Het stembureau, hoe werkt het daar?

Tijdens de verkiezingen brengen we met zijn allen een stem uit in het stembureau. Maar wat gebeurd er daarna met onze stem? Hoe komen we uiteindelijk aan onze verkiezingsuitslagen? Stemmen gebeurt in Nederland nog altijd handmatig. Met een rood potlood wordt een vakje ingekleurd. Proeven met elektronisch stemmen zijn tot nu toe onsuccesvol gebleken.

Zitting op het stembureau

Op het stembureau zitten leden van het stembureau die zorgen voor de goede orde. Dit zijn minimaal drie en maximaal zeven personen. Iedereen die graag zitting wil nemen op een stembureau, kan zich hiervoor opgeven bij de gemeente. In sommige gemeenten krijgen mensen hier een vergoeding voor en in sommige gemeenten ook niet. Zitting nemen op een stembureau is een hele verantwoording, vooral voor de voorzitter van het stembureau. Dit is meestal een gemeenteraadslid of commissielid. Hij of zij is verantwoordelijk voor de gang van zaken op een stembureau.

Taken stembureauleden

De stembureauleden zorgen gezamenlijk voor een kloppend proces-verbaal. In dit proces-verbaal staan de namen van de aanwezige stembureauleden en staat het verloop van de stemming. Dit houdt in dat alles wat die dag gebeurt, moet worden opgetekend in het proces-verbaal.
In het proces-verbaal wordt het volgende opgetekend:

• Aantal niet toegelaten kiezers
• Aantal kiezers wat zich heeft gemeld en is toegelaten
• Aantal stembiljetten
• Aantal uitgebrachte stemmen
• Bezwaren en opmerkingen van aanwezige kiezers
• Onregelmatigheden

Voordat het stembureau open gaat wordt eerst gecontroleerd of alles aanwezig is en of het stemlokaal juist is ingericht. De stembussen worden nagekeken en wanneer men zich ervan heeft overtuigd dat ze leeg zijn, worden ze verzegeld. De aanwezige stembiljetten worden nageteld.

Tijdens de stemming wordt van iedere stemmer het ID gecontroleerd en de geldigheid van de stempas, de kiezerspas of het volmachtbewijs. Het identiteitsbewijs mag maximaal vijf jaar verlopen zijn. Wanneer er iets niet klopt, mag de persoon in kwestie niet stemmen en moet de stempas, de kiezerspas of het volmachtbewijs worden ingetrokken. Verder wordt er op toegezien dat de stemming ordelijk verloopt en de orde niet wordt verstoord. Wanneer de normale gang van zaken wordt belemmerd en het niet meer mogelijk is om het overzicht te houden, wordt de zitting geschorst. Alleen de voorzitter mag deze beslissing nemen.

Wanneer er buiten het stemlokaal hinderlijk campagne wordt gemaakt voor een bepaalde partij of wanneer er andere zaken plaatsvinden waardoor u zich gehinderd voelt, kunt u dit het beste melden in het stembureau. De voorzitter heeft de plicht om hier iets aan te doen. Het is de bedoeling dat u in alle rust uw stem kunt uitbrengen zonder dat u lastig gevallen wordt door campagne voerende partijen.

Wat is niet toegestaan tijdens het stemmen?

• U mag niet met zijn tweeën in het stemhokje.
• Kleine kinderen mogen geen stem inkleuren voor hun ouders.
• U mag niets op het stembiljet zetten waardoor uw identiteit te achterhalen valt. Wanneer u dit wel doet wordt uw stem ongeldig verklaard.
• U mag uw stembiljet niet mee naar huis nemen.
• U mag de orde niet verstoren en andere stemmers niet hinderen.

Stemmen tellen

Na de stemming worden de stemmen geteld. Dit gebeurt op het stembureau zelf. Geïnteresseerden mogen toezicht houden op de stemming zolang ze de stemmers niet hinderen. Ook leden van de verschillende politieke partijen mogen toezicht houden op het tellen van de stemmen. Wanneer alles klopt en er net zoveel stemmen zijn als er stembiljetten zijn uitgegeven, wordt de uitslag doorgegeven aan de gemeente. Hier worden de stembiljetten en het proces-verbaal ook naar toe gebracht zodat daar nog enige controle kan worden uitgevoerd. De enveloppen zijn verzegeld op het stembureau. Op de gemeente wordt dus geen controle van de telling uitgevoerd. Mocht het zo zijn dat er een hertelling moet plaatsvinden, dan gebeurt dit door de leden van het betreffende stembureau.