Collectief ontslagen worden: waar heb je recht op?

Bij reorganisaties komt het in slechte tijden jammer genoeg vaak voor dat werknemers ontslagen worden. Betreffen het een groot aantal ontslagen in één keer dan is er sprake van een collectief ontslag. Een collectief ontslag dient aan de voorwaarden te voldoen opgelegd door de Wet Melding Collectief Ontslag. Dan heeft de werkgever een meldingsplicht bij het UWV, waarnaast de ontslagen conform het afspiegelingsbeginsel moeten worden bepaald. Wat wordt er verder bij een collectief ontslag voor de werknemers geregeld?

Collectief ontslag

• Aanleiding van reorganisatie
• Het afspiegelingsbeginsel
• De ontslagvergoeding
• Sociaal plan bij collectief ontslag
• Voldoen aan ontslagrecht

Aanleiding van reorganisatie

Het gaat met het bedrijf niet goed en er worden langdurig rode cijfers gedraaid. Dit houdt in dat er mensen bij een reorganisatie ontslagen moeten worden. Worden er meer dan twintig werknemers binnen drie maanden ontslagen dan betreft het een collectief ontslag. Dan is de Wet Melding Collectief Ontslag (WMCO) van toepassing. Dit betekent dat de werkgever het collectief ontslag bij het dichtstbijzijnde UWV kantoor moet melden. Daarbij geldt tevens dat het ontslag aan voorwaarden is verbonden. Welk ontslag is van toepassing bij een collectief ontslag en waar moet het collectief ontslag aan voldoen?

Het afspiegelingsbeginsel

Hoe moet worden bepaald welke werknemers ontslagen moeten worden? Daartoe geldt het afspiegelingsbeginsel en betekent dat de ontslagen naar evenredigheid van de organisatie en werknemerspopulatie moet zijn verdeeld. Daarbij dienen de ontslagen gelijkmatig verdeeld te zijn over:

• alle leeftijdscategorieën maar ook gelijkmatig over de;
• verschillende lagen van de organisatie.

Op die manier wordt getracht een eerlijke verdeling te realiseren aangaande wie wel en wie niet wordt ontslagen. Dit maakt dan ook dat een manager op het hoogste niveau de kans loopt om ontslagen te worden.

De ontslagvergoeding

Omdat ontslag bij een reorganisatie ontslag wegens bedrijfseconomische redenen is, heeft de werknemer recht op een ontslagvergoeding. Dit wordt toegekend omdat de werknemer salaris gaat verliezen, omdat het contract wordt ontbonden. Veelal wordt de kantonrechtersformule gevolgd:

• de kantonrechtersformule = A * B * C1 * C2 en is opgemaakt uit;
• A = de hoogte van het maandsalaris;
• B = de duur van de arbeidsrelatie tussen werknemer en werkgever;
• C1 = de correctiefactor voor leeftijd. Deze bedraagt tot 35 jaar 0,5 en neemt per tien volgende jaren toe met 0,5 met een top van 2,0;
• C2 = de correctiefactor voor aan wie het ontslag te wijten valt. Gewoonlijk bedraagt deze bij collectief ontslag 1,0.

Het is noodzakelijk om aan te geven dat de hoogte van de ontslagvergoeding door het Lenteakkoord is beperkt tot:

• een maximum van 0,25 maandsalaris per gewerkt jaar;
• en ter waarde van niet meer dan 6 keer het maandsalaris.

Deze ontslagvergoeding dient aangewend te worden voor een eventueel heropleidingstraject om zo de werknemer een betere positie op de arbeidsmarkt te geven. Heropleidingstrajecten dienen te worden gevolgd gedurende het verkrijgen van een WW uitkering en zijn tevens voor eigen rekening. Het UWV draagt deze lasten niet meer. Consequentie van de hervorming van het ontslagrecht binnen het beleid van het Lente Akkoord is dat de oudere ontslagen werknemer relatief een kleine ontslagvergoeding krijgt, waardoor meer oudere ontslagen in de hand wordt gespeeld.

Sociaal plan bij collectief ontslag

Is er sprake van een collectief ontslag dan eist de personeelsvereniging vaak dat er een sociaal plan voor de ontslagen werknemers wordt opgesteld. Dat kan betekenen:

• het verschaffen van hulp bij het vinden van een andere baan, mogelijk bij een concurrent;
• een geldelijke compensatie voor eventuele advocaatkosten;
• het bieden van herscholingsmogelijkheden;
• en uiteraard het bieden van afdoende vergoeding bij het ontslag.

Essentie van het sociaal plan is dat de collectief ontslagenen niet het gevoel krijgen compleet alleen gelaten worden bij het verkrijgen van ontslag. Een helpende hand bieden aan de ontslagen werknemers is van groot belang. Dat is de essentie van het sociaal plan.

Voldoen aan ontslagrecht

Uiteraard dient het ontslag van werknemers binnen een collectief ontslag uiteraard te voldoen aan het ontslagrecht. Daarbij dient dan ook:

Ontslagreden

De juiste reden van ontslag binnen het beëindigingsovereenkomst aangegeven te worden zijnde: ontslag wegens bedrijfseconomische redenen op basis waarvan de werknemer een WW uitkering kan aanvragen.

Wettelijke opzegtermijn

Wettelijke opzegtermijn in acht is genomen. Voor iedere vijf gewerkte jaren dient een extra maand opzegtermijn meegenomen te worden met een maximum van vier maanden. Let wel dat de opzegtermijn start vanaf de eerste van de volgende maand nadat het ontslag is aangezegd.

Concurrentiebeding

Het concurrentiebeding niet van toepassing te zijn. Het concurrentiebeding bepaalt dat een ontslagen werknemer geen specifieke kennis bij een concurrent mag toepassen. Echter, omdat de oude werkgever de werknemer niet meer wenst te gebruiken, vervalt het concurrentiebeding.

Om zeker te zijn van de zaken laat je het beëindigingsovereenkomst controleren door een juridisch specialist.

Lees verder

• Ontslagrechten: waar heb je recht op als je wordt ontslagen?
• Loondoorbetalingsplicht bij ziekte betekent geen ontslag
• Ontslagvergoeding, wat te doen met vergoeding bij ontslag?