Wat is Ethiek en hoe ga je daar als verpleegkundige mee om?

Dit artikel gaat over het ethiek in de zorg en hoe je daar als verpleegkundige of verzorgende mee omgaat. Het gaat over normen en waarden en wat nou niet goed is en wat nou wel goed is in de zorg.

Definitie

“Ethiek is de leer van het moraal, het is het inschakelen van het nadenken bij morele beslissingen, oftewel ook wel de bezinning van normen en waarden” (Nursing, 2004)

Wat hier staat vond ik een hele mooie uitleg voor wat ethiek nou eigenlijk is. Ethiek is dus het afwegen tussen goed en kwaad en de keuzes daartussenin. Bij het verpleegkundig beroep kun je dit niet wegdenken. Bij een patiënt hoor je ethisch verantwoord te handelen.

Normen en waarden:

Waarden en normen zijn heel belangrijk bij de beschrijving van een ethisch probleem. Wat zijn waarden en normen? Waarden zijn dingen die een groep mensen of een individu belangrijk vind(en). Bijvoorbeeld je naaste lief hebben. Normen zijn meer regels of verwachtingen, die een bepaalde groep heeft. Zoals dat je bijvoorbeeld niet zomaar al het afval op de straat mag gooien. Bij een ethisch probleem komt vaak ook je mening van pas.

Omdat wat jij belangrijk vindt niet altijd een waarde is voor de ander die ook met het ethische probleem te maken heeft. Een ethische dilemma is dan ook een probleem waar je met meerdere mensen niet uit kan komen. Neem bijvoorbeeld euthanasie. Sommige mensen zijn daar mee voor, maar sommige mensen willen dit ook niet. Als er iemand dan op een afdeling komt die euthanasie wil, dan krijg je dus te maken met verschillende meningen en dan moet je dan dus een oplossing voor dit probleem vinden. In dit geval zou euthanasie wel toegepast kunnen worden, omdat de zorgvrager het zelf wil en mensen die in een instelling werken, moeten de belangen van de zorgvrager centraal stellen en daarom mag er in dat geval wel euthanasie toegepast worden. Verpleegkundigen mogen echter wel weigeren om hieraan medewerking te verlenen.

Hoe ga je om als verzorgende IG om met ethische dilemma’s?

Allereerst ethische dilemma’s zijn niet een twee drie op te lossen. Het gaat over waarden en normen en iedereen kan een probleem anders zien en anders omschrijven. Als je er niet uitkomt, moet je allereerst eerlijk zijn tegen de patiënt en zeggen dat je niet weet wat de oplossing voor een probleem is. Hierdoor blijf je je professionaliteit houden en kun je respect blijven tonen.

Stel bij ethische dilemma’s, vragen zoals:

• Wat weegt het zwaarst, wat is het belangrijkste?
• Wat is goed of slecht vanuit waarden en normen vanuit jezelf en vanuit de beroepscode?
• is dit in overeenstemming met je eigen geweten?
• Is het handelen ethisch verantwoord?
• Wat staat er in de beroepscode vermeld?
• Tip: Gebruik een stappenplan voor ethische dilemma’s