Een woedeaanval is alleen functioneel bij een bedreiging
Wie regelmatig last heeft van woedeaanvallen beschadigt zichzelf en zijn omgeving. Uiting geven aan woede omdat je de controle verliest, lost niets op. Woedeaanvallen zijn eerder het gevolg van iets kleins dan van een werkelijke bedreiging. Keer jezelf niet tegen anderen als jij uit je evenwicht raakt! Het lost niets op en brengt je nog verder van je doel. Leer jezelf te beheersen. Naderhand, als je weer rustig bent, kun je de situatie en de gevoelens en gedachten die bij je opkwamen analyseren. Doe dat omwille van jezelf en je omgeving.Woedeaanval
Woedeaanvallen lijken zomaar uit het niets opduiken. De ander heeft geen idee wat er aan de hand is en waarom je opeens zo fel reageert. In feite heb je bijvoorbeeld vaak het gevoel dat je niet gewaardeerd wordt, dat anderen voor jou beslissen of dingen van je verwachten waar je helemaal geen zin in hebt. Terwijl je je in een hoek gedreven voelt, zonder te weten hoe je daar uit komt. Als het je familie betref, ervaar je geen remming om je te uiten. Zodra je je beklemd voelt kun je in woede ontsteken.Waardering
Bijvoorbeeld: je moeder vindt dat je je broertje best mee op vakantie kunt nemen, want hij verveelt zich en jij gaat toch alleen. Ander voorbeeld: Je man zit naast je in de auto en rijdt mee. Hij heeft voortdurend commentaar op je rijstijl en dat vind je enorm irritant. Of: je tante vindt dat je de broek voor je moeder (van 75) korter moet maken, anders moet ze hem naar de kleermaker brengen, dat kost geld. Jij vraag je af waar ze zich mee bemoeit. Je laat merken dat je er niets voor voelt, maar je lucht je woede pas later als je alleen bent met je man; niet je moeder, want die is het waarschijnlijk met haar zus eens.Bedreiging
In bovenstaande gevallen, is er geen sprake van werkelijke bedreiging. Als je pertinent wilt weigeren om je broertje op sleeptouw te nemen, dan kan dat. En het commentaar van je man kun je negeren of in een ander licht proberen te zien: hij is bezorgd, of: nou ja, laat hem maar, hij kan het toch niet laten zich ermee te bemoeien. De tante zal het er niet mee eens zijn dat je haar advies niet opvolgt, maar zij heeft niets over jou te zeggen, dus dat kun je van je af laten glijden. Tenzij je vindt dat er enige waarheid in haar opmerking steekt, dat ze het weliswaar anders had kunnen brengen, maar dat je het wel kunt doen.Disfunctioneel
Woede als reactie op niet bedreigende situaties is disfunctioneel. Je maakt het erger dan het is. Met jouw heftige reactie schep je alleen maar onbegrip en afstand. De ander ervaart de intensiteit van je uitval als buiten-proportioneel. Met je gedrag raak je nog verder van je doel: dat ze je waarderen en respecteren om wie je bent, niet om wie of wat zij nodig hebben of hoe ze willen dat jij bent. Dat je omgeving je gedrag niet accepteert is niet fijn. Familie zal je niet zo gauw buitensluiten, maar vrienden kun je er wel door verliezen, omdat ze je uit de weg gaan.Functioneel
Woede is functioneel wanneer er sprake is van een werkelijke bedreiging en de omvang van je woede daarmee in verhouding staat. Ook is woede functioneel als de handelingen die eruit voortvloeien de bedreiging effectief doen afnemen, met zo min mogelijk nadelige gevolgen voor jezelf en anderen. Bijvoorbeeld, als je werkgever onterecht tegen je uitvalt, kun je hem lik op stuk geven, als de kans bestaat dat hij zijn fout inziet. Wil hij dat niet inzien, dan bewaar je in ieder geval je zelfrespect en hij is een goede werknemer kwijt. (Tenzij je de baan niet kunt missen; wordt dan liever lid van de vakbond.) Ander voorbeeld: Een taxichauffeur probeert je af te zetten. Dat geeft je volledig het recht van woede uit je vel te springen en met de politie te dreigen. Trouwens: als je heel bang bent, kun je spontaan in woede uitbarsten en zo jezelf beschermen.Gedrag
Met alle niet-bedreigende situaties kun je leren omgaan, zeker als ze zich vaker voordoen. Bereid je voor en weeg voor jezelf af hoe je er het beste op reageert, zonder boos te worden. Sta eens stil bij het gedrag dat je toepast als je kwaad bent. Kijk naar jezelf in zo’n situatie, het helpt te beseffen waar je mee bezig bent op momenten dat je geen controle meer over jezelf hebt. Vraag je af of je gedrag functioneel is, of niet. En zo nee, wat je dan beter kunt doen.Mogelijk gedrag bij woede-uitbarstingen
- Schreeuwen
- Stompen
- Kleinerende opmerkingen maken
- Proberen bij de ander gevoelens van schuld op te wekken
- Straffen; niet reageren, negeren
- Proberen ander gedrag af te dwingen
- Je emotioneel terugtrekken
- Mokken
- Angst aanjagen door b.v. agressief of roekeloos rijden
Om achteraf te begrijpen wat er gebeurde kun je de situatie waarin je de controle over jezelf verloor aldus ontleden
| Incident | wat was de situatie waardoor je kwaad werd? |
| Intensiteit | wat was de intensiteit van je gevoel: op een schaal van 1-10? |
| Agressie | wat was de intensiteit van je gedrag: Van 1 voor nauwelijks reactie tot 10 voor een extreme reactie. |
| Gedachten | wat dacht je toen je zo kwaad was? Dit kunnen meerdere gedachten zijn. |
| Gedrag | wat deed je toen je zo kwaad was? |
