Ramadan: een maand niet eten en drinken

Elke keer als de ramadan begint betekent dat voor alle moslims een periode van bezinning, zuivering en vasten. Dat is lastig als je bijvoorbeeld een sport moet beoefenen of zwanger bent. Gelukkig hebben de imams een ruim en creatief hart hierin. Maar wat houdt de ramadan eigenlijk precies in?

De oorsprong van de ramadan

Ramadan (de negende maand van de maankalender) is de heiligste periode van het islamitisch jaar. In het jaar 610 na Christus werd de Koran door Allah geopenbaard aan de profeet Mohammed. De profeet kreeg de openbaring toen hij zat te vasten in een grot. Hier vanuit is de ramadan ontstaan.

De regels van de ramadan

De regels van de ramadan zijn erg eenvoudig. Vanaf het verschijnen van de nieuwe maan tot het verdwijnen van de maan mogen gezonde moslims vanaf 12 jaar en ouder tussen zonsopgang en zonsondergang niets eten en drinken. Zieken, zwangere en menstruerende vrouwen, soldaten in oorlogstijd, jonge kinderen en reizigers zijn van deze vastenplicht vrijgesteld. Moslims geloven dat alle poorten naar de hel in deze heilige maand gesloten zijn en dat de duivel dus niet in staat is hen, op wat voor manier ook, te verleiden. Het logische gevolg is onvoorwaardelijke discipline, liefdadigheid en zelfcontrole. De vastentijd heeft voor moslims dan ook een bredere betekenis dan afzien van eten en drinken. Ook andere genoegens, zoals roken, seks, het kijken van ’ongeoorloofde’ dingen en het luisteren van muziek zijn gedurende de dag verboden. De bedoeling is dat de gelovigen het belang van materiële zaken relativeren, dat ze hun hart reinigen en zich voornemen om ook de rest van het jaar vooral voor anderen in te zetten. Mohammed zei geregeld dat de ramadan een periode van zowel zelfgroei als zelfontkenning is. Als na 29 of 30 dagen de jonge maansikkel weer zichtbaar is, dus op de eerste dag van de tiende maand van de Islamitische jaartelling, wordt de ramadan afgesloten met het Suikerfeest. Moslimfamilies doen zich dan te goed aan vooral zoete gerechten, geven elkaar cadeaus en zorgen dat ook eventueel armen en eenzamen in hun omgeving in de weelde kunnen delen.

De ramadan verschuift

Islamieten baseren hun tijdrekening op de zuivere maankalender. De gemiddelde lengte van een maanmaand duurt ongeveer 29,5 dagen. Een maanjaar duurt dus 354 dagen, ofwel 11 dagen minder dan een zonnejaar. Het onvermijdelijke gevolg is dat de ramadan ieder jaar ongeveer anderhalve week eerder wordt gehouden. En dat heeft weer invloed op hoe zwaar de beproeving is. Islamieten moeten vasten van zonsopgang tot zonsondergang. Als de ramadan midden in de winter valt, staat de zon hooguit een uur of acht boven de horizon. Je kunt dan op de normale tijd je ontbijt en avondeten gebruiken. Momenteel valt de ramadan tijdens de langste dagen van het jaar, waardoor de vastenperiode veel langer duurt. Moslims die boven de poolcirkel wonen, hebben momenteel een probleem. Gedurende de poolzomer gaat de zon gedurende enkel weken niet onder. Strikt genomen mag een moslim daar dertig dagen helemaal niets eten en drinken. Een mens kan hooguit enkele dagen zonder water, dus dat zal niet gaan lukken. De theologen hebben dan ook bepaald dat moslims op vreemde geografische plaatsen zich gewoon kunnen houden aan de zonnecyclus van Mekka. In 2032 hebben de noordelijk wonende moslims een ander probleem. Dan valt de ramadan namelijk rond de winterzonnewende. De zon komt dan niet op boven de poolcirkel en dus zouden ze de hele dag door gewoon mogen eten. Uiteraard houden zij zich ook aan het dagritme van Mekka.

De ramadan werkt reinigend

De ramadan reinigt de geest, maar is ook goed voor de lichamelijke gezondheid. Dit blijkt uit vele onderzoeken. Moslims zien tijdens de vastenmaand verbeteringen in hun bloeddruk, glucosehuishouding en cholesterolprofiel. Bij sommige met diabetes type 2 verdwijnen de ziekteverschijnselen. Een groeiende groep wetenschappers adviseren dan ook om het eetpatroon van de ramadan het hele jaar na te leven.

Lees verder

• Hoe herken je slechte diëten?
• Het voorkomen van lichamelijk klachten
• Hoe overleef ik de feestdagen?
• Wat te doen bij overgewicht