De Nederlandse overheid
In Nederland is de overheid het hoogst bevoegde gezag. Er zijn verschillende soorten van overheid, zoals de provinciale, gemeentelijke of gewestelijke overheid. De overheid heeft een belangrijke rol in de samenleving. Ze heeft heel veel functies en taken.De Grondwet
In de Grondwet is bepaald hoe de overheid is ingericht. Hierin staat ook welke rechten de burgers hebben tegenover de overheid en welke plichten de overheid heeft tegenover de burgers.Altijd en overal
Op honderden terreinen neemt de overheid maatregelen, vaardigt ze wetten uit en ziet ze toe op de naleving ervan. De overheid is er dus voor iedereen, altijd en overal. Je kunt er terecht voor diverse zaken, van een geboorteaangifte tot de wet op lijkbezorging. Ook speelt de overheid een terughoudende rol op veel andere terreinen en stelt ze algemene voorwaarden. Zo laat ze het overleg over lonen en arbeidsvoorwaarden over aan de werkgevers en de vakbonden.Het hoogste gezag
De overheid is het hoogste gezag in Nederland. In ons land hebben we een parlementaire democratie, waarin het parlement het hoogste woord heeft. Verder bestaat de overheid uit de regering en het staatshoofd. In Nederland is dit de koningin. Ook zijn de volksvertegenwoordigers en bestuurders van de provincie een onderdeel van de overheid. Dit geldt ook voor de volksvertegenwoordigers en de gemeentebestuurders in de gemeenten. De overheid is de grootste werkgever van Nederland. Er werken ruim één miljoen ambtenaren. Sommigen bereiden het beleid en de wetgeving voor, anderen voeren het beleid weer uit. Hierbij kan je denken aan politieagenten, leraren in het openbare onderwijs, brandweermannen- en vrouwen en militairen. Kortom, de overheid is overal.Overheidstaken
Overheidsorganisaties- of instellingen voeren overheidstaken uit. Dit zijn ministeries, provincies, gemeenten en waterschappen. Ook uitvoerende organisaties, zoals agentschappen en politiediensten zijn van de overheid. Ook zelfstandige bestuursorganen, ook wel ZBO’s genoemd, worden door de overheid onder overheidsorganisaties gerekend, omdat zijn wettelijke taken uitvoeren. Vaak worden deze over het algemeen onder semioverheid gerekend.Semioverheid
In Nederland zijn er ook veel semioverheidsinstellingen. Dit zijn organisaties die heel dicht tegen de overheid aan zitten. Een kenmerk van een semioverheidsinstelling is dat er sprake is van wettelijke taken en/of het dienen van een uitgesproken publiek belang en een publieke financiering.Semioverheidsinstellingen bevinden zich in de sectoren energie, onderwijs, woningcorporaties, media, gezondheidszorg en welzijn en het openbaar vervoer. Deze organisaties krijgen overheidsgeld om te blijven bestaan. De overheid oefent er dan ook invloed op uit. Indirect heeft ze invloed op deze organisaties, doordat zijn in diverse sectoren toezichthouders heeft aangesteld om maatschappelijk gewenste effecten te bereiken. Bekende semi-overheidsorganisaties zijn onder andere Conexxion, Nederlandse Spoorwegen, Eneco, Essent, Nuon, ABP, de Bank Nederlandse Gemeenten en het Juridisch Loket.
