Zo schrijf je een afscheidsbrief die eeuwig wordt bewaard

Een afscheidsbrief is vaak van grote betekenis, zowel voor afzender als ontvanger. Je kunt je gevoelens en erkentelijkheid met die afscheidswoorden uitspreken. Reken maar dat zo'n laatste persoonlijke groet meer impact heeft dan een afscheidscadeau, en voor altijd zuinig wordt bewaard door je vertrekkende collega, buren, vrienden, leraren, teamgenoten, medewerkers, enz. Als je geen afscheidsgroet zendt kun je later spijt krijgen.

Afscheid nemen doet pijn

We nemen in ons leven dikwijls afscheid, soms bewust maar vaak ook zonder dat we het beseffen: Je buren verhuizen en je vermoedt dat je ze nog regelmatig ziet. Of een fijne collega vertrekt, waarvan je verwacht dat je die nog wel een keertje tegen het lijf loopt. Maar het kan best zijn dat je die aardige buurvrouw, schoolkameraad of studiegenoot, waarmee je zoveel hebt beleefd, nooit meer spreekt. Het afscheid is natuurlijk wel heel bewust, als je zelf de buurman bent die verhuist, als werknemer elders een andere baan krijgt, je terug trekt uit de politiek, of uiteindelijk zelf op je sterfbed ligt. Maar hoe dan ook: definitief afscheid nemen van aardige mensen, die je lang hebt gekend en waar je lief en leed mee hebt gedeeld, is nooit makkelijk en dikwijls emotioneel.

Geen afscheid nemen

Maar geen afscheid nemen doet soms op een gegeven moment nog meer pijn. Is ook niet meer te herstellen en zorgt voor wroeging omdat je een foute beslissing hebt genomen. Je verzuimt een aardige collega nog eenmaal in de ogen te kijken. Of Je bent niet op de begrafenis van een goede bekende geweest, omdat je dacht het met een rouwkaart af te kunnen. Je moet gedwongen hals-over-kop vertrekken uit het buitenland, en op het zelfde moment doet het al pijn dat je geen gedag hebt kunnen zeggen tegen de leuke mensen waar je vriendschap en collegialiteit mee hebt opgebouwd. Hopelijk heb je hun (email)adres, zodat je het thuis nog enkele afscheidswoorden kunt verzenden. Desnoods via hun 06-nummer.

Onvergetelijk afscheid

Je kunt op veel manieren afscheid nemen, bijvoorbeeld:

• Van vrienden onder het genot van een borrel in een café, of in de sportclubkantine na de laatste training, afscheidswedstrijd.
• Tijdens een afscheidsreceptie die je werkgever je aanbiedt na jaren trouwe dienst, schud je alle naaste collega's en relaties de hand.
• Aan het eind van de zangrepetitie zeg je voor het voltallige zangkoor dat je leuke jaren hebt gehad en ze zult missen. Je oogst dan vast applaus.

Afscheidsbrief

Maar vaak zijn er situaties, waarbij een brief voor je gevoel nodig is. Zo'n attente waardevolle brief zal heel vaak een aanvulling op een mondeling afscheid zijn. Want ondanks die leuke afscheidsborrel die je door de vereniging is aangeboden, kun je tevens nog iets schrijven in het clubblad. Of je stuurt je sympathieke collega ook nog een hartelijk geformuleerde afscheidsmail waarin je hem/haar persoonlijk bedankt voor de collegialiteit en de steun waarop je nooit tevergeefs een beroep deed. Reken maar dat die paar uit het hart gegrepen afscheidsregels indruk maken en gewaardeerd worden. Tot aan de dood toe zullen ze door de ontvanger soms met weemoed en warme gevoelens worden herlezen. En wellicht trots getoond worden aan partner, kinderen en andere dierbaren. Het is overduidelijk dat een facebookbericht, hoe goed bedoeld dan ook, daarbij in het niet verzinkt.

Suggesties en voorbeelden

Personeelsblad, clubnieuws, verenigingskrant, website

Als je een ingezonden afscheids- c.q. bedankbrief plaatst in een krantje of op de site van de sportclub, moet je er rekening mee houden dat veel personen het lezen, dus ook mensen die je niet (zo goed) kennen. Probeer het dus voor iedereen begrijpelijk te verwoorden, dat zal de redactie ook waarderen. En bij zo’n uiteenlopende lezersgroep houd je het ook enigszins algemeen en maak je het niet te emotioneel. Geef o.a. de reden van je vertrek, bedank mensen die je terzijde hebben gestaan en wens de lezers en de vereniging, (het bedrijf) het beste voor de toekomst etc. Houd in principe de volgorde: vroeger, heden, en toekomst aan, want dat is over het algemeen het duidelijkst en leest het prettigst. Uiteraard hoef je die chronologische volgorde niet per sé aan te houden, als je daar een reden voor hebt.

Vertrekkende collega of relatie

Als je bent uitgenodigd op een afscheidsreceptie van een gewaardeerde collega, medewerker, medebestuurder of zakenrelatie, en je bent verhinderd te verschijnen, zal het zeker worden geapprecieerd als je die vakgenoot ter compensatie een sympathieke brief schrijft waarin je hem/haar:

• Bedankt voor de samenwerking, de steun etc. Je kunt benadrukken die eigenschappen die je zo waardeerde. Bijv. de commerciële creativiteit, organisatietalent, oplossingsgerichtheid, humor, opgeruimde karakter, doortastendheid, collegialiteit, sociaal gevoel, optimisme, hulpvaardigheid, positieve instelling e.d. En dat je nooit zult vergeten die ene keer dat…... enz.
• En natuurlijk wens je haar/hem succes in de verdere loopbaan, of moedig je aan van harte te genieten van het welverdiende pensioen.
• Ook als die collega is ontslagen vanwege bezuiniging, reorganisatie of arbeidsconflict, zal hij/zij wellicht een sympathiek en bemoedigend (troostend) hart onder de riem waarderen. Realiseer je wel dat het tegen je kan worden gebruikt als je in zo'n brief of mail, de werkgever of de organisatie waar jezelf deel van uitmaakt ernstig afvalt. Hou de formulering wat dat betreft neutraal, of ga in het geheel niet op de reden van het gedwongen vertrek in.

Afsluiting van school, studie, universiteit, opleiding

Een leraar, instructeur of onderwijzer is ook maar een mens. Reken maar dat die leerkracht het waardeert, indien je als vertrekkende cursist, leerling, scholier of student, een bedankje stuurt voor de energie die aan jou is besteed, om de opleiding succesvol te voltooien en het diploma te behalen. En misschien vindt de kleuterjuffrouw of onderwijzeres van de basisschool het ook wel heerlijk om van een ouder een bedankbriefje te krijgen dat zij dat wat moeilijker kind van jou, zo goed heeft begeleid. Wat zal die jonge meid trots zijn, of wat zal die oudere onderwijzeres het waarderen dat ze weer eens van iemand erkenning krijgt.

Het is daarvoor nooit te laat, want ook na maanden kun je nog een sympathieke brief schrijven, waarin je die leraar of lerares vertelt, dat je dankzij de school zo lekker gaat in je nieuwe job, vervolgopleiding, je relatie enz. Dat bedanken van onderwijzend personeel kan zelfs nog jaren later, want natuurlijk is die wiskundeleraar trots dat zijn leerling als volwassene uiteindelijk zo'n mooie baan heeft.

Als je de vriendschap beëindigt

Op papier kun je goed en helder uitleggen waarom je een punt achter de relatie zet. Wellicht heb je degene die je vriend, vriendin, kameraad, of geliefde was reeds persoonlijk gedag gezegd, maar zo'n emotioneel moment leent zich vaak niet om de motieven en argumenten uitgebreid op te sommen. En vooral niet om daar goed naar te luisteren. Als je dus behoefte hebt je gevoel en de reden van de breuk op papier te zetten, probeer dan zo eerlijk mogelijk te zijn. Memoreer ook de leuke ervaringen, spreek niet te veel in termen van schuld, want als twee mensen niet goed bij elkaar passen, heeft dat niet zoveel met schuld te maken. Spreek waardering jegens de ander uit en bedank voor de mooie momenten. Misschien kun je omschrijven, dat je ondanks de ongelukkige afloop (het uit elkaar groeien), toch blij bent dat je hem/haar hebt leren kennen en met positief gevoel aan de relatie zult blijven terugdenken.

Per e-mail?

Een ondertekende brief die persoonlijk wordt overhandigd of via de post bezorgd, maakt veel indruk. Maar vaak is het praktischer per email te verzenden, zeker als je een grotere groep wilt bereiken. Gaat het om enkele afscheidswoorden waarmee je een zakenrelatie of collega bedankt en succes wenst, dan voldoet een mail eveneens prima. Of wees eens origineel ouderwets door iets met de hand te schrijven. Laat bij de keuze je gevoel en gezond verstand spreken.

Voorbeeldbrief als je een verre reis gaat maken

Ga je een grote buitenlandse trip maken, vanwege vakantie, een zakelijke reden of omdat je journalist bent, dan is het niet onverstandig om een korte zakelijke afscheidsbrief te maken aan het thuisfront, voor het geval je tijdens die avontuurlijke trip komt te overlijden. Die bief bewaar je bijvoorbeeld in een gesloten envelop op een plaats die partner of andere gezinsleden makkelijk kunnen vinden, en alleen mogen openen bij je overlijden of verdwijning. Dit zal vermoedelijk geen lange emotionele vaarwelbrief zijn, want dan lijkt het erop dat je bewust uit het leven bent gestapt. Nee in zo’n brief (aan je vrouw en kinderen) staat misschien hooguit:

• Dat je van ze houdt en trots op ze bent.
• Vraag je ze als broers en zusters altijd vrienden met elkaar te blijven.
• En noem de bankrekeningen en andere documenten, zodat het geen speld in een hooiberg voor ze wordt.
• Je kunt ook vermelden hoe en waar je begraven wilt worden.
• Waar ligt de lijst met adressen en moet er een overlijdensadvertentie verschijnen.
• Heb je kostbare dingen te verdelen dan kun je dat in die brief ook doen, dat voorkomt discussies.

(Om een dergelijke brief te maken hoef je natuurlijk niet per sé op reis te gaan, want de dood dient zich soms onverwacht aan, 365 dagen per jaar.)

Een dierbare gaat sterven

Als een goede bekende ernstig ziek is, (te vroeg) gaat sterven en nog bij vol verstand is, kan er ook de behoefte zijn een laatste groet te schrijven. Het gevoel zegt, dat je de woorden "dood, overlijden, sterven, afscheid, ziekte" etc. niet (te veel) moet gebruiken. Want je schrijft die brief weliswaar i.v.m. die tragische gebeurtenis, maar de zieke heeft waarschijnlijk het meeste aan de mooie herinneringen, wat je samen hebt meegemaakt, positieve woorden van troost en steun. Maar wat je vindt dat gepast is bepaal je natuurlijk zelf. Realiseer je dat die brief ook door de eventuele partner wordt (voor)gelezen.
Een paar willekeurige voorbeeldzinnen die misschien inspiratie geven voor een persoonlijke afscheidsbrief:
(Mijn) Lieve / beste

• Ik wil je bedanken voor de mooie tijd en de onvergetelijke momenten.
• We hebben samen plezierige/ontroerende en soms vervelende/moeilijke/heftige dingen meegemaakt, zoals die keer....
• Maar als het zwaar/lastig was, waren we er steeds voor elkaar.
• Nooit zal ik het vergeten dat jij......want dankzij jou.....
• Ik bewonder de lef/eigen mening die je altijd durfde te tonen.
• Die keer dat je (voor me) in de bres sprong ... heeft diepe indruk gemaakt.
• Ik ervaar het als een voorrecht dat ik jou heb leren kennen.
• Dikwijls was je een steun, (voorbeeld) voor me.
• Je was een persoon met principes en tegelijk begripvol voor andersdenkenden.
• Voor altijd zal ik je herinneren als een echte kameraad.
• Later zal ik mijn kinderen vertellen over die speciale vriend van me, waarmee ik zo een goede band had. En die ik mis.

Vaarwel

Lees verder

• Tips voor onvergetelijke jubileum- of afscheidsspeech
• Elk mens maakt zich voor eeuwig onsterfelijk op deze Aarde