Het lezen van gedachten

Wanneer iemand zegt psychologie te studeren, wordt vaak gedacht dat die student andermans gedachten kan lezen. Dit is echter niet wat iemand leert tijdens de studie psychologie. Toch is het mogelijk, met informatie afkomstig uit de psychologie, om jezelf beter te ontwikkelen op het gebied van gedachtelezen. Mensen hebben sowieso al de neiging om andermans gedrag te interpreteren en in te vullen. Door deze sterke neiging gaat het ook regelmatig fout. Hoe zorg je ervoor dat je minder vaak de mist in gaat en beter in kunt zien wat in de ander omgaat?

Leren kennen

Het belangrijkste bij het begrijpen en aanvoelen van de gedachten van een ander is natuurlijk iemand beter te leren kennen. Je weet beter wat je partner leuk vindt, graag wilt doen, of wat er op dat moment door hem heen gaat, dan dat je dit weet van een vreemde. Een kennis heet niet voor niets een kennis: je kent deze persoon beter. Omdat je weet hoe iemand in bepaalde situaties handelt, zul je ook in het vervolg beter kunnen voorspellen hoe iemand zal handelen. Het is dan gemakkelijker de ander te interpreteren.

Vragen

Een andere manier is simpelweg het vragen naar iemands gedachten. Niet als in vals spelen, maar om ervan te leren. Wanneer je het gedrag van een ander interpreteert, of aanneemt dat hij/zij waarschijnlijk dát denkt, kun je het nog steeds mis hebben. Als je niet leert wat er eigenlijk in de ander omging, zul je het waarschijnlijk ook steeds mis blijven hebben. Door om feedback te vragen, kun je jezelf uiteindelijk een beter en meer accuraat beeld van iemand vormen.

Oefenen

Verder is het natuurlijk belangrijk om te letten op gezichtsuitdrukkingen. Iemand die lacht voelt zich vrolijk, iemand die een pruillip trekt is waarschijnlijk verdrietig. Een frons tussen de wenkbrauwen wijst op boosheid of zelfs woede, en grote ogen op angst. Let daarbij wel vooral op de ogen en minder op de mond. We kennen allemaal wel de geforceerde glimlach. Het zijn vooral de ogen die laten zien of iemands lach oprecht is of niet. Het is ook mogelijk jezelf hierin te oefenen, door eens voor de spiegel te staan en te oefenen met het uiten en waarnemen van expressies.

Aandacht geven

Besteed aandacht. Dit klinkt als een inkoppertje, maar is daarom niet minder waar. Je zult veel gemakkelijker meer over iemand te weten kunnen komen door je aandacht op hem/haar te vestigen. Wanneer je ondertussen bezig bent met andere zaken, zul je sneller over gebaren en uitdrukkingen heen kijken. Richt je tot de ander en geef hem/haar je volledige aandacht. Sta vooral open voor alles wat de ander je geeft.

Theory of Mind

Verder is het ook vooral afhankelijk van de ontwikkeling van je "Theory of Mind". Dit is je vermogen tot het toekennen van emoties, gedachten, intenties, etc. aan jezelf en anderen, dus hoe goed je bent in het inschatten van anderen, als ook het begrip dat niet iedereen op dezelfde manier denkt. Het lijkt erop dat dit aangeboren is, dus in dat geval ben je ook een beetje overgeleverd aan wat de natuur je heeft meegegeven. De ontwikkeling van ToM gaat rond de 2-3 jaar van start. In deze tijd leert een peuter over de wensen van anderen ("first beliefs"). Ongeveer twee jaar later leert het kind over "false beliefs". Een voorbeeld kan worden gegeven met het Sally-Anne experiment:


Als een kind besef heeft van "false beliefs" zal het zeggen dat Sally in de mand kijkt, omdat ze niet weet dat de knikker van plaats werd verwisseld. Het kind weet dus dat Sally niet hetzelfde weet als wat het kind zelf wel weet. Het kind kan zich dus al in Sally verplaatsen. Dit is vaak wel mogelijk op een wat oudere leeftijd (ongeveer zes jaar). Een vier-jarig kind heeft hier vaak nog geen besef van.

Iemand met een goed ontwikkelde "Theory of Mind" heeft een beter idee van wat een ander denkt, en is dus ook beter in het lezen van andermans gedachten.