In Flanders Fields – klaprozen voor gevallenen bij Ieper

De Britten herdenken elk jaar in november de gevallenen van de Eerste Wereldoorlog, the Great War. Ze noemen het Remembrance Day of Poppy Day. De herdenking is tevens voor alle gevallenen in andere gewapende conflicten. Symbool van de herdenking is de klaproos. Koningin Elizabeth, die op 10 november 2013 bij de herdenking aanwezig was, droeg ook klaprozen. Ze had een collage van zeven klaprozen op de revers. De klaproos is een symbool geworden voor alle militairen die sinds de Eerste Wereldoorlog in conflicten om het leven zijn gekomen.

Klaprozen voor de gevallen militairen

• Eerste Wereldoorlog
• Klaprozen voor gevallenen
• In Flanders Fields
• Ieper
• Museum

Eerste Wereldoorlog

Het is meer dan honderd jaar geleden dat de Eerste Wereldoorlog begon; in 2014 was het precies een eeuw geleden. Symbool van de herdenking is de klaproos geworden, naar een gedicht dat John McCrae destijds schreef. Het begon allemaal op 11 november 1918, om vijf uur in de ochtend. Dat was het moment van de capitulatie. De eerste officiële herdenking was in 1919. De Wapenstilstandsdag werd gevoerd met twee minuten stilte op het elfde uur van de elfde dag van de elfde maand. In 1920 werd de klaproos voor het eerst erkend als herinneringssymbool. Het American Legion was de eerste.

Poppy

Groot-Brittannië koestert de ‘poppy’ die symbool staat voor de Britten die solidair zijn met de militairen in actieve dienst, gesneuvelden, gewonden en veteranen met een psychisch trauma. Het gebruik van de klaprozen is geïnspireerd op het gedicht In Flanders Fields van kolonel John McCrae. De kolonel gebruikt hierin de klaproos als metafoor voor de gevallenen in de oorlog. Hij was bij Ieper en zag, naast dood en verderf, de Vlaamse velden bloeien vol rode klaprozen. Op of rond 11 november is het Remembrance Day.

De symboliek van de klaproos

• De klaproos is een pionier, hij is een van de eerste bloeiers op plekken waar puin is gestort;
• de loopgraven van de Eerste Wereldoorlog waren met puin bezaaid;
• uit sommige soorten klaprozen wordt morfine gewonnen, die de pijn van de gewonde soldaten onderdrukte en verdovend werkte;
• het rood van de bloemblaadjes is als het bloed van de gesneuvelden, het zwart is de kleur van de rouw.
• de poppies worden op een kruis geplakt, dat het christelijke symbool is van lijden en verlossing.

Klaprozen voor gevallenen

Veel Britten dragen tijdens de herdenking het symbool. Sommigen weigeren en de weerstand groeit. Wie geen klaproos draagt heeft iets uit te leggen. Klaproostegenstanders waarderen het niet dat alle gevallenen als helden worden neergezet. Zij willen de gewapende macht kritisch onder de loep nemen en niet op een voetstuk plaatsen. Ondanks de weerstand wordt de klaproos nog steeds geassocieerd met de slachtoffers van The Great War en door grote groepen met respect gedragen.

In Flanders Fields

In Flanders Fields werd in 1915 geschreven door de Canadees John McCrae. Hij was militaire arts en dichter en op het slagveld aanwezig. Hij schreef het in zijn hulppost bij Essex farm, een paar kilometer ten noorden van het centrum van Ieper. Op 8 december 1915 werd de originele versie gepubliceerd en sindsdien is het gedicht een eigen leven gaan leiden. Men zegt dat de dood van zijn vriend hem aanzette tot het schrijven ervan. McCrae stierf zelf in 1918 aan longontsteking en hersenvliesontsteking.
Dit is het gedicht:

Moina Michael

De Amerikaanse lerares Moina Michael wordt geraakt door het gedicht. Zij begint met de hand klaprozen te maken en start een actie. Met de poppies werft ze fondsen voor gewonde ex-militairen. In 1921 raakt de Française Anna Gúerin geïnspireerd door Moina Michael en introduceert de klaproosverkoop in Groot-Brittannië.Dan begint voor de British Legion de 'Poppy Appeal'-traditie. Een jaar later wordt de eerste Britse kunststofklaproosfabriek geopend waar veteranen kunnen werken. Er worden nog steeds miljoenen klaprozen gemaakt.

Ieper

Ieper, of Ypres, is een stad in het zuidwesten van België. In het gebied heerste een bloedige strijd tussen de Duitsers tegen de Fransen samen met de Britten. De stad was aan drie zijden belegerd door de Duitsers en er werden verschillende slagen om Ieper gevochten. De Middeleeuwse stad kwam volledig verwoest uit de strijd. Na de oorlog werd Ieper herbouwd. De Middeleeuwse gebouwen lijken honderden jaren oud, maar zijn nog geen eeuw.

Last Post

In de stad is een museum opgericht omwille van de geschiedenis van deze oorlog. Ieper wordt ook wel de Vredesstad genoemd. De Vredesstad Ieper en het In Flanders Fields Museum vertellen over oorlogsverleden. Het museum is gevestigd in de heropgebouwde Lakenhallen van Ieper. Elke dag is in Ieper de Last Post te horen ter nagedachtenis aan de gevallenen.

Museum

• Kenniscentrum In Flanders Fields Museum
• Sint-Maartensplein 3
• B- 8900 Ieper

Lees verder

• Ameland in de Tweede Wereldoorlog - Atlantikwall
• Ameland en Amelanders in de Tweede Wereldoorlog
• Atlantikwall Bunkerproject Nederlandse Waddeneilanden
• Last Post en Taptoe - klaroen signaal bij herdenkingen
• Nationale Herdenking op 4 mei op Ameland