Loyaliteit in het pleeggezin

Als mens heb je de mogelijkheid loyaal te zijn. Aan je vrienden, je groep, je werkgever of je buren. Maar een hele bijzondere vorm van loyaliteit is wel, die van een kind aan zijn ouders. Ook al wordt een kind uit huis geplaatst wegens verwaarlozing of misbruik en is het kind boos of verdrietig, hij wijst zijn ouders niet af. Ze blijven -hoe dan ook- zijn ouders, ze zijn zijn wortels en daarmee de basis van zijn bestaan. Hoe ga je daar als pleegouders mee om?

Loyaliteit en afwijzing

Het kind is bij de geboorte afhankelijk van zijn ouders. Ook al gaan deze ouders niet in op de behoeften van hun kind, ze zijn wel de volwassenen, waar hij het van moet hebben. Hij blijft aan hen gebonden. Als het kind niet meer thuis woont, zal toch die bebondenheid aan eigen ouders een rol spelen en bepaalt in zekere zin ook de manier, waarop hij zich zal gedragen bij mensen, die de rol van ouders op zich nemen: zijn pleegouders. Hij zal zich gedragen zoals hij dat gewend was, want zijn ouders gingen op een bepaalde manier met hem om. In het pleeggezin zullen door de manier, waarop de gezinsleden met elkaar omgaan, gevoelens naar boven komen van vroeger. Fijne, maar zeker ook verdrietige gevoelens en vaak weet het kind niet hoe hij daar mee om moet gaan. De houding van de pleegouders ten opzichte van de eigen ouders is van groot belang. Het kind voelt zich deel van zijn eigen ouders, ook al is hij verwaarloosd. Als pleegouders zijn ouders afwijzen, voelt hij zichzelf afgewezen. Een kind zal zeker merken, ook al doen pleegouders dit niet openlijk. Het kind moet geaccepteerd worden om wie hij is, want wie hij geworden is, is toch bepaald door de mensen uit wie hij geboren is en met wie hij zijn (korte) leven gedeeld heeft. Een kind zal zich onbegrepen of zich afgewezen voelen als zijn eigen ouders niet geaccepteerd worden. Hij zal in verzet komen en doet dit door gedrag. Bij zoveel moeilijke gevoelens, zal hij 'moeilijk' gedrag laten zien. Het kind zal voor pleegouders onbereikbaar worden. Pleegouders zullen moeten erkennen en toestaan, dat eigen ouders erg belangrijk blijven in het leven van hun pleegkind. Zelfs als er door omstandigheden geen contact mogelijk is, is het goed om regelmatig dit onderwerp ter sprake te brengen en het kind de kans geven zijn gevoelens van eenzaamheid en verdriet te kunnen uiten. Zo hoeft hij niet het idee te krijgen te moeten kiezen en leert hij, dat hij met zijn vragen en problemen bij zijn pleegouders terecht kan. Hij leert dan te mogen zijn wie hij is en geaccepteerd te worden, ondanks zijn verleden. Dit geeft hem de rust om zich te kunnen ontwikkelen.

Loyaliteitsconflict

Het is voor pleegouders moeilijk om de ouders van hun pleegkind te accepteren. Vaak is er sprake geweest van verwaarlozing of ernstige mishandeling of is het kind sexueel misbruikt.Dit geeft ook bij pleegouders gevoelens van weerzin en afkeer. Toch is het voor de band, die opgebouwd gaat worden met het pleegkind van groot belang, die gevoelens even opzij te zetten en belangstelling te tonen en de ouders hoog te houden. Als het pleegkind het gevoel krijgt niet over zijn ouders te mogen denken, praten of er niet op bezoek mag, dan geeft dat veel onlustgevoelens, frustratie en verdriet. Het brengt het kind in een lyaliteitsconflict. Dit komt zijn ontwikkeling niet ten goede. Zijn energie zal hij gaan verspillen aan verzet en dwars gedrag.Het zal ook ten koste gaan van zijn schoolprestaties.

Ouders en pleegouders, allebei ouders

Pleegkinderen zijn kinderen met meerdere ouders. Ouders, die heel belangrijk voor hem zijn en blijven en pleegouders, die dit accepteren en van hem zullen gaan houden om wie hij is. Dan zal het kind zich goed kunnen ontwikkelen. Hij heeft wel veel nare dingen meegemaakt, maar hij heeft ook gezien, dat er ouders waren, die hem namen zoals hij was en hem hebben opgevoed als hun eigen kind. Met zijn verleden en zijn gedrag. Ze zullen hem laten zien, wat vertrouwen is en hem, ondanks alle problemen liefde en rust hebben gegeven. En dat zijn eigen ouders, ouders-op-afstand mochten zijn.