Hoe kan je een vluchteling helpen?

Er zijn veel vluchtelingen die de tocht naar Europa niet overleven. De mensen die het wel overleven zijn vaak zwaar getraumatiseerd. Veel van hen hebben oog in oog met de dood gestaan. Bovendien zijn hun familieleden, vrienden of kennissen soms gemarteld of zelfs vermoord. De meeste Nederlanders hebben dit gelukkig nooit hoeven mee te maken. Onze laatste oorlog dateert immers uit de jaren 40. Toch zijn er veel mensen die hun steentje willen bijdragen aan het lot van deze vluchtelingen. Maar hoe doe je dat precies?

Wat is vluchten?

Vluchten betekent weggaan uit je eigen land. Alles moet je achterlaten. Denk bijvoorbeeld aan je vrienden en familie. Je kunt niet zeggen of je hen ooit nog terugziet. Bovendien is er meestal geen tijd om allemaal spullen te pakken. De dierbaarste dingen, zoals het erfstuk van je lievelingsoma, kan je als vluchteling niet meenemen. Toch wenst iedere vluchteling een mooie toekomst - en daar hoort een compleet nieuw land bij.

Vluchtelingen lopen weg omdat ze in hun eigen land gevaar lopen. Er woedt misschien wel een oorlog. Soms vluchten mensen vanwege het feit dat ze geen eigen mening of geloof mogen hebben. Doen ze dit wel, dan riskeren ze een gevangenisstraf en in sommige gevallen zelfs de doodstraf. Vluchtelingen zijn er dus in alle soorten en maten. Zo zijn er ook mensen die weglopen omwille van discriminatie in hun land. Denk bijvoorbeeld maar aan albino's uit Afrikaanse landen of homoseksuelen uit islamitische gebieden.

Wanneer de vluchteling zijn eerste stappen heeft gezet naar een ander land, vraagt hij daar om bescherming. Dit wordt met andere woorden ook wel 'asielaanvraag' genoemd. Vluchtelingen die om bescherming vragen heten daarom ook wel asielzoekers. Pas als het zeker is dat een vluchteling echt gevaar loopt in eigen land, verandert de term 'asielzoeker' naar 'vluchteling'. Dit betekent dat de persoon in kwestie een permanente verblijfsvergunning krijgt.

Vluchtelingen komen vaak onder erbarmelijke omstandigheden aan. De zware tocht heeft hun zowel lichamelijk als geestelijk op de proef gesteld. Een goed voorbeeld hiervan zijn de bootvluchtelingen die na 2011 massaal de oversteek naar Europa wagen. Het betreft hier vaak vluchtelingen uit Afrika en het Midden-Oosten. Na weken of zelfs maandenlang onderweg te zijn geweest, komen ze uiteindelijk zwaar uitgeput aan in een land waar ze denken veilig te zijn.

Vluchtelingencrisis

Er zijn wereldwijd meer dan 30 miljoen mensen op de vlucht in 2016. In Nederland zoeken jaarlijks zo'n vijftienduizend mensen bescherming. Om de vluchtelingen op te vangen is het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA) opgezet. Soms is de druk te hoog om al deze vluchtelingen direct hulp aan te bieden. Daarom worden er gelukkig door het hele land initiatieven opgezet om vluchtelingen te helpen. Veel Nederlanders willen immers graag een steentje bijdragen. De een vangt bijvoorbeeld een gezin op in huis; de ander geeft asielzoekers Nederlandse lessen. Er zijn echter nog veel meer mogelijkheden om een vluchteling te kunnen helpen. Hieronder staan alle opties op een rijtje.

Vrijwilliger worden

Om vluchtelingen op een directe manier te helpen, kun je het het beste vrijwilliger worden. De bekendste organisatie die zich inzet voor vluchtelingen is natuurlijk het Rode Kruis. Maar er zijn genoeg andere hulporganisaties te vinden. Enkele voorbeelden hiervan zijn Amnesty International, Unicef en Stichting Hulpactie Bootvluchtelingen. Deze organisaties zijn zowel in het buitenland als in Nederland actief. Dus wil je niet in het buitenland aan de slag, maar ben je op zoek naar mogelijkheden in Nederland zelf? Dan kun je aan de slag bij de organisatie Vluchtelingenwerk Nederland. Deze organisatie zet zich in voor Nederlandse vluchtelingen om ze verder te helpen bij o.a. belangenbehartiging, integratie en gezinshereniging.

Een andere vorm van vrijwilligerswerk is het meedoen aan ludieke acties zoals het doneren van kleding of spullen. Er zijn op Facebook genoeg initiatieven te vinden die zich inzetten voor vluchtelingen. Zo is er al een heel netwerk van inzamelpunten in o.a. Arnhem, Apeldoorn, Deventer en Zutphen. Vanuit deze inzamelpunten worden de spullen verder vervoerd naar de Apeldoornse Americahal waarin veel vluchtelingen worden opgevangen. Ook is het mogelijk spullen te sturen naar mensen in Griekenland. De Griekse hulporganisaties verspreiden het daar dan weer onder de vluchtelingen. Maar welke spullen zijn de moeite waard om te doneren?

• Kinderkleding zoals t-shirts, broekjes, rompertjes, leggings, t-shirts;
• First-aid kits;
• Kinderrugzakjes;
• Kinderschoenen;
• Knuffels;
• Mini verpakkingen shampoo, tandpasta en zeep;
• Spelletjes;
• Tandenborstels;
• Pleisters;
• Potloden of pennen.

Kom in actie

De International Organisation for Migration (IOM) probeert mensen te betrekken in zijn #MigrantsContribute-campagne. Deze campagne is in het leven geroepen om te laten zien in hoeverre migranten positief bijdragen aan culturele, economische en politieke factoren in de samenleving. Bovendien zijn er een aantal online petities gelanceerd om de Europese bevolking op te roepen voor meer compassie.

Start zelf een actie

Sommige Nederlanders barsten van inspiratie en zetten zelf acties op om vluchtelingen te kunnen helpen. Zo kun je ervoor kiezen om met de opbrengst van de jaarlijkse rommelmarkt geld te doneren aan bepaalde hulporganisaties. Maar er zijn ook genoeg andere initiatieven te bedenken. Veel mensen bakken bijvoorbeeld een cake, taart of brood en halen daarmee geld op voor het goede doel. Andere voorbeelden zijn het inzamelen van statiegeldflessen, het organiseren van evenementen en/of weddenschappen afsluiten. Heb je geen inspiratie? Kijk naar wat anderen zoal hebben gedaan en benut je volle creativiteit!

Doneer geld

Heb je geen tijd om vrijwilliger te zijn? Of heb je überhaupt geen zin om je handen uit de mouwen te steken? Dan kun je simpelweg geld doneren aan diverse hulporganisaties en goede doelen. Sommige hiervan richten zich ook nog speciaal op het helpen van vluchtelingen, zoals de The United Nations High Commissioner on Refugees. Deze organisatie is in het leven geroepen om vluchtelingen te beschermen en ondersteunen met o.a. de opvang, vestiging of terugkeer naar een land. Andere mogelijkheden om geld te doneren zijn: Artsen zonder Grenzen, Het Rode Kruis, International Organization for Migration (IOM), Save the Children, Unicef, Migrant Offshore Aid Station, Aylan Kurdi Fund, Refugee Council, Islamic Relief en Just Giving.