Visuele handicap: Stemmen met bijstand in België

Als stemmen moeilijk is voor iemand met een visuele handicap, heeft die persoon het recht om begeleid te worden door iemand die hij of zij zelf heeft gekozen. Het is wel noodzakelijk dat de visueel gehandicapte persoon de voorzitter van het stembureau ter plaatse op de hoogte brengt van de gekozen begeleider. Een begeleider mag alleen worden geweigerd als de voorzitter, een bijzitter of een getuige twijfelt aan de ernst van de handicap. In dat geval beslist het stembureau, en deze beslissing wordt gemotiveerd vastgelegd in het proces-verbaal.

• Bewijsstuk handicap meenemen
• Wetgeving in België
• Volmacht geven
• Tips voor noodgevallen
• Toegankelijkheid stemsysteem
• Stemprocedure voor blinden en slechtzienden: Toegankelijke stemlokalen
• Fysieke aanpassingen in stemlokalen
• Stemhokjes met braille en vergrotende hulpmiddelen
• Praktische tips voor stemmen met bijstand bij een visuele handicap in België
• Maak gebruik van braille en andere leesbare hulpmiddelen
• Vraag bijstand aan bij het stembureau
• Gebruik stemcomputers met spraakondersteuning
• Oefen van tevoren met de hulpmiddelen
• Informeer je van tevoren over de toegankelijkheid van stembureaus
• Misvattingen rond visuele handicap: stemmen met bijstand in België
• Blinden en slechtzienden kunnen niet stemmen zonder hulp
• Blinden en slechtzienden hebben geen recht om anoniem te stemmen
• Alle stemcomputers zijn niet geschikt voor slechtzienden en blinden
• Blinden en slechtzienden hebben altijd een begeleider nodig om te stemmen
• De hulp van een begeleider is niet toegestaan tijdens het stemmen
• Slechtzienden hebben geen toegang tot de nodige hulpmiddelen om te stemmen
• Er is geen mogelijkheid voor visueel gehandicapten om hun stem volledig zelfstandig uit te brengen

Bewijsstuk handicap meenemen

Na verkiezingen komen er soms gevallen voor waarbij een begeleider van een visueel gehandicapte kiezer is geweigerd. Dit kan leiden tot verwarring en invloed op de stemprocedure. Om problemen te voorkomen, is het raadzaam dat blinde of slechtziende kiezers een van de volgende bewijsstukken meenemen:

• Attest van de Directiegeneraal Personen met een Handicap;
• Attest van erkenning van invaliditeit, afgegeven door de verzekeraar of door het RIZIV;
• Attest van het Fonds voor Arbeidsongevallen, het Fonds voor Beroepsziekten of een andere bevoegde medische dienst;
• Attest van inkomensvervangende of integratietegemoetkoming;
• Gerechtelijke beslissing dat de visueel gehandicapte persoon als slachtoffer van een ongeval voor minstens 66% werkonbekwaam is;
• Inschrijving bij het Vlaams Agentschap voor Personen met een Handicap (VAPH);

Hoewel het niet verplicht is om een dergelijk bewijsstuk voor te leggen, kan dit nuttig zijn bij betwisting van de handicap.

Wetgeving in België

In sommige gevallen is de voorzitter van het stembureau mogelijk niet op de hoogte van het recht van visueel gehandicapte personen om een begeleider mee te nemen. In dat geval kan de blinde of slechtziende persoon vriendelijk maar duidelijk aangeven dat dit recht is vastgelegd in het Kieswetboek. Artikel 143 van het Kieswetboek en artikel 042 (bij traditionele stemming) of 044 (bij elektronische stemming) van de ‘onderrichtingen aan de voorzitters’ regelen de bijstand aan kiezers. Deze artikelen stellen: “Als de kiezer, wegens een lichamelijke, verstandelijke of sensoriële handicap, niet in staat is om zich alleen naar het stemhokje te begeven of om zelf zijn stem uit te brengen, staat de voorzitter hem toe zich door iemand te laten begeleiden of bij te staan. De naam van beiden wordt in het proces-verbaal vermeld.”

Bij elektronische stemming mogen ook mensen zonder handicap die problemen ondervinden bij het gebruik van stemcomputers, hulp krijgen. Denk hierbij aan senioren die moeite hebben met stemcomputers. Deze hulp mag echter alleen worden verleend door de voorzitter of een door hem aangewezen bijzitter.

Als de stemproblemen echter te maken hebben met een visuele handicap, heeft de visueel gehandicapte persoon het recht om zelf een begeleider te kiezen. Het is aan de voorzitter om niet mee te gaan, tenzij de blinde of slechtziende persoon dat expliciet vraagt.

Volmacht geven

Wanneer een visueel gehandicapte persoon vanwege zijn handicap niet in staat is om naar het stembureau te gaan, kan hij stemmen bij volmacht. Dit moet worden aangetoond met een medisch attest dat door een arts wordt verstrekt. De arts mag geen kandidaat zijn om het attest af te geven.

Het volmachtformulier is meestal verkrijgbaar bij het gemeentehuis en vaak ook digitaal beschikbaar tijdens verkiezingen. Zowel de volmachtgever als de gemachtigde moeten dit formulier ondertekenen. De visueel gehandicapte persoon mag elke kiezer als gemachtigde aanwijzen, maar elke gemachtigde mag slechts één volmacht ontvangen.

De gemachtigde moet de volmacht, het medisch attest, de oproepingsbrief van de visueel gehandicapte persoon, en zijn eigen identiteitskaart en oproepingsbrief aan de voorzitter van het stembureau overhandigen.

Studenten kunnen eveneens volmacht geven op basis van een attest van hun onderwijsinstelling.

Visueel gehandicapte personen die in het buitenland verblijven kunnen ook volmacht geven. Ze moeten bij de volmacht een attest van de burgemeester voegen, dat uiterlijk de dag vóór de verkiezingen moet worden afgehaald tijdens de openingsuren van het gemeentehuis. Ze kunnen hun aanvraag staven met bewijsstukken zoals een reserveringsbevestiging van een reisbureau, hotelvoucher, vliegtuigticket of andere documenten. Als iemand geen bewijsstukken kan overleggen, zoals bij een reis met eigen vervoer en verblijf bij vrienden, moet een verklaring op eer worden afgelegd.

Tips voor noodgevallen

Als een visueel gehandicapte persoon om medische redenen niet kan stemmen en geen volmacht kan regelen, kan hij een familielid of vriend vragen om naar het stembureau te gaan. Deze persoon moet een medisch attest en een ondertekende verklaring van de visueel gehandicapte persoon overhandigen waarin de reden voor het ontbreken van de kiezer wordt uitgelegd. Als het te laat is om dit te regelen, kan de visueel gehandicapte persoon een brief schrijven naar de vrederechter in zijn regio met een uitleg en een medisch attest bijvoegen. Vermeld ook de persoonsgegevens en het kiesbureau waar de persoon moest stemmen.

Toegankelijkheid stemsysteem

Het verkrijgen van informatie over verkiezingen en stemmen kan vaak lastig zijn voor mensen met een visuele handicap. Niet alle partijen bieden toegankelijke verkiezingsprogramma’s aan, hoewel sommige wel een uitzondering vormen. Tijdens verkiezingen is stemmen op papier voor veel visueel gehandicapte personen vaak alleen mogelijk met behulp van een begeleider. Bij elektronische stemming zou een inclusief systeem moeten worden ingevoerd dat alle kiezers, inclusief degenen met een beperking, in staat stelt om volledig zelfstandig te stemmen. Dit systeem is echter nog niet beschikbaar. In sommige verkiezingsbureaus zijn vergrootglazen beschikbaar, maar verder is de toegankelijkheid vaak beperkt. Veel visueel gehandicapte personen zullen daarom nog steeds een begeleider moeten meenemen.

Stemprocedure voor blinden en slechtzienden: Toegankelijke stemlokalen

Fysieke aanpassingen in stemlokalen

Om de toegankelijkheid voor blinden en slechtzienden te verbeteren, moeten stemlokalen voorzien zijn van specifieke aanpassingen. Dit kan variëren van goede verlichting om de leesbaarheid te verbeteren voor slechtzienden, tot het gebruik van braille en verhoogde tekst op stemdocumenten. Het is ook belangrijk dat het personeel in de stemlokalen getraind is in het omgaan met visueel gehandicapte kiezers en hen adequaat kan ondersteunen.

Stemhokjes met braille en vergrotende hulpmiddelen

Bij het stemmen moeten visueel gehandicapte kiezers de mogelijkheid hebben om braille-stembiljetten of vergrote afdrukken van stembiljetten te gebruiken. Het stemhokje zelf moet voldoende ruimte bieden voor het gebruik van hulpmiddelen, zoals een vergrotende loep, en moet uitgerust zijn met een geschikte steminrichting die kiezers helpt bij het zelfstandig uitbrengen van hun stem. Deze voorzieningen zorgen ervoor dat blinden en slechtzienden hun stem in volledige vertrouwelijkheid en autonomie kunnen uitbrengen.

Praktische tips voor stemmen met bijstand bij een visuele handicap in België

In België hebben mensen met een visuele handicap het recht om te stemmen, net als andere burgers. Er zijn verschillende hulpmiddelen en bijstandsopties beschikbaar om ervoor te zorgen dat deze personen zelfstandig en met vertrouwen hun stem kunnen uitbrengen tijdens verkiezingen. Hieronder volgen enkele praktische tips om het stemproces gemakkelijker te maken voor mensen met een visuele beperking.

Maak gebruik van braille en andere leesbare hulpmiddelen

In België kunnen mensen met een visuele handicap gebruik maken van braille om hun stem uit te brengen. Elke kiezer die de verkiezingsstemformulieren niet goed kan lezen, heeft recht op bijstand. De stemformulieren kunnen voorzien worden van braille, zodat je de kandidaten kunt identificeren en je keuze kunt maken. Dit is een belangrijk hulpmiddel voor mensen die goed vertrouwd zijn met braille. Het is essentieel om vooraf te informeren of brailleformulieren beschikbaar zijn op de stembureaus in jouw regio.

Vraag bijstand aan bij het stembureau

Als je geen gebruik maakt van braille of andere leesbare hulpmiddelen, kun je bijstand aanvragen op het stembureau. De wet in België voorziet in de mogelijkheid voor visueel gehandicapte kiezers om een assistent te hebben bij het stemmen. Dit kan een familielid of een andere vertrouwde persoon zijn die je helpt bij het lezen van het stemformulier en het invullen ervan. De bijstand moet volledig discreet en vertrouwelijk zijn. De assistent kan de stembiljetten voor je inleiden en je helpen om de juiste keuze te maken, maar jij blijft de uiteindelijke beslisser over de stem.

Gebruik stemcomputers met spraakondersteuning

In sommige stembureaus in België zijn stemcomputers beschikbaar die speciaal zijn ontworpen om het stemmen gemakkelijker te maken voor mensen met een visuele beperking. Deze computers maken gebruik van spraakondersteuning om je te helpen bij het navigeren door het stemproces. Je kunt via de computer je stem uitbrengen door middel van auditieve aanwijzingen die je precies vertellen waar je bent in het proces en welke keuze je kunt maken. Als deze stemcomputers beschikbaar zijn, is het raadzaam om van tevoren te informeren of ze aanwezig zullen zijn in jouw stembureau.

Oefen van tevoren met de hulpmiddelen

Het kan nuttig zijn om van tevoren te oefenen met de hulpmiddelen die beschikbaar zijn tijdens de verkiezingen. Dit kan je helpen om vertrouwd te raken met het proces, zodat je op de dag van de verkiezingen zelfverzekerder kunt stemmen. Vraag bijvoorbeeld een begeleider of familielid om je te helpen bij het oefenen met brailleformulieren of stemcomputers. Oefenen kan ook helpen bij het begrijpen van de verschillende soorten stemhulpmiddelen die beschikbaar zijn en hoe je deze optimaal kunt gebruiken.

Informeer je van tevoren over de toegankelijkheid van stembureaus

Het is belangrijk om te weten of de stembureaus in jouw regio toegankelijk zijn voor mensen met een visuele beperking. Voorafgaand aan de verkiezingen kun je contact opnemen met de lokale verkiezingsorganen om te vragen naar de beschikbare bijstandsopties en of je specifieke behoeften in overweging worden genomen. Dit kan je helpen om het stemproces soepel te laten verlopen en je zorgen over toegankelijkheid te verminderen.

Misvattingen rond visuele handicap: stemmen met bijstand in België

Er zijn verschillende misvattingen over stemmen met bijstand voor mensen met een visuele handicap in België. Veel mensen zijn zich niet bewust van de ondersteuningssystemen die beschikbaar zijn voor deze groep of hebben onjuiste ideeën over hoe het proces werkt. Het is belangrijk om een duidelijk beeld te hebben van wat er mogelijk is, zodat mensen met een visuele beperking volledig kunnen deelnemen aan het democratische proces.

Blinden en slechtzienden kunnen niet stemmen zonder hulp

Een van de grootste misvattingen is dat blinden en slechtzienden geen stem kunnen uitbrengen zonder hulp. In werkelijkheid is er in België een goed ontwikkeld systeem van stemhulp voor mensen met een visuele beperking. Er zijn hulpmiddelen zoals stemcomputers die speciaal zijn aangepast voor deze groep, en er zijn ook begeleiders die tijdens de verkiezingen kunnen helpen. Mensen kunnen dus volledig zelfstandig stemmen, met de juiste voorzieningen en ondersteuning.

Blinden en slechtzienden hebben geen recht om anoniem te stemmen

Er wordt vaak gedacht dat mensen met een visuele handicap geen recht hebben om anoniem te stemmen. Dit is echter niet het geval. In België wordt er veel belang gehecht aan de geheimhouding van de stemming, en er zijn aanpassingen gemaakt zodat blinden en slechtzienden hun stem in alle privacy kunnen uitbrengen. Stemcomputers en hulpmiddelen zoals braille-stemformulieren zijn beschikbaar, zodat het stemproces net zo anoniem is als voor andere kiezers.

Alle stemcomputers zijn niet geschikt voor slechtzienden en blinden

Er heerst ook de misvatting dat stemcomputers niet geschikt zijn voor mensen met een visuele handicap. Dit is onterecht, aangezien er stemcomputers zijn die speciaal zijn ontwikkeld om toegankelijk te zijn voor mensen met een visuele beperking. Deze computers bevatten spraakherkenning en braille-opties, zodat ook blinden en slechtzienden zelfstandig kunnen stemmen. De technologie heeft zich de laatste jaren enorm verbeterd, en deze hulpmiddelen maken het voor iedereen mogelijk om deel te nemen aan verkiezingen.

Blinden en slechtzienden hebben altijd een begeleider nodig om te stemmen

Er is een idee dat blinden en slechtzienden altijd een begeleider nodig hebben om hun stem uit te brengen. Hoewel een begeleider vaak nuttig kan zijn, is het niet altijd nodig. Met de juiste hulpmiddelen kunnen mensen met een visuele handicap zelfstandig stemmen. Zoals eerder genoemd, kunnen stemcomputers en brailleformulieren hen helpen om hun stem volledig onafhankelijk uit te brengen. De keuze om een begeleider in te schakelen ligt bij de stemmer zelf, niet bij de wet.

De hulp van een begeleider is niet toegestaan tijdens het stemmen

Veel mensen denken dat blinden en slechtzienden geen hulp mogen krijgen van een begeleider bij het stemmen. Dit is echter niet waar. In België is het toegestaan om een vertrouwde persoon mee te nemen die kan helpen bij het stemmen. Deze begeleiders zorgen ervoor dat het proces soepel verloopt, en ze mogen de stemmer alleen begeleiden zonder invloed uit te oefenen op de keuze van de stemmer.

Slechtzienden hebben geen toegang tot de nodige hulpmiddelen om te stemmen

Er wordt vaak gedacht dat slechtzienden geen toegang hebben tot de hulpmiddelen die nodig zijn om te stemmen. Dit is echter onjuist, aangezien er in België diverse hulpmiddelen beschikbaar zijn voor mensen met een visuele beperking. Naast stemcomputers zijn er brailleformulieren en audio-oplossingen beschikbaar die het stemmen vergemakkelijken. Deze hulpmiddelen zorgen ervoor dat iedereen, ongeacht zijn of haar visuele beperking, kan deelnemen aan het verkiezingsproces.

Er is geen mogelijkheid voor visueel gehandicapten om hun stem volledig zelfstandig uit te brengen

Een misverstand is dat mensen met een visuele handicap niet volledig zelfstandig kunnen stemmen. Dit is echter niet waar. Met de juiste aanpassingen, zoals blinden en slechtzienden die gebruik maken van stemcomputers of brailleformulieren, kunnen visueel gehandicapte mensen zonder hulp stemmen. Deze aanpassingen zorgen ervoor dat ze hun stem uitbrengen op een manier die voor hen toegankelijk en begrijpelijk is.