De vaderrol bij de opvoeding
Vaders spelen een uitermate belangrijke rol in de ontwikkeling van hun kinderen. Het is dan ook van belang dat vaders deze rol vroeg in het leven van hun kinderen invullen, en deze rol blijvend vervullenWelke rol speelt de vader bij de ontwikkeling van het kind
Vaders spelen een uitermate belangrijke rol in de ontwikkeling van hun kinderen. Het is dan ook van belang dat vaders deze rol vroeg in het leven van hun kinderen invullen, en deze rol blijvend vervullen. Er is veel onderzoek gedaan naar de rol van de vader in de sociale en emotionele ontwikkeling van het kind. De nadruk lag op de rol van de vader als sekserolmodel. De conclusie van deze onderzoeken waren dat er geen direct verband is aan te duiden tussen de mannelijkheid van vader en zoon. In eenvoudige woorden : Een “macho” zoon is daarom niet het gevolg van “een macho” vader. De spreekwoordelijke appel kan dus in tegenspraak met het spreekwoord ook ver van de boom vallen. Vervolgens werd de kwaliteit van de relatie tussen vader en kind steeds belangrijker bij het onderzoek naar de rol van de vader bij de ontwikkeling van het kind. Hieruit bleek dat vaderlijke hechting en warmte belangrijk is in de ontwikkeling van het kind, niet zijn mannelijkheid.De vader als opvoeder
Onderzoekers zijn er het over eens dat de vader voornamelijk als opvoeder moet worden gezien en niet alleen als mannelijk rolmodel. Zij geven drie punten aan die verklaren waarom ‘het model staan’ van ouders niet bepalend is voor de ontwikkeling van de sekserol van het kind.Het eerste punt is dat zoons in de ontwikkeling van hun sekserol niet simpelweg eigenschappen van hun vader overnemen, maar dat zij eigenschappen van zowel de vader als de moeder. Dit geldt ook voor dochters. Elk kind imiteert zijn of haar ouders wel degelijk, maar alleen op de punten die zijn of haar interesse trekken.
Het tweede punt is dat het rolmodel dat de ouder is, niet altijd ook een sekserolmodel is. De vader hoeft daarom niet noodzakelijk mannelijk te zijn en de moeder niet noodzakelijk vrouwelijk.
Het derde punt door de onderzoekers aangehaald is, dat jongens en meisjes zich anders gedragen in het ontwikkelen van een sekserol. De eigenschappen van de ouders als sekserolmodellen hebben op de dochter bijvoorbeeld minder invloed dan op een zoon. Nog een verschil in de beïnvloeding op zoons en dochters is dat de mate van mannelijkheid van de vader geen invloed heeft op de mate waarin hij betrokken is naar zijn dochter. Bij zoons speelt de mate van mannelijkheid van de vader wel een kleine en ietwat eigenaardige rol. Naarmate de vader mannelijker is zal hij minder invloed hebben op de zoon.
De mannelijkheid van de zoon wordt meer bepaald door de samenhang van andere eigenschappen van de vader, bijvoorbeeld de betrokkenheid van de vader in de verzorging van zijn zoon, de inspraak of dominantie en zijn zorgzaamheid. Uit onderzoek is gebleken dat zoons specifieke eigenschappen overnemen van de vader en weer andere eigenschappen van de moeder. Welke eigenschappen dit zijn, is afhankelijk van de eigenschappen die vader en moeder bezitten en welke de interesse hebben van hun zoon.
Verschillen tussen vaders en moeders
Ook de vaderrol is een ouderrol, net als die van de moeder, en wordt meer en meer als belangrijk gezien en ervaren. Toch zijn er nog steeds verschillen tussen de eigenschappen van vader- en moederschap. De belangrijkste verschillen in de omgang met het kind is de tijd waarmee vaders en moeders met hun kind doorbrengen en de manier van communiceren.Spelactiviteiten
Vaders brengen in verhouding veel meer tijd door met hun kinderen in spelactiviteiten, terwijl moeders meer tijd doorbrengen met hun kinderen in zorgactiviteiten . Denk hierbij aan de “quality time” zoals die door vaqders wordt genoemd als ze een dag minder gaan werken. Onderzoek heeft aangetoond dat moeders van kinderen tussen de zes en 21 maanden gemiddeld 85 minuten per dag doorbrengen met voeden, 55 minuten verschonen en 140 minuten spelen. Vaders brengen hieraan achtereenvolgens vijftien, negen en 72 minuten per dag door. Moeders brengen dus bijna zes maal zoveel tijd door met het voeden van het kind, 6 maal zoveel tijd met verschonen tegenover 2 maal zoveel met spelen.Het feit dat moeders dit vooral doen en meer tijd met hun kinderen doorbrengen wordt vooral bepaald door sociaal-culturele aspecten. Veel meer moeders werken in kleine deeltijdbanen dan vaders. In spelactiviteiten is het opmerkelijk dat er veel overeenkomsten zijn tussen vaders en moeders in hun spel met hun kinderen. Ze verschillen niet in de manier waarop ze tijdens het spel aandacht aan het kind geven tijdens. De overeenkomsten tussen vaders en moeders in hun spel zijn het aanmoedigen bij leren kijken, leren grijpen en aandacht voor relaties en effecten.
Communicatie
De interactie die een vader en moeder hebben met hun kind hebben komt veelal vooral tijdens de eerste levensjaren van het kind met elkaar overeen. Zij vertonen allebei dezelfde aandacht naar het kind, zij kijken het kind aan wanneer het een baby is en proberen zijn aandacht te krijgen. Ook verwachten zij beiden een reactie van het kind.Toch hebben moeders altijd een voorsprong. De reden hiervoor is dat moeders meer met hun kind interacteren, zij zien bijvoorbeeld eerder de unieke eigenschappen van hun kind en hebben een hechtere band met hun kind. Dit komt vooral door de zorg voor het kind en gezinstaken. De interactie tussen een vader en zijn kind wordt meer gekarakteriseerd door spel en sociale activiteiten.
Vaders zijn in hun communicatie met hun kinderen meer direct, vragen meer ‘w-vragen’ (wie, waar, wat, wanneer en waarom), zij refereren meer naar dingen die eerder gebeurd zijn en vragen meer naar verklaringen. Bijvoorbeeld, wanneer de dochter des huizes s’avonds te laat en met een rood hoofd thuiskomt zal het de moeder zijn die al snel opmerkt dat dochterlief verliefd is. Moeder reageert vriendschappelijk, herinnert zichzelf de tijd dat ze verleifd werd op de vader enz… De vader daarentegen zal al snel vragen stellen in de trend van wie de jongeman dan wel is?, waar hij vandaan komt ? Wanneer de verliefdheid dan wel begonnen is? Wat de jongeman in kwestie doet van werk of studie enz…
Door het stellen van deze vragen wordt de vader gezien als een brug naar de sociale wereld buiten het gezin.
Vaderschap en het gezinsklimaat
Vaders beïnvloeden hun kind direct en indirect. Met indirect wordt bedoeld hoe de vader bijvoorbeeld omgaat met de moeder, welke positie hij bekleed op de sociale ladder en of hij tevreden is met zijn werk. Met direct beïnvloeden wordt zijn gedrag en houding naar het kind toe bedoeld, en wat voor boodschappen er verborgen liggen in dit gedrag en houding. De karaktereigenschappen van de vader die een grote invloed hebben op de manier waarop hij zijn kind opvoedt zijn zelfwaardering, sociaal zijn en of hij introvert of extravert is Andere karakteristieken van de vader die invloed hebben op de vader-kind relatie zijn de vaardigheden, de kennis en de houding.Een vader beïnvloedt niet alleen de interactie met zijn kind, maar ook de interactie tussen moeder en kind. Vaders die meer met hun partner communiceren doen dat ook meer met hun kinderen. De invloed van de vader op de gezinseigenschappen speelt dus ook een belangrijke rol. Vooral de relatie tussen de ouders is essentieel. De kwaliteit van het huwelijk heeft een grote invloed op de manier waarop de vader met zijn kind omgaat. Deze invloed is groter op de relatie tussen een vader en zijn kind, dan op de relatie tussen moeder en kind.
De Hechting tussen vader en kind
Hechting is één van de meest belangrijke invloeden op de sociale en emotionele ontwikkeling. Als volwassenen gepast reageren op de behoeften van het kind tijdens de periode van hechting, ziet het kind volwassenen als betrouwbaar en voorspelbaar. Het resultaat hiervan is een veilige hechting.De hechting tussen een kind en zijn/haar vader en moeder ontwikkelt zich onafhankelijk van elkaar. Dit komt doordat kinderen zich hechten aan een stabiele persoon in hun omgeving. Een kind kan zich dus hechten aan verschillende personen, dit is afhankelijk van het aantal mensen dat zich betrouwbaar en voorspelbaar gedraagt naar het kind. Naast de ouders van het kind, kan dit dus ook een ander persoon zijn uit de omgeving van het kind. Denk hierbij aan kinderen die opgevoed worden in een pleeggezin. Ook hier ontstaat een hechte kind-ouders relatie.
Op de korte termijn is de hechting tussen een vader en zijn kind in overeenstemming met deze tussen moeder en kind. Deze hechtingsband, bepaalt onder andere de mate waarin een kind sociaal, adaptief en zeker is, in relaties met andere mensen.
De band die een kind specifiek met zijn vader heeft, heeft ook lange termijn gevolgen. Deze gevolgen hebben invloed op de volwassen, romantische relaties die het kind later, in de adolescentie en wanneer het volwassen is, al dan niet zal hebben. Ook zijn er lange termijn associaties van de band van het kind met de vader met de manier waarop kinderen in de adolescentie met hun leeftijdsgenoten omgaan.
Een vader is voor kinderen heel erg belangrijk. Hij beïnvloedt hun ontwikkeling door zijn karakter en houdingen, de kwaliteit van zijn relatie met de partner en de mate waarin het kind gehecht is aan zijn of haar vader. Hierdoor is het belangrijk dat een vader gezien wordt maar als opvoeder van zijn kind.
Lees verder
- Opvoeding: Opvoeden is meer dan voeden (special)
Gerelateerde artikelen
Geesteswetenschappelijke pedagogiekDe geesteswetenschappelijke pedagogiek halen hun normen voor opvoeden uit de praktijk. De zaken die je in de praktijk te…
De week van de opvoeding 2017Van maandag 2 tot en met zondag 8 oktober 2017 word de week van de opvoeding 2017 georganiseerd. Sinds 2001 vindt de wee…
Kritische pedagogiekDe kritische pedagogiek is een tegenstroming, tegen de gevestigde orde.
In de eerste plaats heeft de kritische pedagogie…
Stromingen binnen de pedagogiekBinnen de pedagogiek kennen we meerdere stromingen. De stromingen bestaan uit een aantal theoriën. Het is aan de pedagoo…Reageer op het artikel "De vaderrol bij de opvoeding"
Reacties
Inge, 05-04-2013 22:24 #11
De warmte en hechting is van groot belang voor de ontwikkeling van het kind.De mannelijkheid van de vader speelt daarin geen grote rol.De ouderrol zou dus ook door 2moeders of 2 vaders op zich genomen
kunnen worden.
Nienke, 26-03-2013 16:27 #10
Wie is de auteur van dit artikel (Vaderrol bij de opvoeding)? Is dit een stuk uit een boek?
Reactie infoteur, 26-03-2013
Beste Nienke,
Het is geen stuk uit een boek.
Sophocles
Sjen, 04-02-2013 16:10 #9
Beste Sophocles, bedankt voor je reactie!
Je heb gelijk dat ik grenzen moet gaan stellen en ik ben er al mee bezig. Mijn vriend weet van die ergenissen, en heeft wel eens gezegd of ik een hekel aan zijn zoon heb… dat slaat kant noch wal. Ik heb mn vriend keer op keer duidelijk gemaakt dat bepaalde dingen gewoon niet hoort en dan krijg ik als antwoord dat zijn zoon nou eenmaal anders is dan anderen vanwege het feit dat deze op een sociale werkplaats werkt. Liggen de zaken dan anders? In mijn optiek niet.
Bij mijn weten kunt men bij iedereen preoriteiten stellen en dit had mijn vriend al moeten doen in het begin van onze relatie. Het is niet altijd eenvoudig en het is geven en nemen. Zoals ik eerder schreef, ik ben ermee bezig om niet alleen mn grenzen aan te geven maar ze ook uit te voeren. Het valt niet altijd mee maar net zoals je zei, het komt de relatie niet ten goede als dit zo door blijft gaan. Hopelijk ziet mijn vriend dat ook eens een keer in!
Mvg: Sjen
Sjen, 01-02-2013 16:03 #8
Wat als zijn volwassen zoon (30) steeds mee gaat/moet als we boodschappen doen? Of als we eens een dagje weg willen, hij ook mee moet? Ik heb een latrelatie, en ik erger me de laatste tijd best wel aan het feit dat zijn zoon overal bij is. Als ik daar een avondje ben zit hij er altijd bij. Het is gebeurd toen we ruzie hadden en ik naar huis ging, mijn vriend uitleg ging geven aan zijn zoon.
Ik moet er wel even bij vertellen dat zijn zoon bij zijn vader woont. Dat is het probleem niet. Het probleem is dat hij overal bij is. En ja, ik heb er met mijn vriend over gepraat. Hij zegt dan dat ik me er niet mee moet bemoeien en het aan hem over moet laten. Echter, er veranderd niets… In het begin van onze relatie ging zijn zoon ook altijd mee als wij samen gewoon een wandelingetje wilden maken, of als we een terrasje wilden pakken. Ik vond dat erg storend en had het gevoel dat we totaal geen privacy hadden.
En nee, ik heb geen antipathie tegen zijn zoon, maar dit is toch geen normale gang van zaken of wel? Het is nu al zover dat zijn zoon niet meer mee gaat met onze wandelingetjes e.d. We gingen een keer naar Breda, met zijn zoon erbij. We hebben daar gegeten en bij het afrekenen werd de rekening op tafel gelegd zodat mijn vriend kon afrekenen. Niet veel later pakte zijn zoon het bonnetje, ik stond perplex en zei, zoiets doe je toch niet? Zijn vader zei niks maar wel achteraf tegen mij dat hij dat toch ook niet zo netjes vond. Dergelijke zaken flikt hij iedere keer. Nog een voorbeeld: sta ik in de keuken bij mijn vriend iets te vertellen, loop ik de kamer weer in en hoppa daar staat zijn zoon achter de deur mee te luisteren. Dit is geen speculatie dit heb ik vaker ondervonden.
Ook daar heb ik wat over gezegd, en mijn vriend zegt dan doodleuk, ja die dingen heeft hij van zijn moeder! Maar hij doet of zegt er verder niks van. Ik weet wel, ik woon niet met ze samen, ben er niet mee getrouwd, maar als je een latrelatie heb, heb je toch wel enige inspraak?
Enige wat zijn zoon doet is elke avond op de bank hangen en vaak ligt hij dan met zijn ogen dicht… leuk als je daar tussen zit en niks mag zeggen. Hoe moet ik dat zien dan? Dat ik het maar op zijn beloop moet laten en me er verder niet meer aan moet storen? Dat hun zo leven? We hebben nu meer dan 3 jaar een latrelatie en 3 jaar heb ik deze ergenissen. Ga nou niet vertellen dat ik met de relatie moet stoppen, want verder gaat het best goed tussen mijn vriend en mij. Ook met zijn zoon kan ik door 1 deur, het gaat mij meer om het feit de relatie tussen vader en zoon die ik naar mijn mening niet gezond vind. Hij verteld zijn vader wat hij moet doen, wanneer hij zijn rekening moet betalen, dat hij zijn schoenen uit moet doen omdat deze waarschijnlijk in de hondepoep heeft getrapt enz enz… Ach hij bedoeld het goed, hoor ik mijn vriend dan zeggen ja duhhhhh…
Praten is belangrijk en dat doen we ook, echter voel ik me hier alleen in omdat er niets veranderd in de vader/zoon relatie. Let wel, ik heb er geen probleem dat hij een zoon heb, als je goed gelezen hebt gaat het over dingen die naar mijn inziens niet horen en kunnen. Zo heb ik ook eens tegen mn vriend gezegd dat hij zijn zoon eens moet loslaten, NIET laten vallen maar loslaten en visa versa…
Ben benieuwd naar jullie mening.
H.g Sjen
Reactie infoteur, 01-02-2013
Beste Sjen,
Duidelijk. Zonder een hele verhandeling op te stellen over de vader-zoon relatie in dezes, zie ik maar één oplossing en dat is de meest harde.
Stel jezelf de grens wat kan en niet kan, schrijf ze desnoods op zodat je het niet vergeet, en maak jouw vriend duidelijk dat jullie relatie alleen maar verder kan als deze grenzen door zijn zoon en door jouw vriend worden gerespecteerd. Het is dan aan uw vriend om de keuze te maken.
Inderdaad hard, maar zoals het nu gaat zal jullie relatie uiteindelijk finaal komen te lijden onder de vader-zoon relatie en op termijn evenzo gedoemd tot mislukken. Dus jouw vriend werkt aan jullie relatie met in achtneming van jouw grenzen, zoniet, de korte en harde pijn.
SUcces er mee,
Sophocles
Gurbe Melsior, 09-01-2013 09:52 #7
Wat betreft lesbiennes: daar heb je ook een mannetje en vrouwtje, dus één van de dames is sowieso de 'vader' en de ander de moeder.
Silke, 21-11-2012 18:10 #6
Beste,
Wij zijn studenten 3e jaar Sociaal Werk met de afstudeerrichting Maatschappelijke Advisering van de Hogeschool Gent.
Het doel van onze paper is om te komen tot een analyse van verschillende bronnen over diversiteit in gezinnen. Hieronder vallen natuurlijk de moeder- en vaderrol. De insteek in de materie die wij gevonden hebben op de website, vinden wij handig om te gebruiken. We zouden een stuk willen citeren in onze paper maar hiervoor hebben wij natuurlijk gegevens nodig voor onze bronvermelding zoals naam van de auteur, jaar van publicatie, of het artikel ergens gepubliceerd is zoals een tijdschrift, krant, enz. Indien de auteur zijn volledige naam niet zou willen vrijgeven, zijn initialen ook goed voor ons.
We willen ons alvast excuseren voor het late antwoord!
U bent alvast bedankt om te willen reageren!
We konden u niet bereiken via het e-mailadres waarop u ons heeft geantwoord, vandaar dat wij terug via de reactiebox onze vragen doormailen.
Met vriendelijke groeten
Silke
Jabas, 07-11-2012 20:26 #5
'k snap 't artikel gewoon weg niet. De vader als hoofdrolspeler, om het zo te zeggen. Dat gaat er bij mij gewoon niet in. Mijn man zit maar op de bank voor de TV. Doet gewoon helemaal niets. En de kinderen vinden het allemaal prima. Ze bemoeien zich er niet mee, want anders krijgen ze er van langs.
Mike, 31-05-2012 01:36 #4
@Jessica: Ik snap dat jouw reactie in 2009 is geplaatst maar ik wil hier toch op reageren.
Man of vrouw maakt eigenlijk niet uit. Het kind neemt de eigenschappen over die het interesseren; dat kan dus ook betekenen dat het kind met twee moeders mannelijke eigenschappen ziet in een (of allebei) van de vrouwen.
Het zijn juist de mannen die doorgaans 'niet mee tellen' en opvoeding wordt nog steeds vaak gezien als iets dat hoofdzakelijk door de vrouw wordt gedaan. Dat is ook de reden dat ik bij dit artikel ben gekomen; ik wilde onderzoeken wat de vaderrol nu precies betekent voor een kind.
Zaken die in dit artikel geschreven worden zijn niet per se een weerspiegeling van de maatschappij, begrijp dat goed. We moeten allemaal rekening met elkaar houden, man of vrouw, dat maakt niet uit. Je hebt allerlei dingen genoemd zonder argumenten, zoals dat moeders meer rechten moeten krijgen. Een moeder heeft tegenover de vader veel meer rechten en macht, kijk voor een goed voorbeeld naar een scheiding.
Eerlijk gezegd klink je als iemand met een onzeker zelfbeeld, vooral tegenover mannen.
Jessica, 22-04-2009 12:26 #3
Hoe zit het dan bij lesbiene?
Z'n kind groeit liefdevol op zonder vader.
Wederom laat de maatschappij zien dat moeders helemaal niet mee tellen, vrouwen moeten maar rekening houden met mannen. Andersom hoeft dat niet.
Mannen moeten eens wat minder vertroeteld worden en moeders moeten wat meer rechten krijgen! :-)
Sandra Hoffert, 19-03-2008 12:15 #2
Ik wil een onderzoek doen naar de identiteit van de man en zijn rol als vader. Bestaan daar veel publikaties over en zijn er andere interessante onderwerpen over dit onderwerp
Reactie infoteur, 19-03-2008
Surf eens naar www.pedagogiek.net
Een interessante site met interessante opvoedingsonderwerpen.
Matty de Vries, 27-02-2008 21:41 #1
In uw artikel wordt gesproken over "diverse onderzoeken tonen aan… ". Kunt u mij de titels van de onderzoeken doorgever (ivm eigen onderzoek)
dank.
Matty
Reactie infoteur, 29-02-2008
Alstublieft, Matty veel plezier ermee,
Coiro, M. J., Emery, R. E. 1998. Do Marriage Problems Affect Fathering more than Mothering? A Quantitative and Qualititative Review. Clincial Child and Famile Psychology Review, 1, 23-40.
Heilburn, A. B. 1976. Identification with the Father and Sex-Role Development of the Daughter. The family coordinator, 25, 411-416.
Lamb, E., M. 2004. The role of the father in child development. Hoboken: John Whiley & Sons, Inc.
Lewis, C., Lamb, M. E. 2003. Father’s influences om children’s development: The evidence from two-parent families. European Journal of Psychology of Education, 18, 211-228
Lynn, D. B. 1976. Fathers and the Sex-Role Development. The family coordinator, 25, 403-409
Paquette, D. 2004. Theorizing the Father/Child Relationship: Mechanisms and Developmental Outcomes. Human development, 47, 193-219.
Renk, K., Roberts, R., Roddenberry, A., Luick, M., Hillhouse, S., Meehan, C., Oliveros, A., Phares, V. 2003. Mothers, Fathers, Gender Role, and Time Parents Spend With Their Children. Sex Roles, 48, 305-315.
Sanderson, S., Sanders Thompson, V.L. 2002. Factors Associated With Percieved Paternal Involvement in Childrearing. Sex Roles, 46, 99-111.
Gepubliceerd: 03-11-2007
Rubriek: Mens en Samenleving
Subrubriek: Pedagogiek
Special: Opvoeding
Reacties: 11