Begrippen uit de internationale politiek en relaties

Dit artikel bevat hoofdzakelijk een samenvatting van hoofdstuk 1 van het boek Understanding International Conflicts, an introduction to Theory and History van Joseph S. Nye jr. (de Pearson International Edition). Dit is een handboek dat veel gebruikt wordt in leergangen van studies als internationale betrekkingen en geschiedenis, bijvoorbeeld bij de Vrije Universiteit Amsterdam. Heb je een tentamen dan is het belangrijk om de betekenis van de centrale begrippen goed uit je hoofd te kennen.

Wereldpolitiek

Er zijn drie basisvormen van wereldpolitiek, te weten:

Imperislistisch wereldsysteem

Hierbij overheerst een enkel werelddeel het grootste gedeelte van de wereld. Hiervan is het Romeinse Rijk een goed voorbeeld. Het Spaanse en het Franse Rijk waren pogingen die mislukten.

Feodaal systeem

Hierbij zijn territoriale grenzen niet van belang. In Europa kwam dit op na de ineenstorting van het Romeinse Rijk.

Anarchisch systeem

Dit heeft de internationale politiek in die zin dat er geen hogere regering is, verwar het niet met anarchisme!.

Internationale politiek

Er zijn twee manieren om naar de internationale politiek te kijken, te weten:

Realisme

Dit is de dominante traditie waarbij het centrale probleem oorlog en dwang is. Henry Kissinger is een voorbeeld van deze denkwijze. Het begin en het einde van de internationale politiek is de interactie van de individuele staat met een andere staat.

Liberalisme

Dit ziet een wereldwijde samenleving die functioneel naast de staten bestaat en hun context bepaald. De liberalen komen voort uit de ontevredenheid met het model van het realisme. Woodrow Wilson is een voorbeeld van een liberale denker. Zij zijn het niet eens met de stelling dat het anarchistische systeem de werkelijkheid weergeeft. Andere varianten zijn het Marxisme, het constructivisme en de afhankelijkheidstheorie.

De drie belangrijkste concepten in de internationale politiek zijn de actoren, de doelen en de instrumenten.

• Actoren zijn altijd staten volgens de realist, maar kunnen ook multinationals zijn.
• Doelen hebben vaak te maken met militaire veiligheid, welvaart en sociale zaken.
• Instrumenten zijn volgens realisten alleen het leger, maar kunnen ook andere machtsmiddelen zijn.

Internationale relaties

Er zijn drie visies op ethiek in internationale relaties:

Sceptisch

Moraliteit zou volgens sceptici geen betekenis hebben in internationale relaties omdat er geen instellingen zijn die orde verschaffen.

Staats moralisten

Zij zeggen dat internationale politiek rust op een stelsel van staten met wetten, maar die worden niet altijd gehoorzaamd. De belangrijkste wet is de soevereiniteit van staten.

Cosmopolieten

Zij zien de internationale politiek niet als een stelsel van staten maar als een stelsel van individuen.

Realisten zijn vrijwel uitsluitend sceptici of staats moralisten, terwijl liberalen vrijwel uitsluitend staats moralisten of cosmopolieten zijn.

Het huidige debat in de internationale politiek gaat tussen neoliberalen en institutionalisten. Constructivisten zijn het oneens met de basis van deze discussie. Bij neorealisten gaat het om de structuur, bij constructivisten juist om langlopende processen.