Seksespecifieke hulpverlening; hulpverlening man en vrouw

Mannen en vrouwen beleven en presenteren klachten en problemen vaak verschillend. Ze gaan er anders mee om en zoeken op een andere manier hulp. Seksespecifieke hulpverlening heeft met zijn voorlopers van vrouwen- en mannenhulpverlening al een lange geschiedenis. Aandacht voor sekseverschillen verbetert de kwaliteit van hulpverlening en is daarmee een belangrijk kenmerk van de organisatie of hulpverlener.

Seksespecifieke hulpverlening

Seksespecifieke hulpverlening kan worden beschreven als hulpverlening waarbij de machtsverhouding tussen mannen en vrouwen, de seksespecifieke socialisatie en de leefsituatie nadrukkelijk bij de zorgverlening betrokken worden. In 1993 begon seksespecifieke hulpverlening waarna er vele soorten hulpverlening zijn ontstaan; vrouwen- en mannenhulpverlening, seksespecifieke hulpverlening (voor mannen en vrouwen), lesbische hulpverlening en specifieke hulp voor zwarte, migranten- en vluchtelingenvrouwen.
In de maatschappij staat gelijkwaardigheid centraal, en dan ook met name in onze West-Europese maatschappij. Man en vrouw staan aan elkaar gelijk, hebben gelijke rechten en verdienen gelijke kansen. Hierdoor is het ook zo belangrijk dat ook in het gezin man en vrouw aan elkaar gelijk zijn. Gelijke rechten en plichten en beiden een evenredige taakverdeling binnen het huishouden en/of opvoeding.

In de seksespecifieke hulpverlening staat groepswerk centraal. Lotgenoten van hetzelfde geslacht begrijpen elkaar beter. Mannen en vrouwen verschillen van behoeften in communicatie en hulpverlening en ook in het dagelijks leven is het merkbaar dat vrouwen en mannen naar elkaar toe trekken als men een probleem heeft. Mannen begrijpen elkaar en vrouwen begrijpen elkaar. Hier sluit de seksespecifieke hulpverlening op aan, d.m.v. lotgenoten en hulpverlener van eigen sekse.

Vrouwenhulpverlening: De handelingsbekwaamheid van vrouwen helpen te vergroten, eigen keuzen waarderen en krachten mobiliseren: Vrouwen vinden het moeilijk om in het dagelijks leven zich egoistisch op te stellen en onafhankelijk te zijn. Vrouwen vinden het een goede eigenschap als zij zich kan binden en zich open kan stellen voor anderen. Maar een vrouw kan zich hierdoor wegcijferen en niet voor haar eigen mening opkomen en eigen keuzes waarderen en volgen.

Seksespecifieke uitgangspunten:

• Zowel de vrouwenhulpverlening als de mannenhulpverlening maakt de ongelijkwaardigheid bespreekbaar en streeft naar gelijkwaardige posities.
• De voorkeur gaat uit naar groepswerk.
• Er wordt openheid gegeven over de methode van hulpverlenen.
• De taal van de client begrijpen en hem of haar serieus nemen
• Solidariteit met de client.
• Vrouwenhulpverlening : De handelingsbekwaamheid van vrouwen helpen te vergroten, eigen keuzen waarderen en krachten mobiliseren.
• Mannenhulpverlening: Bondgenootschap met vrouwen, gerichtheid op verandering van onderdrukkende machtsverhoudingen en de erkenning en bestrijding van de dominante maatschappelijke positie van mannen.
• Hulpverlener van de eigen sekse.

Onderwerpen gerelateerd aan seksespecifieke hulpverlening

Geweld in relatie

Veel vrouwen hebben te maken met geweld in de relatie. Er kan dan sprake zijn van licht, matig of een ernstige vorm van geweld. Bij zo’n 3 procent van de vrouwen is er sprake van blijvend letsel. Relaties waarin geweldig voorkomt vertonen vaak dezelfde overeenkomsten en kenmerken. Er is dan sprake van revictimisering, alcholisme en er bestaat een patroon waaruit blijkt dat vrouwen zich machteloos voelen en niet goed genoeg. Er bestaan verschillende strategieen om geweld in een relatie te stoppen. In de hulpverlening gebruikt men de reddingsdriehoek. De rollen van redder, slachtoffer en achtervolger zien we vaak terug in relaties tussen volwassenen. Het is belangrijk voor vrouwen om zich geen slachtofferrol aan te meten. Er moet gezocht worden naar mogelijkheden om wel invloed uit te oefenen.

Mannen die geweld gebruiken in een relatie zijn vaak erg onzeker en kunnen zich niet op andere manieren uiten dan in geweld. Ze zijn vaak niet gewend om te communiceren, ze hebben dit niet meegekregen uit hun jeugd en hebben zelf uit hun eigen jeugd geleerd om geweld te gebruiken. De mannen die dit doen voelen zich waardeloos en hebben een lage zelfwaardering. Ze kunnen niet over hun gevoelens praten en hebben weinig sociale relaties. Er wordt in de behandeling met mannen onderscheid gemaakt tussen gedrag en individu. Een man is niet gewelddadig maar gedraagt zich gewelddadig.

Arbeid en zorg combineren

Meer mannen dan vrouwen hebben een leidinggevende functie. Dit komt niet doordat ze beter opgeleid zijn maar omdat vrouwen nog niet hebben weten door te dringen in deze banen. Ook het feit dat vrouwen vaker het werk binnenshuis moeten kunnen combineren met het werk buitenshuis heeft hier mee te maken. In de hogere functies is het vaak nog niet mogelijk om deze banen in deeltijd uit te oefenen. De druk bestaat voor vrouwen tegenwoordig dat ze daadwerkelijk op zoek moeten gaan naar een baan en een leuke uitdagende baan bovendien. Voor de hulpverlening is het hierin belangrijk de discriminerende elementen uit het verhaal van de client te lichten en deze bespreekbaar te maken, maar uiteindelijk is de cliente degene die de keuze maakt om wel of niet te werken. Niet de hulpverlening maar de client maakt de keuze. De norm dat werken goed is voor vrouwen en dus gerealiseerd moet worden is net zo kortzichtig als dat vrouwen thuis moeten zitten en voor de kinderen en het huishouden moeten zorgen. Vrouwen die zich terugtrekken uit de arbeidsmarkt zodra er kinderen komen hebben vaak moeite weer terug te keren aangezien ze een achterstand hebben opgelopen en hun werkervaring is verouderd. Veel vrouwen vinden het moeilijk om hun baan met het huishouden en de kinderen te combineren. Er ligt een grote druk op hen en ze ervaren het als een zware, dubbele taak. Mede hierdoor ontstaan er conflicten in de relatie als de man zich niet met het huishouden bemoeit.

Seksespecifieke hulpverlening wordt geboden in de vorm van mannen-en vrouwenhulpverlening, lesbische hulpverlening, vrouwenopvanghuizen, Blijf-van-mijn-lijfhuizen, vrouwenopvang Humanitas en Mannenwerk.

Lees verder

• De psychoanalyse van Freud
• Het gezin: verandering en ontwikkeling