Wat is kattenkwaad?

Kattenkwaad kan tweeledig uitgelegd worden, maar de bekendste is toch echt de persoon, veelal het kind, dat iets doet wat niet door beugel kan. Maar meer op een speelse, kinderlijke en onderzoekend manier en niet met slechte intenties. Maar waar komt het nu vandaan, heeft het iets met katten te maken en hoe werkt het dan?

Betekenis

De verschillend woordenboeken spreken over: “kwajongensstreek”, “ondeugende dingen doen”, “baldadigheid” of “ondeugendheden”.
Volgens Encyclo online is het: “Onder kattenkwaad worden streken verstaan die uitgehaald worden door kinderen en met een berisping of kleine straf worden afgedaan. “

Waar komt de term/uitdrukking vandaan?

Aangezien kattenkwaad als uitdrukking wel ergens vandaan moet komen, ligt het voor de hand dat de uitdrukking ook daadwerkelijk van de kat komt. “Kat” en “kwaad” is, en dat zullen de meeste kattenliefhebbers weten, iets wat je nu ook nog gewoon toe kunt schrijven aan de katten. De kat heeft een groot gedeelte van haar leveren het typisch voor katten zo speelse en onderzoekende leven. De ene kat heeft het van nature wat meer in zich, maar bij iedere kat kan je wel met muisjes, propjes papier, veertjes, lege rolletjes wc papier of kartonnen dozen aankomen om de kat te laten spelen. Zeker als kitten, maar ook de jong volwassen kat. Veelal op latere leeftijd neemt dit af, maar zelfs dan zijn veel katten nog speels en baldadig. Geen slechte intenties naar mens, ander dier of ding, maar gewoon speels en dat kan wel eens een schrammetje, omvallend vaasje of krasje opleveren.

Onmogelijke situatie
Dit brengt vervolgens ook met zich mee dat de kat in de meest onmogelijke situaties terecht kan komen. Denk maar eens aan de nieuwsgierigheid die de kat in de wasmachine doet belanden en dan maar hopen dat het deurtje niet door iemand gesloten wordt. Maar de kat wil eigenlijk overal in kruipen en of dat nu het dekbed, de broek, de vaatwasser, de boom of de wasmand is, dat maakt niet uit. De kat wil alles weten, zien en ervaren en dus ontdekken. Het is vaak een koddig gezicht, maar brengt ze ook in gekke, ontroerende, lachwekkende én zelfs gevaarlijke situaties.

Zo is een omvallende wasmand nog niet zo rampzalig, maar ergens inkruipen waar ze zelf niet meer uit kan, is een ander verhaal. Zo kan een kat ook onwillekeurig in aanraking komen met een ander dier, waar in feite geen valsheid achter zit, maar slechts nieuwsgierigheid en is terug te herleiden naar het instinct van de kat. Te denken valt aan:

• Het opgerold egeltje is leuk om mee te spelen, te rollen … tot ze de scherpe stekels voelt uiteraard.
• Het huiskonijntje wat zo gezellig met zijn neusje “bibbert”, maar welke wel een hartverzakking van de kat kan krijgen als deze besluit dat het leuk spelen is met zo’n zenuwpeesje. Overigens kan het konijntje ook een vriendje voor het leven worden.
• We kennen allemaal wel het veldmuisje waar de kat achteraan zit. En hoewel veldmuisjes erg snel zijn, kunnen katten dat ook en het veldmuisje kan zomaar weg zijn.
• Maar ook het kleine vogeltje in de tuin. Wat is er beter dan het gedode vogeltje aan te komen bieden aan de baas. En dan krijg je er gratis nog een bloedspoor bij ook!
• Een spinnetje over de vloer te zien trippelen doet menig mens de benen optillen, maar zo niet de kat. Die speelt er mee en niet zelden bekoopt de spin dit met de dood.

Verder zullen dozen en ander soortige verpakkingen het moeilijk krijgen, want geef een kat een doos (bij voorkeur met enkele gaten er in) en deze is zomaar de eerste tijd zoet.

Instinct kat versus kind

Het gegeven dat “kattenkwaad” veelal bij kinderen wordt aangehaald, heeft ook te maken met die basis, het primaire gedrag waar de kat het instinct volgt doet het kind dat veelal niet anders. Spelen en spelenderwijs wijs worden … en soms zover dat het consequenties heeft. We noemen het vaak kattenkwaad, maar nooit met slechte intenties vanuit het kind.

Aanvaardbaar of niet?

Het is derhalve van belang dat ouders/opvoeders er ook als zodanig mee omgaan. Het onderzoeken en achterhalen wat en waarom er dingen gebeuren hoort bij het opvoeden. Dit neemt natuurlijk niet weg dat het wel goed is om kind én kat te wijzen op zaken die niet (sociaal) aanvaardbaar zijn. De kat die in de wasmand springt mag best, met behulp van een plantenspuit, geattendeerd worden op het gegeven dat het geen wenselijk gedrag is. Wel direct straffen anders kan de kat de straf niet bij het incident plaatsen. Het kind wat belletje trekt kan wel een avondje “huisarrest” hebben, terwijl de vriendjes lekker op het veldje voetballen … en noem de legio voorbeelden maar op.

Tot slot

Leren door vallen en opstaan is voor iedereen de beste leerschool. Corrigeren mag, alleen nooit met fysieke kracht, noch kat noch kind. Een kind maak je niet wijzer door te gaan slaan, je maakt het kind of de kat hooguit bang. Met een kind kan je praten en deze vind huisarrest meestal niet prettig en de kat vindt dat water uit die plantenspuit over het algemeen ook niet prettig. Blijft het af en toe, als het ook nog grappig is, lastig om je lach als ouder/opvoeder te onderdrukken.