TBS: Terbeschikkingstelling

TBS betekent terbeschikkingstelling. Het is een behandelmaatregel (dus geen straf) die een rechter kan opleggen aan mensen die zeer ernstige delicten hebben gepleegd. Het is een behandelmaatregel omdat deze patiënten ook lijden aan een stoornis die het gedrag heeft kunnen beïnvloeden tijdens het delict. Daarom wordt hij niet geheel verantwoordelijk gesteld door de rechter. Het deel waarvoor hij wel aangerekend kan worden krijgt hij een gevangenisstraf. Wat houdt TBS precies in? Wanneer is dit opgericht?

Wat houdt TBS in?

Zoals in de inleiding te lezen gaat het hier om de TBS maatregel. Eigenlijk is het een behandeling omdat de stoornis wordt behandeld om herhaling te voorkomen, het doel hiervan is om de samenleving veiliger te maken.

Geschiedenis

TBS was vroeger TBR. In 1928 werd deze maatregel ingevoerd als terbeschikkingstelling van de regering. Voor het ene deel krijgt hij de straf voor het andere deel een behandeling. Men noemde dit ook wel de psychopatenwet.

Het aantal terbeschikkinggestelden groeide maar er waren te weinig plekken voor deze mensen. 1933 werd hierdoor tijdelijk de 'psychopatennoodwet' ofwel de stopwet, ingevoerd. Dit betekende dat TBR alleen opgelegd mocht worden als er een zeer ernstig delict was gepleegd en de kans op herhaling groot was. Voor de oorlog was er vooral een opsluiting binnen de TBR en nauwelijks behandeling. Na de oorlog werd dit anders, toen werden er ook behandelingsmogelijkheden ontwikkeld en toegepast. Behandeling kan bijdragen aan de veiligheid van de samenleving, was de gedachte. De stopwet werd stopgezet en daardoor groeide het aantal patiënten weer, wat wederom zorgde voor een onhoudbare situatie. In 1951 werd de beginselenwet ingevoerd, wettelijk werden hier de rechten en de plichten van patiënten geregeld. In 1988 kwam er dan TBS als reactie op de kritiek die men gaf op de TBR maatregel.

Belangrijke verschillen tussen TBR en TBS

• TBR kon voor elk misdrijf worden opgelegd en TBS alleen voor misdrijven waarop een minimumstraf staat van vier jaar.
• TBS mag maar max. vier jaar duren tenzij aan twee voorwaarden is voldaan, t.w.:
• Het betreft een misdrijf waarbij andere personen in gevaar zijn gekomen.
• Verlenging noodzakelijk is vanuit veiligheidsoverwegingen.
• In de TBS-wet kan je in hoger beroep gaan bij verlening.

Er zijn twee soorten TBS

• TBS met bevel tot verpleging
• TBS met voorwaarden

Toelichting

Vaak wordt er gesproken over TBS met bevel tot verpleging. Bij een TBS met voorwaarden wordt iemand niet onder dwang opgenomen, maar stelt een rechter voorwaarden aan het gedrag. Als iemand zich niet houdt aan de voorwaarden kan de rechter de TBS maatregel omzetten in een TBS met bevel tot verpleging.

TBS en het nieuws

Vaak hoor je negatieve verhalen over TBS klinieken. Op 23-04-2014 was er een nieuwsuitzending van de EO.
Een groep TBS'ers op een gesloten afdeling beschikte hier over messen, drugs, telefoons en geld. In die uitzending van woensdag 23 april was te zien hoe TBS'er Majid twee grote vleesmessen vasthoudt. 'Vier of vijf maanden heb ik die messen bij me', zegt Majid hierover. Ook zegt hij: 'Je kan hiermee een bloedbad aanrichten'!.

Op andere filmpjes tonen TBS'ers drugs als heroïne, hasj, XTC en cocaïne. De groep TBS'ers om wie het gaat, zit op een gesloten afdeling en mag zonder toezicht geen contact hebben met de buitenwereld. Zij hebben dus een TBS met bevel tot verpleging. Toch hebben zij de opnames aan EO-onderzoeksjournalist Roelof Bosma door kunnen geven. Het doel was dat zij het openbaar wilden maken, omdat zij zich frustreren als het gaat om het veiligheidsbeleid en het gebrek aan behandeling door ''De Rooyse Wissel'' een TBS kliniek in Venray.

Kamerleden

Tweede kamerlid Ard van der Steur geeft aan dat 'Een toezichthouder een nuttige aanvulling zou zijn'. Hij verwijst hier naar ervaringen in Engeland. Daar werkt het aanstellen van een toezichthouder bij problemen in commerciële gevangenissen volgens hem goed.

Andere nieuwsfeiten

• Op 11 april 2012 was er een 29 jarige tbs'er uit de kliniek De Kijvelanden te Poortugaal weggelopen na zijn begeleid verlof, dit was in de omgeving van de kliniek.
• Een weggelopen TBS'er pleegt een gewapende overval in januari 2010, hij was niet teruggekeerd na zijn onbegeleid verlof.
• Op 9 maart 2014 was een TBS'er die niet terugkeerde na verlof bij zijn aanhouding overleden. De politie schoot in zijn been en vervolgens stak hij zelf een mes in zijn nek.

Film

Er is ooit een film gemaakt waarin Theo Maassen een ontsnapte TBS'er speelt, om uit handen van politie te blijven gijzelt hij een toevallige passant. De film heet TBS (2008).