Last Post en Taptoe - klaroen signaal bij herdenkingen

Elk jaar wordt vlak voordat we twee minuten stil zijn tijdens de Dodenherdenking het Taptoesignaal geblazen. Het wordt gespeeld op trompet of hoorn. Soms wordt het Taptoesignaal verward met de Last Post. Wanneer is het Taptoesignaal op zijn plaats en wanneer de Last Post? De Taptoe klinkt op 4 mei op de Dam, de Taptoe klinkt bij Nederlandse herdenkingen. De Last Post wordt gespeeld bij herdenkingen met een buitenlands karakter. Een bijzondere Last Post werd geblazen in Eindboven, bij de repartiëring van de slachtoffers van de MH17 vliegramp in Oekraïne. Bij elke kist die uit het vliegtuig werd gedragen klonk het hoornsignaal.

Taptoe

De naam Taptoe is afgeleid van een commando: “Doe-de-tap-toe!". Hiermee werd in kazernes aan de soldaten duidelijk gemaakt dat de dag ten einde was. Het taptoesignaal was het signaal dat de dag afsloot. Aan het begin van de dag klinkt ook een signaal, het reveille.

Ceremonie op de Dam

In de loop der tijd is het Taptoesignaal verbonden met de Dodenherdenking en de twee minuten stilte. Het klinkt op 4 mei ondermeer op de Dam in Amsterdam. Voorafgaand aan de stilte horen we het Taptoesignaal dat door één enkele trompettist wordt geblazen. Het is daarmee een signaal met waardigheid geworden. Het wordt geblazen bij herdenkingen en bij begrafenissen met militaire eer.

Nederlands signaal

Het Taptoesignaal is het Nederlandse signaal.

Internationaal signaal

De Last Post is een internationaal signaal.

Verwarring over Taptoesignaal en Last Post

Er is regelmatig verwarring of het Taptoesignaal of de Last Post geblazen moet worden gespeeld. De twee stukken lijken erg op elkaar. De Last Post is iets langer: de Last Post duurt 1:40 minuut en het Taptoesignaal duurt 1:13 minuut. Vaak wordt het Taptoesignaal gespeeld en wordt dat de Last Post genoemd of andersom. De twee signalen worden regelmatig door elkaar gehaald.

Huurlingen

Muziekhistorici menen dat de huurlingen van vroeger debet zijn aan de gelijkenis tussen de twee muziekstukken. Voor de vele buitenlandse huurlingen in het leger - we spreken nu over enkele eeuwen geleden - was het handig dat er één herkenbaar signaal werd gebruikt dat door soldaten van verschillende nationaliteiten begrepen werd. In verschillende landstreken ontwikkelde het signaal verschillend.

Tweede Wereldoorlog en Engelandvaarders

Toen Nederland werd bevrijd van de Tweede Wereldoorlog, bracht het Britse leger de Last Post naar Nederland. Door de Britse traditie om bij de wisseling van de laatste schildwacht het signaal Last Post te spelen, klonk dat signaal na de oorlog over Nederland. Het wordt net als de Taptoe geblazen bij herdenkingen en begrafenissen. Oud Engelandvaarders en militairen die tijdens de Tweede Wereldoorlog in Engeland zijn opgeleid, hechten aan de Last Post. Zij horen graag het Britse signaal bij de begrafenis van oude strijdmakkers. Officieel hoort het niet, maar de Nederlandse militaire autoriteiten maken geen bezwaar. Volgens het militaire ceremonieel wordt bij inlandse herdenkingen de Taptoe gespeeld. De Last Post is voorbehouden aan herdenkingen met een buitenlands karakter.

Dodenherdenking 4 mei

Op de Nederlandse herdenking zoals op 4 mei, waar de bevolking de gevallenen van de Tweede Wereldoorlog en de slachtoffers van oorlogssituaties sinds die tijd herdenkt, mag uitsluitend het signaal Taptoe worden uitgevoerd. De twee minuten stilte worden afgesloten met het Wilhelmus. Daarna volgt de kranslegging en een defilé van aanwezigen langs het monument.

Dagelijks in Ieper

In het Vlaamse Ieper klinkt elke dag om 20.00 uur de Last Post. Leden van de Last Post Association dragen daar zorg voor als eerbetoon aan de gesneuvelden in de Eerste Wereldoorlog.

Klaroen

Het signaal wordt gespeeld op een:

• trompet;
• kornet;
• bugel.

Oorspronkelijk werd de klaroen geblazen, een koperen blaasinstrument zonder ventielen of met één ventiel.

Lees verder

• Ameland in de Tweede Wereldoorlog - Atlantikwall
• Ameland en Amelanders in de Tweede Wereldoorlog
• Nationale Herdenking op 4 mei op Ameland
• Bevrijding van Ameland - Bevrijdingsdag op het Waddeneiland
• In Flanders Fields – klaprozen voor gevallenen bij Ieper