוּצַק חֵן בְּשִׂפְתוֹתֶיךָעַל-כֵּן בֵּרַכְךָ אֱלֹהִים לְעוֹלָם. ד חֲגוֹר-חַרְבְּךָ עַל-יָרֵךְ גִּבּוֹר הוֹדְךָ וַהֲדָרֶךָ. ה וַהֲדָרְךָ צְלַח רְכַב עַל-דְּבַר-אֱמֶת וְעַנְוָה-צֶדֶקוְתוֹרְךָ נוֹרָאוֹת יְמִינֶךָ. ו חִצֶּיךָ שְׁנוּנִים עַמִּים תַּחְתֶּיךָ יִפְּלוּ בְּלֵב אוֹיְבֵי הַמֶּלֶךְ. ז כִּסְאֲךָ אֱלֹהִים עוֹלָם וָעֶד שֵׁבֶט מִישֹׁר שֵׁבֶט מַלְכוּתֶךָ. ח אָהַבְתָּ צֶּדֶק וַתִּשְׂנָא-רֶשַׁעעַל-כֵּן מְשָׁחֲךָ אֱלֹהִים אֱלֹהֶיךָ שֶׁמֶן שָׂשׂוֹן מֵחֲבֵרֶךָ. ט מֹר-וַאֲהָלוֹת קְצִיעוֹת כָּל-בִּגְדֹתֶיךָ מִן-הֵיכְלֵי שֵׁן מִנִּי שִׂמְּחוּךָ. י בְּנוֹת מְלָכִים בְּיִקְּרוֹתֶיךָ נִצְּבָה שֵׁגַל לִימִינְךָ בְּכֶתֶם אוֹפִיר. יא שִׁמְעִי-בַת וּרְאִי וְהַטִּי אָזְנֵךְ וְשִׁכְחִי עַמֵּךְ וּבֵית אָבִיךְ. יב וְיִתְאָו הַמֶּלֶךְ יָפְיֵךְ כִּי-הוּא אֲדֹנַיִךְ וְהִשְׁתַּחֲוִי-לוֹ. יג וּבַת-צֹר בְּמִנְחָה פָּנַיִךְ יְחַלּוּ עֲשִׁירֵי עָם. יד כָּל-כְּבוּדָּה בַת-מֶלֶךְ פְּנִימָה מִמִּשְׁבְּצוֹת זָהָב לְבוּשָׁהּ. טו לִרְקָמוֹת תּוּבַל לַמֶּלֶךְ בְּתוּלוֹת אַחֲרֶיהָ רֵעוֹתֶיהָ מוּבָאוֹת לָךְ. טז תּוּבַלְנָה בִּשְׂמָחֹת וָגִיל תְּבֹאֶינָה בְּהֵיכַל מֶלֶךְ. יז תַּחַת אֲבֹתֶיךָ יִהְיוּ בָנֶיךָ תְּשִׁיתֵמוֹ לְשָׂרִים בְּכָל-הָאָרֶץ. יח אַזְכִּירָה שִׁמְךָ בְּכָל-דֹּר וָדֹר עַל-כֵּן עַמִּים יְהוֹדוּךָ לְעֹלָם וָעֶד.

Luister naar Psalm 45

Luister naar Psalm 45 in het Hebreeuws.

Toelichting op Psalm 45 van Rabbi Yitzchok Rubin

De psalmist begint met te vertellen dat zijn werk gericht is tot de hoogst denkbare individu (leider). Dit is een geleerde die ondergedompeld is in Tora kennis. De tong van de psalmist wordt een stift die beschrijft hoe belangrijk het koningschap van de Tora is. Er zijn zoveel leiders die denken belangrijk te zijn voor de samenleving maar die niet volgens de Tora leven. De enige echte leiders zijn de vromen (zoals de Messias en Mozes) wier spraak gezegend is door HaShem en die volledig volgens de Tora leven. Zulke vromen zijn zeldzaam in elke generatie. Maar hen moeten we als voorbeeld nemen omdat hun leven echt gericht is op wat goed en positief is. Hen moeten we om raad vragen.

Het zwaard waarover in deze Psalm wordt gesproken is de Tora die strijd voor waarheid, deemoed en recht. Wij zijn verloren in de duistere wereld en moeten de Tora leider om advies vragen. Hij brengt als een ster in de donkere nacht helderheid. De echte Tora geleerde wil steeds meer leren, dus vragen we of zijn rechterhand ons de geheimen leert die alleen door de nederige begrepen worden.

De kinderen van Korach wier vader in opstand kwam tegen Mozes hebben deze psalm geschreven. Zij toonden berouw door voor Mozes, de grote leider, op te staan. De wapens van de geleerden zijn hun Tora inzichten. Alleen degenen die de Tora naleven hebben zulke inzichten. Hun scherpe inzichten kunnen penetreren in het hart van hun toehoorders. De woorden en oordelen van de Tora geleerden zijn eeuwig. Nog steeds zijn de woorden van Mozes van invloed op het Joodse volk.

HaShem heeft leiders in het Joodse volk geplaatst zodat we kunnen zien wat echt is en wat verdampt. We realiseren ons niet wat we hebben tot het verdwenen is. Het is een schande dat we huilen over zaken die we niet echt nodig hebben. We moeten ons vastklampen aan de woorden en daden van de Tora geleerden die alleen voor HaShem en Zijn glorie leven. We dienen nederig te zijn om een rustige geest te verkrijgen.

Commentaar van Rashi op Psalm 45

Per vers het commentaar van Rashi, de Joodse Bijbelcommentator die leefde van 1040-1105. Rashi wordt beschouwd als de leraar van de leraren. Door alle traditionele Joden wordt Rashi als autoriteit op het gebied van de Joodse Bijbel en de Talmoed beschouwd. Vandaar dat het belangrijk is om zijn commentaar op de Psalmen weer te geven. Rashi gebruikt nieuw Hebreeuws aangevuld met Oud Franse woorden. Zijn taalgebruik is soms wat orakelachtig kort. Voor nadere verklaring is het verstandig een orthodox Joodse rabbijn te raadplegen.

Vers 1
Voor de dirigent op Shoshannim, van de zonen van Korach, een maskil een lied van liefdes.

op Shoshannim: Ze stichtten deze psalm ter ere van de Tora-geleerden, die zo zacht zijn als rozen en zo mooi als rozen, en goede daden verrichten zo fris als rozen.

een maskil: Via een tolk.

een lied van liefdes: Hebreeuws שיר ידידות, een lied van liefdes, een lied van lof voor hen [de Tora-geleerden] om hen geliefd te maken bij het volk en om hun Tora geliefd te maken bij hen [het volk].

Vers 2
Mijn hart is vol van een goed thema; Ik zeg: "Mijn werken zijn voor een koning; mijn tong is een pen van een deskundige schrijver."

Mijn hart is vol: Op deze manier begon de psalmist met zijn lied: mijn hart veroorzaakte een goed thema in mij te zwermen in jouw lof, o Tora-geleerde.

is vol: Hebreeuws רחש, een uitdrukking van bewegen, net als elke uitdrukking van zwermen en kruipen.

Ik zeg: "Mijn werken zijn voor een koning: Dit lied, dat ik heb opgericht en gecomponeerd, zeg ik tegen iemand die geschikt is om een koning te zijn, zoals wordt gezegd (Spreuken 8:15): "Koningen regeren met mij."

mijn tong is: zo poëtisch als de pen van een ervaren schrijver. Ik zag in het commentaar van Rabbi Mozes de prediker: מָהִיר betekent in het Arabisch expert.

Vers 3
Je bent knapper dan [andere] mannen; charme wordt in je lippen gegoten. Daarom zegende G'd je voor altijd.

Je bent knapper dan [andere] mannen: die zich bezighouden met het werk van het voorbijgaande leven. Waarom? Omdat charme in je lippen wordt gegoten om te instrueren volgens de halachah. הוּצַק betekent "uitgestort" als (Exodus 38:27): "te werpen (לצקת)"; (Genesis 28:18), "en hij goot (ויצק) olie."

Daarom zegende......altijd: zoals er staat (onder 29:11): "De Heer zal Zijn volk kracht schenken." En wat is hun beloning? "De Heer zal Zijn volk zegenen met vrede."

Vers 4
Omgord een zwaard op uw dij, o machtige, uw majesteit en uw glorie.

Omgord een zwaard op uw dij: om de oorlog van Tora te voeren, en dat is je majesteit en dat is je glorie.

Vers 5
En uw glorie is dat u zult passeren en rijden ter wille van de waarheid en rechtschapen nederigheid, en het zal u instrueren zodat uw rechterhand geweldige dingen zal verrichten.

ter wille van de waarheid: Onderwijzen volgens de wet en zich gedragen met rechtschapen nederigheid.

en het zal u instrueren: De Tora en de kwestie van de waarheid waarmee je je bezighoudt, leren je oorlogstactieken zodat je recht geweldige dingen moet verrichten. Omdat hij de studie van Tora noemt in een uitdrukking van oorlog, is de uitdrukking van de rechterhand, bereid om te vechten, geschikt (d.w.z. het is gebruikelijk om met de rechterhand te vechten).

Vers 6
Uw pijlen worden geslepen, naties zullen onder u vallen, in het hart van de vijanden van de koning.

Uw pijlen worden geslepen.....in het hart van de vijanden van de koning: Hebreeuws שְּׁנוּנִים, is aiguises in het Frans, geslepen. Dit is een omgezet vers. We zien dat de discipelen pijlen worden genoemd, zoals gezegd (boven 127:4): "Als pijlen in de hand van een machtige man, zo zijn de kinderen van de jeugd." En Tora-geleerden die met elkaar ruzie maken over Halachah riepen voor die tijd vijanden tegen elkaar, zoals er staat: "zij zullen zich niet schamen wanneer zij met de vijanden in de poort spreken."

naties zullen onder u vallen: Als beloning voor de Tora zullen naties onder Israël vallen.

Vers 7
Uw troon, o rechter, zal [voor altijd] bestaan; de scepter van billijkheid is de scepter van uw koninkrijk.

Uw troon, o rechter: Uw troon, o prins en rechter, zal voor eeuwig en altijd bestaan, zoals de kwestie die wordt verklaard (Exodus 7:1): "Ik heb u tot rechter אלהים gemaakt" (נתתיך over Farao. En waarom? “Omdat een scepter van billijkheid is de scepter van uw koninkrijk”, dat uw oordelen waar zijn en dat u geschikt bent om te regeren.

Vers 8
U hield van gerechtigheid en u haatte slechtheid; daarom zalfde G'd, uw G'd, u met olie van vreugde uit uw gelijken.

daarom zalfde G'd.....u met olie: Elke uitdrukking van grootheid wordt afgebeeld door de zalving van olie, zoals de gewoonte van de koningen.

Vers 9
Mirre en aloë en cassia zijn al uw kleding; meer dan ivoren paleizen, zullen die van Mij ervoor zorgen dat u zich verheugt.

Mirre en aloë en cassia: Hebreeuws קדה (Exod. 30: 24) is vertaald קציעתא, cassia.

al uw kleding: Al uw kleding ruikt naar de geur van specerijen. De midrashische interpretatie is: al uw verraad (בגידותיך) en zonden zijn vergeld en ruiken naar een geurige geur.

meer dan ivoren paleizen, zullen die van Mij ervoor zorgen dat u zich verheugt: Meer dan de beste ivoren paleizen, zijn de paleizen die voor u in het paradijs zijn voorbereid om ervoor te zorgen dat u zich met hen verheugt. שֵּׁן is ivoire in het Frans, ivoor.

zullen die van Mij ervoor zorgen dat u zich verheugt: De paleizen die Minethey zijn zullen u verheugen, degenen die u uw beloning geven.

Vers 10
De dochters van koningen zullen u bezoeken; de koningin zal aan uw rechterhand [bedek] staan met gouden sieraden van Ophir.

De dochters van koningen: zal u bezoeken, zoals de zaak die wordt verklaard (Jesaja 49:23): "en hun prinsessen uw natte verpleegsters."

zullen u bezoeken: letterlijk uw bezoekers. Hebreeuws ביקרותיך. De "kaf" wordt onderbroken door een "dagesh" omdat het een uitdrukking is van bezoeken, hoewel het wordt voorafgegaan door een "jod." Ik zag in de interpunctie van Rav Saadia dat dit woord is geregeld met (Jesaja 42:24), " Die Jakob onderwierp aan plundering (למשיסה), ”wat geschreven is met een “jod” hoewel de “samech” wordt onderbroken door een “ dagesh.” Menachem associeerde het echter als een uitdrukking van waarde, zoals (Job 28:16) : "met kostbare (יקר) onyx.

de koningin: Hebreeuws שגל, de koningin, zoals (Nehemia 2:6): "en de koningin (השגל) zat naast hem"; (Daniël 5:2), "en zij zullen drinken met hen, de koning en zijn edelen, zijn koningin (שגלתה) en zijn bijwijven." Uw vrouw zal aan uw rechterhand staan.

met gouden sieraden van Ophir: met een verzameling gouden ornamenten die afkomstig zijn van Ophir.

Vers 11
Hoor, dochter, en zie, en neig je oor, en vergeet je volk en het huis van je vader.

Hoor, dochter, en zie: Hoor, o volk Israël, en zie de goede weg.

en neig je oor: naar de Tora.

en vergeet je volk: De naties onder wie u bent opgegroeid.

en het huis van je vader: De afgoderij die je vaders aanbaden aan de andere kant van de rivier.

Vers 12
En de Koning zal naar uw schoonheid verlangen, want Hij is uw Heer en werpt zich voor Hem neer.

En de Koning zal naar uw schoonheid verlangen: En als u dit doet, zal de Koning, de Heilige, gezegend zij Hij, de schoonheid van uw daden begeren.

Vers 13
En de dochter van Tyrus zal uw aanwezigheid met eerbetoon zoeken, zij die de rijkste van het volk zijn.

En de dochter van Tyrus zal uw aanwezigheid met eerbetoon zoeken: Hebreeuws יחלו, zoals (Exodus 32:11): "En Mozes bad (ויחל)." En als beloning hiervoor zult u verdienen dat degenen die nu de rijkste van het volk zijn, u hulde en geschenken zullen brengen.

Vers 14
Alle eer [wacht] de dochter van de Koning die binnen is; haar kleding is superieur aan instellingen van goud.

Alle eer [wacht] de dochter van de Koning die binnen is, etc.: Degenen die alle eer verdienen, en zij zijn de natie van de Koning, die zich nu bescheiden gedroegen, hun kledingstukken zullen meer gewaardeerd worden dan de instellingen van goud van de Hogepriesters. משבצוֹת is chatons in het Frans, instellingen.

Vers 15
Met geborduurde kleding zal zij naar de koning worden gebracht; en maagden in haar stoet die haar metgezellen zijn, zullen naar U worden gebracht.

Met geborduurde kleding zal zij naar de koning worden gebracht: In geborduurde kleding zullen ze haar brengen als een geschenk aan de Koning van de hele aarde. רקמוֹת is een broderie in het Frans. Dit is wat wordt gezegd (Jesaja 66:20): "En zij zullen al uw broeders uit alle natiën brengen als een eerbetoon, enz."

maagden in haar stoet die haar metgezellen zijn: Sommige van de afgodische naties zullen hen volgen, zoals de zaak die wordt verklaard (Zacharias 8:23): “zullen de rok van een Joodse man vastgrijpen en zeggen: 'Laten wij met u gaan, want wij hebben gehoord dat G'd met jou.'"

zullen naar U worden gebracht: De Psalmist spreekt de Heilige aan, gezegend zij Hij.

Vers 17
In plaats van uw voorvaders zullen uw zonen zijn; u zult ze aanstellen als vorsten door het hele land.

In plaats van uw voorvaders, etc.: Hij spreekt elke Israëliet aan.

Vers 18
Ik zal Uw naam in elke generatie vermelden; daarom zullen volken U voor eeuwig en altijd danken.

Ik zal Uw naam vermelden: De Psalmist spreekt de Heilige aan, gezegend zij Hij.

Psalm 1 tot en met 92

Wilt u meer Psalmen lezen met een Joodse uitleg? Ga naar: Psalmen 1 tot en met 92.