Monogamie. Is de mens monogaam?

Over het algemeen mogen we stellen dat de mens monogaam is. Wereldwijd in de meeste culturen leven man of vrouw samen met 1 partner. Dat wil echter niet zeggen dat beide partners trouw zijn aan elkaar en aan de relatie. Monogamie en trouw zijn binnen een relatie zijn twee totaal verschillende zaken. Wat is monogamie? Wat verstaan we eigenlijk onder monogamie en monogaam zijn? Een overzicht:

Wat is monogamie?

Monogamie (Grieks: `monos` = enkel, `gamos` = huwelijk)
Oorspronkelijk betekent monogamie (letterlijk) het volgende:

• De voorwaarde waarbij iemand slechts eenmaal in een leven trouwt.
• De voorwaarde waarbij iemand slechts met één persoon tegelijkertijd getrouwd is.
• De situatie waarin iemand één enkele seksuele partner tegelijkertijd heeft.

Monogamie betekent letterlijk het hebben van een echtgenoot.

Wat verstaan we tegenwoordig onder monogamie?

Tegenwoordig verstaan we onder monogamie: het aangaan van een relatie uit liefde voor een persoon, je partner. Monogamie zegt dus niets over vreemdgaan of over hoeveel seksuele relaties man en vrouw hebben buiten hun vaste partner om. Trouw zijn en monogamie zijn twee heel verschillende zaken. Sterker nog, je zou kunnen stellen dat je voor overspel en vreemdgaan een monogame relatie nodig hebt.

Monogamie en trouw zijn

Ondanks dat monogamie en trouw zijn aan elkaar twee heel verschillende zaken zijn, gaan velen er van uit dat monogamie en trouw zijn dezelfde betekenis hebben. Dit veroorzaakt, ongetwijfeld, de nodige onduidelijkheden binnen een relatie. Verwachtingspatronen van partners die ze hebben aangaande hun relatie, kunnen hierdoor verschillend zijn.

Trouwen en trouw

Als we goed kijken zien we in het woord: “trouwen” het woord: “trouw” zitten. Als je “trouwt” beloof je elkaar “trouw” te zijn. Huwelijken nemen af, samenwonende nemen toe. Als je samenwoont “beloof” je elkaar niets.

Mens is niet monogaam?

Invloed van oa opvoeding, cultuur, geloofsovertuiging, genen en de behoefte aan liefde, genegenheid en waardering, zal de ene mens zich meer monogaam gedragen binnen een relatie dan een ander.

Charles Darwin

Charles Darwin gaf in 1879 aan in zijn: ”The origin of species” dat polygamie een van de belangrijkste voorwaarden is voor een gunstige evolutie van een soort. Ook van de mensensoort. Zijn conclusie is: De mens is van nature niet monogaam. In dit geval zou je moeten lezen: trouw. De mens is van nature niet trouw.
(Polygamie: Polygamie betekent letterlijk het hebben van meerdere echtgenoten gelijktijdig.)

Tegenstanders

Tegenstanders vinden de theorie en de conclusie van Darwin ronduit flauwekul. Zij stellen dat de vele jaren van evolutie niet zomaar opzij kan worden gezet. De mens zou “geleerd” moeten hebben om monogaam (trouw) te zijn. Een kwestie van karakter, zo stellen zij.

Wetenschappelijke interpretatie:

Monogamie is een product van de intelligentie en niet van het instinkt.

Algemene interpretatie:

Je gelooft niet of wel in monogamie; je KIEST er voor, bewust. Of niet. Feit blijft dat mensen over het algemeen monogamie zien als het hoogste goed.

Natuur en monogamie

De natuur heeft een krachtig middel ontwikkeld om te zorgen dat de mens voor een (korte) periode monogaam (lees: trouw) is: verliefdheid. De periode van verliefdheid is een uitstekende gelegenheid om voor nageslacht te zorgen.

Opinie van biologen

Volgens de opinie van biologen (over het algemeen) is seriële monogamie een van ons meest natuurlijke drang en instinct.

Seriële monogamie

Je bent verliefd, je gaat een relatie aan en je hebt alleen met je partner een sterke emotionele band en seksuele activiteiten. Na (gemiddeld) een jaar of vier ebt de verliefdheid en liefde die je voelt voor je partner weg. Je gaat vreemd of je beëindigd de relatie en gaat op zoek naar een nieuwe partner. Zodra je weer verliefd wordt, ga je opnieuw een relatie aan en de cyclus herhaalt zich. Tegenwoordig zien we deze seriële monogamie veelvuldig voorkomen.

Relatie beëindigen, uit elkaar gaan, scheiden. En dan?

In Nederland zouden per jaar gemiddeld zo´n 110.000 stellen, getrouwd of samenwonend, uit elkaar gaan. Een kleine 60.000 kinderen (per jaar!) zijn bij dit (voor hen een enorme) drama betrokken. De negatieve gevolgen op sociaal, maatschappelijke en op financieel vlak zijn enorm. Niet alleen voor de kleine, maar ook voor de ouders.

Toch lijkt het of we geen keus hebben. Niet veel mensen hebben nog het idee oud te gaan worden met hun huidige partner Zodra de verliefdheid en de liefde over is, gaan we op zoek naar een nieuwe (seksuele) partner en/of relatie. Volgens (oa) biologen is dit een van ons meest natuurlijke drang en instinct: seriële monogamie. We willen allemaal hetzelfde, zonder uitzondering: ons geliefd en gewaardeerd voelen. Vinden we dat niet meer binnen onze huidige relatie, dan gaan we (massaal) op zoek.

Lees verder

• Emotionele ontrouw
• Aanwijzingen dat de partner vreemd gaat
• Motieven voor vreemdgaan