Olfert Pieter Lap - kapitein uit Hollum Ameland

Olfert Pieter Lap was een Amelander gezagvoerder op de koopvaardij, die voer tussen Amsterdam en Indië. Hij woonde in de Burenlaan in Hollum en betekende veel voor de Amelander gemeenschap in het bijzonder voor de bewoners van zijn geboortedorp. Hij was zeer begaan met de minderbedeelden van het eiland en heeft zijn best gedaan om hen te helpen. De naam Lap komt veel voor op de eilanden Texel en Ameland en in Scheveningen en Amsterdam. Aan Olfert Pieter van Ameland kleeft een uniek verhaal. Hij stierf onderweg aan boord en de mannen vonden een bijzondere manier om zijn lichaam mee te nemen naar het eiland om daar te kunnen worden begraven.

De kapitein die gebalsemd thuiskwam

• Olfert Pieter Lap voer op Indië
• Verval van krachten en zenuwkoorts
• Balseming in arak
• Hollum
• Grietje en de kinderen
• Musea in Amsterdam en op Ameland

Olfert Pieter Lap voer op Indië

Olfert Pieter Lap leefde van 1801 tot 1854. Zijn naam wordt ook wel met een V geschreven. Op zijn grafsteen staat hij met een V, op de steen van zijn vrouw staat zijn naam met een F gebeiteld. De gemeente Ameland houdt op de straatnaamborden de F aan. Hij was in de laatste jaren van zijn leven (van 1842 tot aan zijn dood in 1854) gezagvoerder op de bark Christina Agatha en voer op Indië. Lap overleed in de zomer 1854 op zee ter hoogte van de Engelse Kanaal-eilanden op 54-jarige leeftijd. Mathijs Deen spreekt in zijn boek 'De Wadden' over de Azoren. Olfert Lap zou op de terugreis van Indië naar Amsterdam, met de Azoren op de horizon aan bakboord, zijn overleden.

Verval van krachten en zenuwkoorts

Het was op een dag met een brandende zon aan de hemel dat de scheepsarts de ogen van de kapitein sloot. Die was bezweken aan verval van krachten en zenuwkoorts. Dat was 19 juni 1854 en voor Lap dreigde een zeemansgraf als niet de Amelander opvarenden hadden gepleit voor hun eilandgenoot. Ze wilden zijn lichaam meenemen om hem ten overstaan van weduwe Lap te kunnen begraven in Hollum. Zo geschiedde.

Balseming in arak

De Amelanders timmerden aan boord een kist, maakten hem waterdicht met pek en goten hem vol met arak, een sterke drank uit Indië.
Lap lag tot over het puntje van zijn neus in de drank, waardoor zijn lichaam gebalsemd werd en hij de rest van de terugreis naar huis kon maken. Op de rede van Texel werd de klotsende kist overgeheveld naar een beurtschip dat op Ameland voer en zo werd Olfert Pieter Lap teruggebracht naar Hollum.

Hollum

Lap werd daar op 8 juli 1854 begraven. Hij ligt aan de noordkant van de hervormde kerk van Hollum, op regel 11, graf 25. Wie voor zijn steen staat, kan op de achtergrond bijna het huis zien waar hij woonde. Lap en zijn vrouw bewoonden Burenlaan 5. Op de steen staat ondermeer: “Het graf mag niet geopend worden.” De zerk werd in 2004 met overheidssubsidie gerestaureerd door een gespecialiseerd bedrijf.

Grietje en de kinderen

Op 27-jarige leeftijd trouwde hij met Grietje Volkert Visser (Grietje Folkert Lap-Visser), die hem 16 jaar overleefde. Ze kregen samen 11 kinderen, waarvan een levenloos ter wereld kwam.

• Ettje Lap 1827-?
• Volkert Lap 1829-?
• Aagje Lap 1830-1900
• Ettje Lap 1833-?
• Jenske Lap 1834-?
• Getje Lap 1836-?
• Pieter Lap 1840-?
• Gerardus Lap 1841-?
• Grietje Lap 1842-?
• Doodgeboren kindje -1844
• Antje Lap 1846-?

Nazaten Lap

Olfert Pieter Lap heeft nazaten. De zesde generatie Olfert heeft inmiddels een volwassen zoon (zevende generatie) die eind 2015 een stamhouder (achtste generatie) geboren zag worden. De overgrootvader van deze zesde generatie opa Olfert is de kleinzoon van Olfert Pieter Lap, de gezagvoerder die op regel 11 in graf 25 ligt. Die kleinzoon van O.P. Lap is nog geboren in Hollum, in 1861. Hij verhuisde later naar Rotterdam en was ook kapitein op de grote vaart. Deze overgrootvader Lap was de laatste zeeman in de familie.

Musea in Amsterdam en op Ameland

O. P. Lapstraat

In Hollum is een straat naar Olfert Pieter Lap genoemd. In het Scheepvaartmuseum in Amsterdam staat een model van zijn schip en in het Cultuurhistorisch Museum Sorgdrager in Hollum hangt een schilderij van de Christina Agatha. Het museum heeft meer van en over Olfert Pieter Lap in de collectie.

November 2015 - Zerkgroep

Op Ameland ontstaat in november 2015 commotie over het feit dat het college van de gemeente een lijst publiceert met waardevolle grafstenen die moeten blijven bestaan. De steen van Olfert Pieter Lap en zijn vrouw Grietje ontbreken op de lijst en dreigen te worden opgeruimd. Na oproepen uit de gemeenschap besluit de gemeente een werkgroep samen te stellen die zich buigt over de grafzerken met cultuurhistorische waarde voor het eiland. Zerkgroep werd het Eigen Woord van het jaar 2015.
De steen van Olfert en Grietje is blijven staan en wordt erkend als waardevol voor de geschiedenis van het eiland.

Lees verder

• Walvisvaarder en commandeur Marten Jansen van Ameland
• Walvisvaarder Hidde Dirks Kat van Ameland
• Waddeneiland Ameland – Beroemde en bekende eilanders