Het ontbreken van sociale controle

Vroeger was het heel gewoon, mensen hielden elkaar in de gaten. De sociale controle was groot in onze maatschappij. Tegenwoordig weten sommige mensen niet eens wie hun eigen buren zijn. Toch zal hier iets moeten veranderen wanneer de verzorgingsmaatschappij beetje bij beetje verandert in een participatiemaatschappij. Weg met de communicatie-armoede.

Positieve en negatieve kant sociale controle

Sociale controle lijkt soms ver te zoeken. De positieve kant van sociale controle is dat mensen aandacht en belangstelling hebben voor elkaar. De negatieve kant van sociale controle is dat je je in je handelen belemmert voelt. Je hebt het idee dat er iemand over je schouder meekijkt. Vooral mensen die gedrag vertonen dat afwijkt van de norm, hebben vaak grote problemen met sociale controle.

Door het ontbreken van sociale controle wordt negatief gedrag van tieners in de hand gewerkt. Ze worden niet meer gecorrigeerd door de maatschappij, mensen kijken liever de andere kant op dan zich ergens mee te bemoeien.Slechts een enkeling grijpt in. Sociale controle bevestigt sociale normen en zorgt ervoor dat deze niet vervlakken en uiteindelijk verdwijnen. Sociale normen zorgt ervoor dat mensen hun gedrag corrigeren. Eerst gebeurt dit onder druk van de sociale omgeving en later worden deze sociale normen eigen en worden dit de richtlijnen die het individu zichzelf oplegt.

Het allergrootste nadeel van het ontbreken van sociale controle is de zogenaamde communicatie-armoede. Mensen leven langs elkaar heen, ze maken geen praatje meer en gaan al helemaal niet meer even bij elkaar op de koffie. Het gezin anno 2017 is gesloten. Hierdoor is er meer eenzaamheid in onze maatschappij dan vroeger het geval was. Allemaal zijn we goed op de hoogte over het wereldgebeuren maar we hebben geen idee hoe het met de buren gaat.

Verandering gezin

Het aantal eenpersoonshuishouden stijgt en uit onderzoek blijkt dan alleenstaande en gescheiden mensen vaak minder sociale contacten hebben als gezinnen of hertrouwde personen. De manier waarop vrije tijd wordt besteed is ook anders dan vroeger. Er wordt meer tijd besteed aan werk en het vervoer ernaartoe en ook brengt de gemiddelde Nederlander meer tijd binnenshuis door dan vroeger het geval was. We hebben met onze televisie, computer en iPad ook meer vrijetijdslurpers als ooit tevoren. Al met al neemt de individualisering van de samenleving toe.

Behoefte aan groepen

Veel mensen zoeken groepen om bij te horen, vroeger was de buurt er één van maar deze is nu vaak vervangen door de werkkring of de (sport)club. Deze groepen zijn hierdoor in belangrijkheid toegenomen. Mensen ontlenen zelfs vaak hun gevoel van eigenwaarde aan de groep waartoe ze behoren. Dat is één van de redenen dat het hebben van een baan in belangrijkheid is toegenomen. Veel meer dan vroeger ontlenen mensen hun identiteit aan hun baan. Het maakt ze tot wie ze zijn en niet alleen in hun eigen ogen, ook in die van hun omgeving. Ik werk dus ik ben.... (zin uit de blog van Rob Wijnberg). Luister maar eens goed naar een groepje mensen wat zich aan elkaar voorstelt, meestal komt achter de naam gelijk het beroep.

Conformiteit

Een voordeel van deze lossere samenleving is dat de druk tot conformiteit is afgenomen. De moderne mens is onafhankelijker en minder geneigd zich aan te passen waardoor de individu meer ruimte krijgt en onze samenleving iets meer wordt gekleurd door bijzondere persoonlijkheden. De tolerantie ten opzichte van onze excentrieke medemens is toegenomen. Het lijkt zelfs dat deze mensen bewonderd worden, in tegenstelling tot vroeger wordt excentriek niet meer als iets verkeerds gezien maar als bewonderenswaardig. Vooral jongeren zien in mensen die weigeren zich te conformiteren een voorbeeld.