De behoeftenpiramide van Maslow

In het communicatieproces speelt de motivatie een belangrijke rol. Iemand die niet open staat voor communicatie, om wat voor reden dan ook, zal de boodschap nooit goed ontvangen. Er zijn verschillende theorieën samengesteld om het menselijk gedrag te verklaren. Dit worden motivatietheorieën genoemd. Maslow constateert dat de mens een wezen is met behoeften. Hij stelt dat er ordening valt aan te brengen in die behoeften.

• Fysiologische behoeften
• De behoefte aan veiligheid en zekerheid
• Sociale behoeften
• Behoefte aan waardering
• Behoefte aan zelfrealisatie

Fysiologische behoeften

Maslow onderscheidt als basisbehoeften de fysiologische behoeften:

• behoefte aan voedsel,
• aan drinken,
• aan slapen,
• aan warmte,
• aan kleding en
• aan seksuele activiteit.

De mens streeft er naar deze behoeften te bevredigen. Als hij zich daarvan in de vorm van een inkomen heeft zeker gesteld dienen zich onmiddellijk de volgende behoefte aan waarin hij wil voorzien:

De behoefte aan veiligheid en zekerheid

De mens streeft naar een veilige omgeving, naar bescherming tegen gevaar en naar een verzorgde toekomst. Is ook in deze behoefte in redelijke mate voorzien, dan komen de sociale behoeften naar voren.

Sociale behoeften

Sociale behoeften zijn de behoefte aan gezelligheid, en aan sociale contacten. De behoefte om ergens bij te horen, om vriendschap te geven en te krijgen, om geaccepteerd te worden.

Behoefte aan waardering

De vierde laag in de behoeftenhiërarchie van Maslow is de behoefte aan waardering. Ieder mens zoekt naar achting en respect. Maar deze behoefte ontstaat dus pas als in de andere behoeften is voorzien.

Behoefte aan zelfrealisatie

De hoogste laag is de behoefte aan zelfrealisatie. De mens streeft uiteindelijk naar om wat er allemaal aan eigen mogelijkheden is, te realiseren. Creativiteit moet ontplooid kunnen worden. Creativiteit krijgt echter met een lege maag, in een onveilige omgeving, zonder contact met mensen nooit een kans. Vandaar dat dit de laatste fase is in Maslow's behoeftenpiramide.

Voor succesvolle communicatie is het van groot belang dat zowel zender als ontvanger goed gemotiveerd zijn. Als de zender wel gemotiveerd is, maar de ontvanger zich op een ander motivatieniveau bevindt, zal de boodschap nooit overkomen op de wijze die de zender zich heeft voorgesteld.